10 สุดยอดภาพเขียน วินเซนต์ ฟาน โคค

เรื่อง: อฐิณป ลภณวุษ
ภาพ: วินเซนต์ ฟาน โคค

เทต บริเทน แกลเลอรี่ กรุงลอนดอน นำเสนอนิทรรศการ Van Gogh and Britain ระหว่างวันที่ 27 มี.ค.-11 ส.ค.นี้ โดยรวบรวมสุดยอดผลงานของ วินเซนต์ ฟาน โคค มาจากทั่วโลก ราว 45 ชิ้นงาน โดยเฉพาะผลงานที่จิตรกรเอกแห่งยุคอิมเพรสชันนิสม์ได้สร้างสรรค์ขึ้นในอังกฤษ ไม่ว่าจะเป็น Shoes, Starry Night on the Rhone, L’Arlesienne รวมถึง 2 ชิ้นงานที่สร้างสรรค์ขึ้น ขณะที่เป็นคนไข้ของโรงพยาบาลประสาท เซนต์-พอล อย่าง At Eternity’s Gate และ Prisoners Exercising ขณะที่ภาพ Sunflowers จากหอศิลป์แห่งชาติกรุงลอนดอนนั้น ก็ขาดไปจากงานนี้ไม่ได้

วินเซนต์ ฟาน โคค ใช้ชีวิตอย่างยากลำบากอยู่ในอังกฤษเป็นเวลาหลายปี เขาชอบเดินเที่ยวไปตามถนนสายต่างๆ โดยลำพัง พร้อมๆ ไปกับการฝันหวานถึงอนาคต เขาหลงรักวัฒนธรรมอังกฤษ โดยเฉพาะอย่างยิ่งนิยายของ ชาร์ลส์ ดิกเคน และจอร์จ เอเลียต

วินเซนต์ ได้แรงบันดาลใจอย่างมากจากงานศิลปะที่เขาได้มาเห็นในนิทรรศการที่อังกฤษ โดยเฉพาะผลงานของ จอห์น คอนสเตเบิล และจอห์น เอเวอเรตต์ มิลเลส์ ที่ส่งผลต่อการสร้างสรรค์งานนับพันๆ ชิ้นตลอดชีวิตของเขา

นิทรรศการ Van Gogh and Britain ณ เทต บริเทน กรุงลอนดอน ครั้งนี้ นับว่าเป็นการจัดแสดงผลงานของยอดจิตรกรชาวดัตช์เป็นครั้งแรก หลังจากปี 1947 ซึ่งผลงานส่วนใหญ่ใน 45 ชิ้นงาน เป็นการสร้างสรรค์ในช่วงเวลาที่ข้นเข้มสุดพีกของศิลปิน กลายเป็นว่าได้รวบรวม 10 สุดยอดผลงานของ วินเซนต์ ฟาน โคค เอาไว้

ตั้งแต่ Potato Eaters (1885) ภาพเขียนสุดอึมครึม มาสเตอร์พีซชิ้นแรกของเขา ที่มันขาดสีสันแตกต่างจากผลงานชิ้นอื่นๆ ของวินเซนต์โดยสิ้นเชิง ก็เพราะว่าเขาต้องการถ่ายทอดอารมณ์ภาพชีวิตชาวนาออกมานั่นเอง

ภาพ Cafe Terrace at Night (1888) ภาพเขียนอายุนับร้อยปีที่ส่งผลให้คาเฟ่จริงๆ ในภาพที่กรุงปารีส ต้องเปลี่ยนชื่อเป็น คาเฟ ฟาน โคค (Cafe Van Gogh) กันเลยทีเดียว ภาพนี้เป็นภาพแรกที่ทำให้ วินเซนต์ ฟาน โคค ได้รับการขนานนามให้เป็นศิลปินอิมเพรสชันนิสม์อย่างเต็มตัว

ภาพห้องนอน The Bedroom ของ วินเซนต์ ฟาน โคค ในบ้านสีเหลืองที่เมืองอาร์ลส์ ประเทศฝรั่งเศส เวอร์ชั่นแรกวาดในปี 1888 โดยศิลปินได้ลงมือจัดห้องอย่างพิถีพิถันก่อนจะลงมือวาด ด้วยการนำภาพเขียนของตัวเองมาประดับตามมุมต่างๆ ซึ่งก่อนจะวาดออกมาจริงๆ เขาได้ส่งภาพร่างไปให้ เตโอ น้องชายของเขาดูทางจดหมาย กลายเป็นภาพร่างสไตล์ภาพพิมพ์ญี่ปุ่นที่มีมูลค่าไปในภายหลังเช่นกัน

ภาพสติลไลฟ์ Sunflowers คนที่ไม่มีความรู้เรื่องศิลปะแม้แต่น้อยก็ต้องรู้จัก เคยเห็น และรู้ว่าเป็นผลงานชื่อดังของโลก วินเซนต์ วาดภาพดอกทานตะวันออกมาหลายเวอร์ชั่น ในช่วงปี 1888-1889 โดยใช้สีเหลือง 3 เฉด จริงๆ เขาวางแผนจะวาด 12 รูป แต่วาดเสร็จสมบูรณ์ไปเพียง 5 รูปเท่านั้น ปัจจุบันอยู่ที่พิพิธภัณฑ์ศิลปะในอัมสเตอร์ดัม มิวนิก โตเกียว ฟิลาเดลเฟีย และลอนดอน

นอกจากดอกทานตะวันแล้ว วินเซนต์ยังวาดภาพ Irises ดอกไอริสในสวนสวยของโรงพยาบาลประสาท แซงต์เรมี เดอ โปรวองซ์ ที่เขาไปรักษาตัวอยู่ ช่วงปี 1889-1890 โดยวินเซนต์เชื่อว่า การวาดภาพจะช่วยให้เขาไม่เป็นบ้า ภาพ Irises เดิมเป็นสีม่วง ทว่าสีแดงได้ซีดจางไปตามกาลเวลา ทำให้ปัจจุบันสีจึงออกมาในโทนฟ้า

Wheat Field with Cypresses อีกภาพเขียนชื่อดัง อันมีที่มาจากวิวของห้องพักในโรงพยาบาลของจิตรกรชื่อดัง สำหรับชุดนี้ วินเซนต์ ฟาน โคค วาดเอาไว้ 3 ภาพ แสดงความประทับใจที่เขามีต่อฤดูร้อน ปี 1889 ขณะที่ Starry Night ที่ดังไม่แพ้กัน เป็นวิวจากหน้าต่างห้องพักของเขาใน แซงต์เรมี เดอ โปรวองซ์ เช่นเดียวกัน หากคือวิวในยามค่ำคืนของที่นี่ โดยวินเซนต์วาด Starry Night เอาไว้ถึง 21 เวอร์ชั่น

มาถึง Almond Blossoms (1888-1890) วินเซนต์วาดให้เป็นของขวัญแก่ เตโอ เนื่องในโอกาสวันเกิดของหลานชาย ที่ได้ชื่อเดียวกับลุงจิตรกรเอกของเขาด้วย กิ่งก้านทรงสวย กับดอกอัลมอนด์เล็กๆ น่ารักๆ ตัดกับสีของท้องฟ้า เป็นเอกลักษณ์ของชิ้นงานพะยี่ห้อ วินเซนต์ ฟาน โคค

Starry Night Over the Rhone ภาพเขียนเครือญาติกับ Starry Night ที่วาดก่อนภาพดังภาพหลังนี้เสียอีก เป็นวิวของแม่น้ำโรน ที่เดินออกมาไม่ไกลจากบ้านสีเหลืองของเขา

ปิดท้ายด้วยภาพ Self Portrait, 1887 เวอร์ชั่นที่แสดงอยู่ ณ พิพิธภัณฑ์ ดอร์เซ กรุงปารีส เป็นที่รู้กันว่า วินเซนต์วาดภาพเหมือนของตัวเองมากมาย โดยบอกว่าภาพพอร์เทรตจะช่วยพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ของเขา

ภาพ Self Portrait, 1887 นี้ วาดขึ้นเมื่อ 2 ปี ก่อนที่จะเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลประสาท เป็นภาพที่คนจดจำได้มากที่สุด ใบหน้าซีดขาว ผมสีแดง บนแบ็กกราวด์สีเข้ม นับเป็นลุคที่เจ้าตัวเชื่อว่าเป็น “บุคลิกที่แท้” ของตัวเอง