สำรวจโมเดลบัตรคนจนของออสเตรเลีย

ชาวออสซี่ก็มีบัตรคนจน แต่ไม่แจกเงินสดเหมือนบ้านเรา

ประเด็นการแจกเงิน 500 บาทให้กับ "ผู้มีรายได้น้อย" ที่ถือบัตรสวัสดิการแห่งรัฐในบ้านเรานั้น ได้สร้างเสียงวิจารณ์อย่างมากต่อการใช้งบประมาณภาษีของประชาชน รวมถึงในประเด็นความไม่ชัดเจนของบุคคลที่อาจจะไม่เข้าเงื่อนไขการรับบัตร แต่ก็ได้รับบัตร ขณะที่ผู้ที่มีรายได้น้อยจริงๆบางคนกลับไม่มีสิทธิรับบัตรดังกล่าว

อย่างไรก็ตามโมเดลที่รัฐบาลมอบบัตรสวัสดิการเพื่อใช้แทนเงินสดในการใช้จ่ายต่างๆให้กับประชาชนนั้น ที่ประเทศออสเตรเลียก็มีแนวคิดการแจกบัตรในลักษณะคล้ายกันนี้เช่นกัน

บัตรดังกล่าวเรียกว่า Cashless Welfare Card หรือ Cashless Debit Card หรือ white card ตามแต่จะเรียกแตกต่างกันในท้องถิ่นต่างๆ

 

 

โครงการดังกล่าวนั้นรัฐบาลออสเตรเลียเริ่มนำร่องแจกครั้งแรกในปี 2016 โดยมุ่งแจกให้กับชาวพื้นเมืองอะบอริจิ้น รวมถึงชาวออสเตรเลียในพื้นที่ห่างไกลที่มีปัญหาทางสังคมสูง ซึ่งปัจจุบันมีพื้นที่ห่างไกล 4 แห่งที่รัฐบาลนำมาตรการดังกล่าวไปทดลองใช้ คือภูมิภาค  Ceduna รัฐเซาท์ออสเตรเลีย, เมือง Kununurra, เมือง Wyndham, เมือง Kalgoorlie ในรัฐเวสเทิร์นออสเตรเลีย และในเขต Hinkler รัฐควีนแลนด์

บัตรสวัสดิการดังกล่าวนั้น รัฐบาลออสเตรเลียผลักดันเพื่อต้องการให้ประชาชนรู้จักการใช้งานเพื่อการดำรงขั้นพื้นฐานในชีวิต อีกทั้งยังมุ่งหวังการลดปัญหาความรุนแรงในสังคมในพื้นที่ห่างไกลที่มักจะประสบปัญหายาเสพติด ความรุนแรงที่เกิดจากแฮลกฮอลล์ และการพนัน

จากข้อมูลของสำนักบริการสังคมออสเตรเลีย (Department of social services) ระบุว่า บัตรสวัสดิการนี้ จะมีลักษณะและการดำเนินการที่คล้ายกับบัตรเดบิตทั่วไป แต่จะไม่สามารถใช้ซื้อของบางอย่างเช่น แอลกฮอลล์ การพนัน และไม่สามารถถอนเงินสดได้

 

ใครมีสิทธิรับบัตรนี้บ้าง

แรงงานในภูมิภาค Ceduna, East Kimberley และ Goldfields ของรัฐเซาท์ออสเตรเลีย และรัฐเวสเทิร์นออสเตรเลียทุกคนมีสิทธิ์ได้รับบัตรสวัสดิการดังกล่าว ยกเว้นแต่ผู้รับบำนาญเกษียณอายุ รวมถึงผู้รับบำนาญทหารผ่านศึกจะไม่มีสิทธิ์

 

 

ส่วนประชาชนในพื้นที่ห่างไกลของรัฐควีนสแลนด์บางส่วนเท่านั้นจะมีสิทธิ์ได้รับบัตรดังกล่าว เช่นคนทำงานที่อายุ 35 ปีขึ้นไป หรือแรงงานจบใหม่ที่กำลังเพิ่งเริ่มหางานและเข้าร่วมในโครงการ Newstart ของรัฐบาลด้วย อีกทั้งขึ้นอยู่กับเงื่อนไขต่างๆตามแต่ละท้องถิ่น ไม่ใช่ทุกคนที่จะได้รับบัตรชนิดนี้

 

ไม่มีแจกเงินสด

บัตรสวัสดิการของออสเตรเลียนี้ ไม่ใช่บัตรกดเงินสดของรัฐ แต่เป็นบัตรที่รัฐบาลออกให้ประชาชนที่เข้าเงื่อนไข โดยมีลักษณะคล้ายกับบัตรเครดิต ที่จะมีวงเงินให้ประชาชนใช้รูดซื้อสินค้าที่จำเป็นในชีวิตประจำวัน เช่น ซื้อของใช้ต่างๆตามร้านค้าที่มีสัญลักษณ์ EFTPOS ใช้จ่ายบิลค่าบริการต่างๆ ใช้ซื้อเสื้อผ้า

ที่สำคัญคือจะไม่สามารถใช้ซื้อเครื่องดื่มแอลกฮอลล์ ใช้เล่นการพนัน รวมถึงไม่สามารถกดเป็นเงินสดได้

อย่างไรก็ดี หลังจากที่เริ่มดำเนินโครงการในปี 2016 เป็นต้นมา ก็มีผลวิจัยที่ระบุว่าโครงการนี้ได้มีส่วนช่วยในการลดปัญหาความรุนแรงในครอบครัวที่มีต้นเหตุมาจากแฮลกอฮอลล์ลงไปได้ รวมถึงรัฐบาลของนายสก็อตต มอริสัน นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันมีแผนจะขยายโครงการนี้ไปยังพื้นที่แห่งอื่นๆด้วย อีกทั้งยังจะเพิ่มการให้สิทธิ์รักษาพยาบาลในอนาคตด้วยเช่นกัน

 

ภาพ : Everyday Energy

 

ติด"โซลาร์เซลล์"ฟรีเพื่อคนจน

นอกจากนโยบาลการให้สวัสดิการในลักษณะบัตรช่วยเหลือของออสเตรเลียแล้ว การช่วยเหลือผู้มีรายได้น้อยในประเทศอื่นๆที่น่าสนใจอย่างเช่น การติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ฟรีให้กับ 8 แสนครัวเรือนที่มีรายได้น้อยในอังกฤษ ซึ่งแนวคิดลักษณะนี้ก็เกิดขึ้นเช่นเดียวกับในรัฐแคลิฟอร์เนียของสหรัฐเช่นกัน ภายใต้โครงการ Low-Income Solar ที่ภาครัฐจะลงทุนติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์ให้กับบ้านเรือนประชาชนฟรี เพื่อให้ประชาชนผู้มีรายได้น้อยเสียค่าไฟลดลง แถมรัฐยังรับซื้อพลังงานไฟฟ้าส่วนเกินที่ผลิตได้ อีกทั้งยังเป็นการสนับสนุนพลังงานสะอาดอีกด้วย

 

ภาพ : ABCNews.au