ฝุ่นควัน ประชันวิสัยทัศน์

ปัญหาฝุ่นพิษสะท้อนให้เห็นถึงความล้มเหลวของหน่วยงานรับผิดชอบ ทั้งๆที่ปัญหาฝุ่นอันตรายเป็นข่าวมาหลายปีในหลายประเทศ

************************

โดย...สมผล ตระกูลรุ่ง

คนไทยเรากำลังตื่นตัวกลัวฝุ่นควันที่เกิดขึ้นในประเทศ โดยเฉพาะในกรุงเทพมหานครเวลานี้ เป็นเรื่องที่ไม่คาดคิดมาก่อนว่าจะเกิดขึ้นจนถึงขั้นอันตรายต่อชีวิต เป็นวิกฤตที่หลายฝ่ายต่างออกมาเตือนให้เห็นถึงภัยร้ายจากฝุ่นเล็กๆ ขนาดไม่เกิน 2.5 ไมครอน (PM 2.5) วิกฤตฝุ่นครั้งนี้ดูเหมือนเพิ่งจะเกิดเป็นปีแรก ทำให้สงสัยว่าเกิดอะไรขึ้นกับประเทศเรา ทำไมอยู่ๆ ก็มีปัญหาฝุ่นควันให้ตกใจ ทำไมเพิ่งจะมาเกิดในปีนี้ ที่ผ่านมาไม่มีปัญหาฝุ่น PM 2.5 หรือมีปัญหาแต่ประชาชนไม่รู้ หรือมีมาก่อนแล้วแต่หน่วยงานราชการจงใจปกปิดข้อมูลไม่ให้ประชาชนรับรู้ แล้วก็ไม่ได้แก้ปัญหาหรือเตรียมการป้องกัน จนฝุ่นควันมีมากจนเห็นได้ด้วยตาเปล่าที่ปิดบังไม่ได้จนกลายเป็นกระแสในสังคม จึงต้องออกมาแสดงความรู้ความสามารถในการแก้ปัญหา

ปัญหาฝุ่นควันอันตรายสะท้อนให้เห็นถึงความล้มเหลวของหน่วยงานที่รับผิดชอบอย่างกรมควบคุมมลพิษ ทั้งๆ ที่ปัญหาฝุ่นควันอันตรายเป็นข่าวมาหลายปีในหลายประเทศ โดยเฉพาะที่กรุงปักกิ่งประเทศจีนมีปัญหาฝุ่นควันมานานหลายปีแล้ว แต่หน่วยงานราชการเราไม่ได้เตรียมการเพื่อป้องกัน ไม่ได้หาข้อมูลหาวิธีการที่จะเตรียมรับมือ นั่นเพราะราชการเราไม่ได้ทำงานในเชิงรุก ทำงานแบบเช้าชามเย็นชาม เป็นการทำงานแบบรอรายงาน ถ้าไปถามผู้บริหารในระบบราชการ รวมทั้งนักการเมืองไม่ว่าจะมาจากการเลือกตั้งหรือลากตั้ง จะไม่สามารถตอบคำถามใดๆ ได้ ต้องรอเพียงรายงานจากลูกน้องอย่างเดียว

ไม่ต้องดูอื่นไกล ฟังระดับนายกรัฐมนตรีลุงตู่ที่ออกมาพูดถึงปัญหาหมอกควัน “รัฐบาลไม่ได้นิ่งนอนใจกับเรื่องนี้นะครับ ตอนนี้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กำลังประสานงานกับ กทม. และ 5 จังหวัดปริมณฑล เพื่อป้องกันและแก้ไขอยู่ ล่าสุด กทม.ทุกเขตกำลังกวาดล้างถนน ฉีดพ่นละอองน้ำเพื่อลดฝุ่น ตรวจวัดควันดำ ควบคุมฝุ่นละอองจากการก่อสร้าง รวมทั้งประสานงานกับกรมฝนหลวงและการบินเกษตรตั้งหน่วยเคลื่อนที่เร็วเพื่อทำฝนเทียมในพื้นที่เสี่ยงในวันที่มีสภาพอากาศเอื้ออำนวย พี่น้องประชาชนที่อยู่ในพื้นที่ที่มีฝุ่นปกคลุม ถ้าต้องออกจากบ้านควรหาหน้ากากสวมป้องกันเองนะครับ เชื่อว่าอีกไม่นานจะดีขึ้น”

ในขณะที่ลุงตู่อธิบายถึงการแก้ปัญหาที่กำลังทำอยู่ ทักษิณก็ถือโอกาสแสดงความสามารถในการแก้ปัญหาในรายการ Good Monday เป็นจังหวะดีในการหาเสียงกับสาวก ด้วยการแสดงวิสัยทัศน์ว่าตัวเองมีความรู้จากการร่อนเร่ไปทั่วโลก พบเห็นปัญหาฝุ่นควันในหลายประเทศและเสนอวิธีแก้ไข 2 วิธี คือ สนับสนุนให้ใช้รถไฟฟ้าแทนรถน้ำมันและส่งเสริมให้ปลูกต้นไม้มากๆ

วิธีการของลุงตู่เป็นการแก้ปัญหาเฉพาะหน้า ไม่ใช่การแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ หรือการแก้ปัญหาระยะยาว แล้วยังพลาดตรงที่ไปตบท้ายให้ชาวบ้านช่วยตัวเอง ซึ่งแม้จะเป็นความจริงและดีที่สุดที่ชาวบ้านจะเอาตัวให้รอดปลอดภัย แต่เป็นการเปิดช่องให้ถูโจมตี เอาไปเปรียบเทียบกับวิธีการแก้ปัญหาของทักษิณที่ดูจะเป็นการแก้ปัญหาที่ต้นเหตุมากกว่า ทั้งๆ ที่วิธีการของทักษิณก็เป็นการแก้ปัญหาพื้นๆ ที่ใครๆ ก็รู้ ไม่ได้เป็นวิธีการที่ชาญฉลาดวิเศษวิโสอะไร แต่คนก็นำมาเปรียบเทียบจนลุงตู่ต้องประกาศ 9 มาตรการแก้ปัญหาฝุ่นควัน แต่ก็ยังแก้ปัญหาไม่ได้จนทุกวันนี้

การประกาศให้หยุดโรงเรียนก็ไม่ใช่วิธีการแก้ปัญหา แต่เป็นมาตรการให้นักเรียนเอาตัวรอดจากอันตรายจากฝุ่นควัน ทำให้สงสัยว่าหยุดเรียนแล้วยังไงต่อไป จะหยุดตลอดไปจนกว่าฝุ่นหมดหรืออย่างไร หรือการที่กรมการขนส่งออกมาประกาศให้ประชาชนที่พบเห็นรถบรรทุกหรือรถโดยสารควันดำ ให้แจ้งศูนย์คุ้มครองผู้โดยสาร 1584 เท่ากับเป็นการประจานหน่วยงานตัวเองว่าล้มเหลวในการทำหน้าที่ ความรับผิดชอบของตัวเองแท้ๆ กลับต้องให้ประชาชนช่วยตรวจสอบ แปลว่า ถ้ายังมีรถควันดำถือเป็นความผิดของประชาชนหรืออย่างไร อยากจะถามกลับไปว่าที่นั่งกินเงินเดือนหลวงอยู่ทุกวันนี้ นั่งทำอะไร รู้หน้าที่ของตัวเองบ้างไหม

จนถึงวันนี้ยังแก้ปัญหาไม่ได้ ไม่มีการแก้ปัญหาที่เป็นรูปธรรมจากรัฐบาล แล้ววันนี้ลุงตู่ก็แสดงวิสัยทัศน์ติดลบอีกว่าต่อไปนั่งรถคนเดียวไม่ได้ ต้องมีเพื่อนนั่งรถไปด้วย 2-3 คน เป็นวิธีการแก้ปัญหาที่ปัญญาเหลว ไม่ใช่การแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ มาตรการอย่างนี้ใช้ไม่ได้จริงในทางปฏิบัติสำหรับประเทศศรีธนญชัย

มาตรการติดลบนี้ ทำให้นึกถึงในสมัยดึกดำบรรพ์นานมาแล้ว รัฐบาลไทยเคยห้ามรถแท็กซี่ที่ไม่มีผู้โดยสารข้ามสะพานพุทธ จำไม่ได้แล้วว่าเพราะอะไร แต่การบังคับใช้ไม่ได้ผล เพราะมีเด็กรับจ้างนั่งแท็กซี่ข้ามฝั่งไปมา ไม่รู้ว่ามาตรการอย่างนี้ลุงตู่ใช้อะไรคิด

ยิ่งใกล้เลือกตั้งปัญหาฝุ่นควันจะเป็นประเด็นหาเสียงของนักการเมือง เป็นคะแนนเสียงของคนเมือง เป็นฐานเสียงที่นักโทษชายหนีคดีต้องการยิ่งนัก คนในเมืองเคยสนับสนุน คสช. วันนี้นอกจากไม่สนับสนุนแล้ว กำลังจะต่อต้าน คสช.อีกด้วย

เลือกตั้งครั้งนี้น่ากลัวว่าพลังดูดของ คสช.จะสูญเปล่า การได้ สส.เก่าเข้าคอก ไม่ได้แปลว่าจะชนะการหย่อนบัตร หาก คสช.ยังบริหารงานสะเปะสะปะ ไม่มีผลงานเป็นชิ้นเป็นอัน ยังถือว่ามีอำนาจมีกองทัพหนุน มีเงินเป็นกระบุง แล้วจะชนะการเลือกตั้ง เป็นความคิดของเต่าล้านปี ความคิดของประชาชนวันนี้ยากจะหยั่งรู้ ข้อมูลข่าวสารเข้าถึงประชาชนได้ง่าย คนรากหญ้าเสพติดประชานิยมแบบทักษิณยังเป็นสาวกผู้ซื่อสัตย์ของทักษิณที่ยากจะเปลี่ยนแปลง

คสช.มีโอกาสที่จะล้มระบอบทักษิณได้ แต่ปล่อยโอกาสให้หลุดลอยไปต่อหน้าต่อตา ไม่สร้างผลงาน ไม่จริงใจที่จะแก้ปัญหา แถมยังปกป้องพวกพ้องที่ทุจริตคอร์รัปชั่น

ฝุ่นควันวันนี้ ไม่ได้เป็นพิษเฉพาะกับประชาชน แต่เป็นพิษร้ายแรงกับ คสช.ด้วย