posttoday

ปรีดี พนมยงค์ คนไทยที่ได้เห็นการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนเมื่อ70ปีที่แล้ว

30 กันยายน 2562

ในวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2492 ประธานเหมาเจ๋อตงได้ประกาศสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน ณ ประตูเทียนอันเหมิน นายปรีดีได้รับเชิญเป็นเกียรติเข้าร่วมในพิธี

 

ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน สถาปนาขึ้นเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2492 และในวันที่ 1 ตุลาคม 2562 เป็นวาระครบรอบ 70 ปีแห่งการก่อตั้ง ประเทศจีนได้จัดงานเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่ เพื่อรำลึกถึงวันที่ประธานเหมาเจ๋อตง ได้ประกาศก่อตั้งประเทศจีนใหม่ขึ้นที่ประตูเทียนอันเหมิน

ในวันนั้นเมื่อ 70 ปีที่แล้ว มีคนไทยได้รับเกียรติให้ร่วมเป็นสักขีพยานเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ด้วย นั่นคือนายปรีดี พนมยงค์ อดีตนายกรัฐมนตรีและอดีตผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ และหนึ่งในผู้ร่วมก่อการเปลี่ยนแปลงการปกครองพ.ศ. 2475

ในเวลานั้นนายปรีดีลี้ภัยหลังจากถูก พล.ท.ผิน ชุณหะวัณ (ยศในขณะนั้น) เป็นผู้นำในการรัฐประหารยึดอำนาจรัฐบาล พล.ร.ต.ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ ซึ่งนายปรีดีให้การสนับสนุนให้ดำรงตำแหน่งแทนตนหลังจากลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2489

ปรีดี พนมยงค์ คนไทยที่ได้เห็นการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนเมื่อ70ปีที่แล้ว นายปรีดี พนมยงค์ ที่ประตูเทียนอันเหมิน วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2492 จากหนังสือ "ชีวิตผันผวนของข้าพเจ้าและ 21 ปี ที่ลี้ภัยในสาธารณรัฐราษฎรจีน"

วันที่เกิดการยึดอำนาจนั้น ฝ่ายยึดอำนาจได้ส่งรถถังบุกเข้าไปประตูทำเนียบท่าช้างวังหน้า เพื่อควบคุมตัวนายปรีดี แต่นายปรีดีได้หลบหนีไปก่อน โดยท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ ผู้เป็นภรรยาและลูกๆ ไม่ได้ติดตามไปด้วย จากนั้นนายปรีดีเดินทางต่อด้วยเรือไปยังฐานทัพเรือสัตหีบเพื่อหลบภัยอยู่ชั่วระยะหนึ่ง เมื่อพิจารณาเห็นว่ายังไม่พร้อมที่จะต่อต้านคณะรัฐประหาร จึงได้ลี้ภัยการเมืองไปยังประเทศสิงคโปร์ จนกระทั่งปลายเดือนพฤษภาคม พ.ศ. 2491 จึงออกเดินทางต่อไปยังฮ่องกง และต่อไปยังประเทศจีน

ในเวลานั้นประเทศจีนยังอยู่ในช่วงสงครามกลางเมือง เป็นการแย่งชิงอำนาจระหว่างรัฐบาลก๊กมินตั๋งกับพรรคคอมมิวนิสต์ นายปรีดีเดินทางถึงที่เซียงไฮ้ ซึ่งอยู่ในเขตปกครองของรัฐบาลก๊กมินตั๋ง นายพลเจียงไคเช็ก ให้การต้อนรับนายปรีดีฉันมิตร เพราะตระหนักในคุณูปการของนายปรีดีในฐานะเสรีไทยผู้ประสานงานกับฝ่ายสัมพันธมิตร และลั่นวาจาว่าจะไม่ยอมส่งตัวนายปรีดีให้จอมพล ป. พิบูลสงครามเป็นอันขาด เพราะจอมพล ป. พิบูลสงครามเคยใช้นโยบายที่ไม่เป็นมิตรประเทศชาวจีน

ปรีดี พนมยงค์ คนไทยที่ได้เห็นการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนเมื่อ70ปีที่แล้ว นายปรีดี พนมยงค์กับท่านผู้หญิงพูศุข พนมยงค์ ที่จตุรัสเทียนอันเหมิน พ.ศ. 2502 จากหนังสือ "ไม่ขอรับเกียรติยศใด ๆ ทั้งสิ้น : 95 ปี 4 เดือน 9 วัน พูนศุข พนมยงค์"

อย่างไรก็ตาม นายปรีดีพยายามเดินทางกลับประเทศไทยอีกครั้ง เมื่อได้ทราบข่าวว่าสถานการณ์ทางการเมืองเหมาะสมที่จะยึดอำนาจคืนจากฝ่ายตรงข้ามคือรัฐบาล จอมพล ป. พิบูลสงคราม เหตุการณ์นี้เรียกว่า กบฏวังหลวง เป็นการยึดอำนาจคืนที่ล้มเหลว เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2492 นายปรีดีต้องไปหลบซ่อนตัวอยู่ในบ้านร้างฝั่งธนบุรี (บริเวณเชิงสะพานสาทรในปัจจุบัน) นานถึง 5 เดือนเต็ม และเคยคิดที่จะยิงตัวตายแต่ถูกท่านผู้หญิงพูนศุขห้ามไว้ หลังจากนั้นเมื่อสบโอกาส นายปรีดีจึงเดินทางกลับไปตั้งหลักยังประเทศจีน ในวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2492

เมื่อนายปรีดีกลับไปถึงจีนอีกครั้ง สถานการณ์กำลังเปลี่ยนแปลง ฝ่ายก๊กมินตั๋งเพลี่ยงพล้ำจนต้องถอยร่นไปเรื่อยๆ และพรรคคอมมิวนิสต์กำลังจะสถาปนาประเทศใหม่ขึ้นมา คราวนี้นายปรีดีเดินทางจากประเทศไทยโดยทางเรือไปยังสิงคโปร์ จากนั้นเดินทางไปยังฮ่องกง และจากฮ่องกงขึ้นเหนือไปยังเมืองชิงเต่า ซึ่งในเวลานั้นอยู่ในความควบคุมของพรรคคอมมิวนิสต์ และเพิ่งจะได้รับการปลดปล่อยมาหมาดๆ

ปรีดี พนมยงค์ คนไทยที่ได้เห็นการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนเมื่อ70ปีที่แล้ว นายปรีดี พนมยงค์กับท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ ที่ประตูเทียนอันเหมิน วันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2508 จากหนังสือ "ไม่ขอรับเกียรติยศใด ๆ ทั้งสิ้น : 95 ปี 4 เดือน 9 วัน พูนศุข พนมยงค์"

นายปรีดีได้รับเชิญจากนายเทศมนตรีชิงเต่าให้ไปพักที่โรงแรม ขณะนั้นชาวจีนต่างรู้สึกคึกคักกับการก่อตั้งประเทศใหม่ตามระบอบคอมมิวนิสต์ และหลายคนเดินทางจากชิงเต่าต่อไปยังปักกิ่งที่อยู่ไม่ไกลนัก เพื่อร่วมการประชุมและการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน หรือสาธารณรัฐราษฎรจีน ตามที่ระบุในหนังสือของนายปรีดี

นายปรีดีพักอยู่ชิงเต่าได้ 3 วันก็ขึ้นรถไฟไปยังปักกิ่ง เมื่อถึงแล้วมีผู้แทนพรรคคอมมิวนิสต์จีนมาให้การต้อนรับอย่างอบอุ่น และเพียงไม่กี่วันหลังจากนั้นนายปรีดี พนมยงค์ก็ได้เข้าร่วมในเหตุการณ์ครั้งประวัติศาสตร์ของจีน

ปรีดี พนมยงค์ คนไทยที่ได้เห็นการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนเมื่อ70ปีที่แล้ว นายเหมา เจ๋อตง ประธานพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศจีน พบปะกับนายปรีดี พนมยงค์ รัฐบุรุษและอดีตผู้สำเร็จราชการที่ไปร่วมงานฉลองการสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนครบรอบ 16 ปี เมื่อวันที่ 1 เดือนตุลาคม พ.ศ. 2508 จากหนังสือ "ชีวิตผันผวนของข้าพเจ้าและ 21 ปี ที่ลี้ภัยในสาธารณรัฐราษฎรจีน"

ในวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2492 ประธานเหมาเจ๋อตงได้ประกาศสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีน ณ ประตูเทียนอันเหมิน นายปรีดีได้รับเชิญเป็นเกียรติเข้าร่วมในพิธีสถาปนาประเทศจีนใหม่ในวันอันเป็นประวัติศาสตร์สำคัญ ซึ่งในพิธีนั้นมีแขกชาวต่างประเทศเพียงไม่กี่สิบคน

นายปรีดี พนมยงค์ อาศัยอยู่ในจีนนานถึง 21 ปี ได้ร่วมฉลองวันสถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนตั้งแต่ครั้งแรกจนถึงครั้งที่ 20 ในปีถัดมาจึงมีโอกาสได้ย้ายไปพำนักที่ประเทศฝรั่งเศส ในปีพ.ศ. 2513 นายปรีดีจึงได้เดินทางไปยังกรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศสในที่สุด และได้พำนักอยู่ที่นั่นตลอดมาจนเสียชีวิต


ข้อมูลจากหนังสือ "ชีวิตผันผวนของข้าพเจ้าและ 21 ปีที่ลี้ภัยในสาธารณรัฐราษฎรจีน" โดยนายปรีดี พนมยงค์ เผยแพร่ออนไลน์โดย http://www.pridi-phoonsuk.org/