ตามติดชีวิตกุมารี เด็กหญิงที่กลายเป็นเทพเจ้าของเนปาล

 

กุมารี หรือกุมารีเทวี เป็นประเพณีการบูชาเด็กหญิงในฐานะอวตารของเป็นเทพีในศาสนาฮินดู โดยจะทำการคัดเลือกเด็กหญิงที่มีคุณสมบัติเหมาะสมมาทำหน้าที่ดังกล่าว โดยจะแบ่งออกเป็นกุมารีประจำงานเทศกาล ซึ่งจะทำหน้าที่เพียงวันเดียว และกุมารีหลวง ซึ่งเป็นเสมือนอวตารของเทวีตาเลจู เป็นปางหนึ่งของเทวีทุรคา ซึ่งเป็นชายาของพระศิวะ กุมารีหลวงจะดำรงตำแหน่งจนกระทั่งมีประจำเดือนครั้งแรกแล้วจะหมดวาระลง ตำแหน่งนี้จะมีอยู่ตามเมืองสำคัญ เช่นกาฐมาณฑุ และปาฏัน

สำหรับพิธีการสรรหากุมารีหลวง จะทำโดยพัชราจารย์ หรือนักบวชอาวุโสในศาสนาพุทธฝ่ายวัชรยานจำนวน 5 คน รวมถึงนักบวชในศาสนาฮินดู และโหรหลวง ก่อนที่เนปาลจะเปลี่ยนแปลงการปกครอง กษัตริย์เนปาลจะทรงมีส่วนร่วมในกระบวนการคัดเลือกกุมารี แต่ปัจจุบันเป็นรัฐบาลคอมมิวนิสต์สายลัทธิเหมา ซึ่งไม่ได้ขัดขวางประเพณีนี้แม้ว่าจะมีความเกี่ยวข้องกับระบอบการปกครองเดิมก็ตาม 

เด็กหญิงที่มีสิทธิเป็นกุมารี ต้องเป็นชาวเนวาร์ เชื้อสายศากยะ อยู่ในวรรณะคนทำเครื่องเงินและเครื่องทอง จะต้องมีสุขภาพแข็งแรง ไม่เคยหลั่งเลือด หรือป่วยด้วยโรคใดๆ มาก่อน และจะต้องมีฟันครบถ้วน 20 ซี่ จากนั้นจะทำการสำรวจลักษณะจำเพาะ 32 ประการ ว่าเด็กหญิงคนดังกล่าวมีความคล้ายคลึงกับเทพเจ้าหรือไม่ เช่น มีคอดั่งหอยสังข์ มีร่างกายเหมือนลำต้นไทร มีขนตาเหมือนโค มีสะโพกเหมือนกวาง หน้าอกเหมือนราชสีห์ เสียงเบาและชัดเจนเหมือนเป็ด มีผมและตาสี มีมือและเท้าเล็ก มีอวัยวะเพศที่กระชับได้รูป

จากนั้นโหรหลวงจะทำการตรวจสอบดวงชะตาว่าเด็กหญิงดังกล่าวมีชะตาที่ไม่สมพงศ์กับดวงชะตาของกษัตริย์หรือไม่

เสร็จแล้วจะมีการทดสอบเด็กหญิงด้วยวิธีการต่างๆ แต่ที่สำคัญที่สุดคือ ในงานเทศกาลดาไซ ที่มีการสังเวยสัตว์ให้กับเจ้าแม่กาลี เรียกว่าคืนสีดำ หรือกาลราตรี จะนำเด็กหญิงไปอยู่กลางเทวาลัยที่มีหัวของสัตว์ที่ถูกตัดมาถวายเจ้าแม่เรียงรายไว้ และจะมีผู้เต้นระบำอยู่รอบๆ ถ้าเด็กหญิงไม่แสดงความหวาดกลัว ถือว่าผ่านการทดสอบ ถ้าไม่ผ่านก็จะนำผู้เข้าสมัครคนอื่นมารับการทดสอบแทน

ขั้นตอนสุดท้าย คือพาเด็กหญิงไปอยู่ในห้องมืดที่มีแต่หัวสัตว์สังเวย หากเด็กไม่แสดงความกลัวก็แสดงว่าเด็กหญิงมีพลังเทพเจ้าอยู่ในตัว จากนั้นจะให้เด็กหญิงเลือกสิ่งของของกุมารีองค์ก่อน ถ้าเลือกได้ถูกต้องก็แสดงว่าไม่เป็นที่ต้องสงสัยกันอีกว่าเธอคือวตารของเทพีจริงๆ

เมื่อได้รับการคัดเลือกแล้ว เด็กหญิงจะมีสถานะเป็นกุมารี จะย้ายไปอยู่ในวังที่เรียกว่า กุมารีฆาร และออกจากวังเฉพาะในโอกาสที่มีพิธีกรรม โดยที่เท้าจะสัมผัสพื้นไม่ได้ จะเดินทางไปไหนต่อไหนโดยมีคนอุ้มไป ครอบครัวของจะไปเยี่ยมเธอไม่บ่อยครั้งนัก และจะไปเยี่ยมด้วยสถานะที่เป็นทางการเท่านั้น กุมารีจะแต่งกายด้วยชุดสีแดง ทำผมเป็นมวยทรงโมลีและมีอัคนีจักษุหรือ "ตาไฟ" วาดบนหน้าผากของเธอเป็นสัญลักษณ์ของพลังพิเศษแห่งการหยั่งรู้

ใครก็ตามที่อยากจะทราบอนาคต จะต้องเฝ้ามองกิริยาของกุมารีว่าจะออกมาในลักษณะใด เช่น ถ้าร้องไห้หรือหัวเราะเสียงดัง คนๆ นั้นเจ็บป่วยร้ายแรงหรือเสียชีวิต ถ้าร้องไห้หรือขยี้ตา แสดงว่าใกล้ตาย ถ้าตัวสั่นจะต้องติดคุก ถ้ากุมารีกินอาหารที่นำมาถวายจะสูญเสียทางการเงิน หากกุมารีนิ่งเงียบไม่แสดงความรู้สึกตลอด แสดงว่าจะสมปรารถนา

 

Photo by PRAKASH MATHEMA / AFP