Inca : การบริหารมืออาชีพ

โดย...ม.ล.อัจฉราพร ณ สงขลา

จากหลักฐานอาจเป็นไปได้ว่า Machu Picchu เป็นเมกะโปรเจกต์ของจักรพรรดิ Inca : Pechachuteq ราว ค.ศ. 1450 ซึ่งเป็นนักปกครองและนักบริหารที่น่าศึกษาอย่างยิ่ง

Machu Picchu สร้างไว้เพื่อเป็นที่ประกอบพิธีกรรมบูชาพระอาทิตย์ในวาระต่างๆ และเป็นที่อยู่อาศัยของชนชั้นสูงของพวกอินคา

เมื่อ Pechachuteq ได้รวมพื้นที่ในเทือกเขา Andes เข้าอยู่ในจักรวรรดิอินคาแล้วก็ให้ทายาททางการเมืองของทุกมณฑลมาอยู่ที่เมืองหลวงของอินคา คือที่ Cuzco เพื่อให้ลืมความเป็นตัวตนของบ้านเมืองเดิม

นี่คือหลักการกลืนชาติที่สมัยก่อนก็ใช้กันทั่วๆ ไป อย่างที่พม่า หรือออตโตมาน ก็ใช้หลักการนี้ แต่อินคามีความแยบคายกว่ามาก เพราะอินคารู้ว่าการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืนนั้นคือการเปลี่ยนแปลงความเชื่อและทัศนคติ

อินคาทำให้ทุกมณฑลหันมานับถือบูชาพระอาทิตย์ โดยจักรพรรดิอินคานี่แหละคือสมมติเทพที่สามารถติดต่อกับพระอาทิตย์ได้โดยตรง

พวกอินคาวางตำแหน่งเสาหิน Intihuatana เป็นนาฬิกาแห่งฤดูกาลที่ Machu Picchu นี่คือเสาหินที่ฉลาดกว่าสมาร์ทโฟนสมัยนี้ เพราะมีเงาที่สามารถบอกได้ทั้ง

วัน วษุวัต : Equinox คือวันที่กลางวันและกลางคืนยาวเท่ากันกลางฤดูร้อนและกลางฤดูหนาว

วัน ครีษมายัน : Summer Solstice ซึ่งเป็นวันในกลางฤดูร้อนที่กลางวันยาวที่สุด

วัน เหมายัน : Winter Solstice เป็นวันในช่วงฤดูหนาวที่กลางวันสั้นที่สุด

เห็นแล้วต้องยอมรับค่ะว่าอินคาเก่งมากที่สามารถใช้เงาก้อนหินก้อนนี้ นอกจากสามารถบอกถึงปฏิทินแห่งฤดูกาลอันแม่นยำแล้ว ยังใช้ทำงานทางการเมืองด้วย โดยให้ทุกมณฑลส่งขบวนมาร่วมกันจัดพิธีกรรมในวันเหล่านั้น

วันเหล่านั้นมีความสำคัญในสังคมเกษตรกรรม เพราะเป็นวันกำหนดเวลาในการเปลี่ยนกิจกรรมชีวิตในพื้นที่เพาะปลูก

อีกนัยหนึ่งเงาหิน Intihuatana ยังเป็นปฏิทินกิจกรรมทางการเมืองที่ทุกมณฑลในจักรวรรดิต้องมาร่วมพิธีกรรมที่ Supa Inca ติดต่อสื่อสารกับดวงอาทิตย์

อินคาใช้หลักการทางดาราศาสตร์ไปรวมกับเศรษฐศาสตร์มาทำงานทางการเมือง สามารถควบคุมให้ทุกแว่นแคว้นอยู่ใต้อาณัติเป็นวิธีการที่เนียนมาก

นั่นคือเรื่องของอิทธิพลของหิน Intihuatana เพียงแท่งเดียวของอินคา แต่การมาที่ Machu Picchu ยังมีข้อน่าสังเกตอีกอย่างหนึ่งที่คนเห็นแล้วทึ่งมาก คืองานก่อสร้างด้วยหินของอินคามีความประณีตอย่างมาก

หากเทียบงานก่อสร้างด้วยหินของอินคากับงานก่อสร้างด้วยหินของพวกอียิปต์ กรีก โรมัน ขอม และที่อื่นๆ จะเห็นว่าผลงานในการก่อสร้างของพวกอินคามีฝีมือประณีต และมีเนื้องานที่มีคุณภาพดีกว่ากลุ่มชนอื่นๆ ที่กล่าวมาทั้งหมด

อินคาสามารถทำผิวก้อนหินให้เรียบเหมือนกับตัดด้วยเลเซอร์ และยังสามารถเชื่อมหินแท่งใหญ่เบ้อเร่อขนาด 200-300 ตันเข้าด้วยกันได้เรียบสนิท แม้จะเอาใบมีดโกนแทรกเข้ายังไม่ได้เลย

ไม่มีงานสถาปัตยกรรมหินในอารยธรรมใดในโลกที่ก่อสร้างได้ประณีตเทียบได้กับฝีมือพวกอินคา ทำให้บางคนไปยกให้เป็นฝีมือของมนุษย์ต่างดาว

คำถามที่ตามมาก็คือ พวกอินคาผลิตงานหินได้ประณีตราวกับตัดด้วยเลเซอร์นั้นได้อย่างไร?

คำตอบมี 2 เหตุผลค่ะว่า

ประการแรก เนื่องมาจากเทคโนโลยีในการก่อสร้างบวกกับการบริหารจัดการ

ในเรื่องเทคโนโลยีการก่อสร้างของพวกอินคานั้นก้าวหน้ามาก งานทางสถาปัตยกรรมและวิศวกรรมทุกแห่งในจักรวรรดิอินคาสามารถผ่านแผ่นดินไหวนับครั้งไม่ถ้วน ทั้งระดับ 6-7-8 ริกเตอร์ มา 400 ปีโดยไม่เคยพังแม้แต่ชิ้นเดียว

ประการต่อมาคือ วิธีการบริหารจัดการที่อยู่เบื้องหลังนั้นกลับเป็นสิ่งที่คนไม่ค่อยพูดถึง

อินคาสร้างสภาพแวดล้อมในการทำงานให้คนทำงานมีความสุข ซึ่งบริษัทหรือองค์กรธุรกิจสมัยนี้อาจต้องรีบนำไปพิจารณากันด่วนทีเดียว

พวกแรงงานที่มาทำงานใหญ่ของอินคาเดินทางมาจากพื้นที่ต่างๆ ทั่วจักรวรรดิในรูปแบบส่วยแรงงานให้กับจักรวรรดิ หากไม่มาทำงานก็อาจจะส่งเป็นอาหารหรืออย่างอื่นที่จักรวรรดิต้องการมาแทนได้

ส่วนใครเดินทางมาทำงาน ก็จะให้ทำเพียงช่วงเวลาหนึ่ง เช่น 3 เดือน เมื่อครบเวลามาทำงานให้จักรวรรดิแล้วก็กลับบ้าน

และในบรรยากาศการทำงานของพวกอินคานั้นจะไม่เครียดเด็ดขาด

เขาทำอย่างไรหรือคะ?

พวกอินคาที่ควบคุมงานก่อสร้างจะไม่ใช้วิธีการโหดเหี้ยมที่ถือแส้ควบคุมเหมือนกับการใช้แรงงานทาสในอารยธรรมอื่น แต่กลับให้คนมาทำงาน

พวกอินคานั้นอารมณ์ติสต์ค่ะ พวกเขาเป็นศิลปินตัวจริง

บรรยากาศของเทือกเขา Andes นั้นเย็นสบายอยู่แล้ว และพวกอินคาจะดูแลทุกข์สุขของคนมาทำงานอย่างดีเยี่ยม

ทุกพื้นที่ก่อสร้างจะมีอาหารเลี้ยงอุดมสมบูรณ์

มีเนื้อ Alpaca มีกระแช่ข้าวโพด หรือ Chicha Morada ให้กิน พอตกค่ำมีดนตรี ร้อง เล่น เต้นรำ สนุกสนาน

พวกแรงงานของอินคามีความสุขค่ะ

การมาทำงานเพื่อเป็นค่าส่วยของพวกแรงงานอินคา อาจเป็นเวลาที่มีความสุขมากกว่าอยู่บ้านตัวเองเสียอีก

แนวคิดในการจัดการการทำงานของพวกอินคานั้นยังทันสมัย ถือกันว่าเป็นเรื่องที่น่าศึกษาสำหรับองค์กรสมัยนี้

แต่คิดว่ามีอยู่สิ่งหนึ่งที่องค์กรทั่วไปอาจจะทำไม่ได้เหมือนกับที่่พวกอินคาทำ

ก็คือเวลาที่พวกอินคาทำงาน เขามีบริการใบ Coca ให้เคี้ยวไปทำงานไปได้ตามที่ต้องการค่ะ

(อ่านต่อวันเสาร์หน้า)