หมอเตือนลูกหลานสงสาร"ผู้สูงอายุ"อย่าให้กินกระท้อน

เมื่อวันที่ 2 มิ.ย.ผู้สื่อข่าวได้ลงพื้นที่รพ.หาดใหญ่ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา ได้พบกับเจ้าของเฟซบุ๊ก "Jirat Jiratham-opas" นพ.จิรัชย์ จิรธรรมโอภาส ชำนาญการแผนกศัลยกรรมรพ.หาดใหญ่ โดยได้มีการแชร์ภาพและข้อความผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวเขียนข้อความว่า “ค่ำมืดดึกดื่นต้องตื่นมาผ่าตัด กับโรคที่ไม่ควรจะเกิดขึ้นบนโลกใบนี้ "เมล็ดกระท้อนตำไส้ทะลุ" โรคนี้เป็นปัญหาที่พบได้ในช่วงฤดูนี้ เนื่องจากผู้สูงอายุ ไม่มีฟัน เวลากินกระท้อนชอบดูดเมล็ด แล้วเมล็ดหลุดลงคอ ถ้าเป็นเมล็ดผลไม้อื่นคงไม่มีปัญหา เมล็ดกระท้อนเจ้ากรรมดันเรียว หัวแหลม ท้ายแหลม ชอบไปกองในใส้ และทิ่มทะลุไส้แตกประจำ

ความสุขในการกินเป็นเรื่องของคนกิน แต่ความซวยจากลำไส้เป็นเรื่องของกรู ไม่รู้เป็นอะไร ชอบแตกกลางคืนหรืออาจจะแตกกลางวัน แต่ลูกหลานว่างช่วงเย็นกลับบ้านถึงมายายปวดท้องทั้งวันไม่ดีขึ้น เลยพามา รพ.กว่าจะมาถึง รพ. กว่าผลเลือด ผลเอกซเรย์ จะออก กว่าจะได้คิวผ่าตัด หมอผ่าตัดเลยต้องผ่ากันกลางค่ำกลางคืนและต้องเฝ้าคนไข้ต่อ

คนไข้มาถึง รพ.ส่วนใหญ่ อาการมักจะรุนแรง เนื่องจากขี้แตกเต็มท้อง บางรายความดันตก ต้องให้ยากระตุ้น บางรายอาจจะไปไม่ถึงเตียงผ่าตัดถ้ารอดถึงห้องผ่าตัด คนไข้ต้องมีแผลผ่าตัดยาวกลางท้อง ตัดไส้ที่แตกออก ล้างขี้ในท้อง และต้องยกทวารเทียม แผลผ่าตัดไม่สามารถเย็บปิดได้ เพราะมีโอกาสติดเชื้อสูง ต้องทำแผลทุกวัน เช้า-เย็น ทรมานอีกเป็นอาทิตย์กว่าจะเย็บปิดได้

หลังผ่าตัด ต้องนอนพะงาบคาบท่อช่วยหายใจในห้อง ICU (ถ้ามี) ซึ่งส่วนใหญ่ไม่มี เครื่องช่วยหายใจแน่นอนเป็นเจ้า Bird ตัวเขียว Volume ศัลยกรรมไม่ใช่เจ้าของ ให้น้ำเกลือจนตัวบวม ยาฆ่าเชื้อ ยากระตุ้น ใส่สายจมูก สายสวนปัสสาวะ ทีมบุคลากรต้องเฝ้าไข้ตลอด 24 ชั่วโมง แน่นอนว่า จะมีหมอคนนึง ไม่ได้นอน เนื่องจากต้องเจอ ผี Urine ซึ่งพยาบาลจะโทรรายงานเกือบทุกชั่วโมง แถมคนไข้ จะมีรูพรุน จากการเจาะเลือด และปรับยาจนกว่าการติดเชื้อจะดีขึ้น โดยหวังว่า คนไข้มีสัญญาณชีพปกติ

ถ้ารอดกลับบ้านไป คนไข้ต้องอยู่กับการถ่ายทางหน้าท้อง อย่างน้อย 6 เดือน แล้วต้องกลับมาเจ็บตัวอีกรอบ เพื่อผ่าตัดปิดทวารเทียม โชคดีก้อผ่าส่องกล้อง หนักหน่อย ก้อเปิดแผลยาวประมาณเดิม เข้าไปลุ้นว่า ผังผืดจะเยอะแค่ไหน? เลาะลำไส้ แล้วต่อ ปิดท้อง มารอลุ้นว่า จะรั่วรึป่าว? รอดรอบแรก ตายรอบสองก้อมี ถ้าไม่ผ่า คนไข้ก้อต้องมีทวารเทียม ถ่ายทางหน้าท้องตลอดชีวิต เอาจริง ๆ เลยนะ รักบรรพบุรุษอย่าซื้อกะท้อนให้กิน ถ้าจะให้กินควักเมล็ดออก แต่ถ้าอยากได้มรดก...จัดไป"

นพ.จิรัชย์ จิรธรรมโอภาส  แพทย์ชำนาญการแผนกศัลยกรรม เปิดเผยว่า ได้รับคนไข้ประมาณ 20.00 น.คนไข้อายุประมาณ 78 ปี  ไม่มีประวัติผิดปกติเรื่องของการขับถ่าย ท้องอืด ปวดท้อง และมีการเอ็กซเรย์มีลมรั่วอยู่ในช่องท้องน่าจะเป็นอาการลำไส้ หรือระบบทางเดินอาหารทะลุ ส่วนใหญ่คนอายุมากและไม่เคยมีประวัติเรื่องขับถ่ายที่ผิดปกติมาก่อน และช่วงนี้ก็เป็นหน้ากระท้อนด้วยก็เลยคิดว่าน่าจะมีสาเหตุจากตัวกระท้อน มีการเอ็กซเรย์และดูยืนยันว่าคนไข้มีลำไส้ทะลุจริง และก็มีสิ่งแปลกปลอมมีลักษณะคล้ายเมล็ดกระท้อน หัวเรียวท้ายแหลมจากตัว See ทีสแกนตอนนั้นก็ตัดสินใจเข้าห้องผ่าตัดเพื่อไปผ่าตัดคนไข้  เนื่องจากคนไข้มีลำไส้ทะลุ ถ้าไม่ผ่าตัดคนไข้ก็จะเสียชีวิตได้

ทั้งนี้ หลังจากที่ผ่าตัดไปก็เจอว่าคนไข้ลำไส้ทะลุจริงก็มีการตัดลำไส้ส่วนที่เป็นปัญหาออกมีการเย็บปิดลำไส้ส่วนปลายและ ยกทวารเทียมขึ้นมาเปิดให้คนไข้ถ่ายทางหน้าท้อง ส่วนในช่องท้อง ก็มีอุจจาระกระจายอยู่ในช่องท้อง ก็ทำการล้างทำการเช็ดแล้วก็ปิดช่องท้องงแต่ยังเปิดแผลไว้  เพราะ ช่วงนี้แผลยังสกปรกทำให้เกิดการติดเชื้อง่าย หลังจากผ่าตัดคนไข้นอนห้องไอซียู เป็นหออภิบาลผู้ป่วยหนัก มีการประเมินสารน้ำชีพจรความดันไข้  ดูการหายใจคนไข้ใส่ท่อช่วยหายใจ เรื่องของปัสสาวะที่ออกทุกกชั่วโมงก็เป็นเฟสแรก  หลังจากนั้นคนไข้ก็จะมีปัญหาของเรื่องสารน้ำที่ผิดปกติเนื่องจากคนไข้กลุ่มพวกนี้ มักจะมาด้วยอาการช็อค

เพราะฉะนั้นคนไข้ช็อคมามีความดันตกและมีอาการเสียน้ำในช่องท้อง ก็จะมีการให้สารน้ำเป็นตัวพยุงความดันคนไข้ก่อน หลังจากนั้นพออาการดีขึ้น สารน้ำกลุ่มพวกนี้มันก็จะกลับเข้ามาในหลอดเลือดก็อาจทำให้เกิดภาวะของน้ำเกินหรือน้ำขัง ก็ต้องรักษากันต่อไป  เช่น น้ำเกินก็ให้ยาขับปัสสาวะ ถ้าน้ำขาดก็อาจจะมีการให้สารน้ำเพิ่มเติมรอจนทุกอย่างปกติดี

“จะพยายามเอาเครื่องช่วยหายใจออก หลังจากเอาเครื่องช่วยหายใจออกก็จะมาดูเรื่องอาหาร อาจจะค่อย ๆ เริ่มจากการกินอาหารเหลวเป็นพวกสารน้ำแล้วก็เริ่มกินอาหารอ่อนเช่นจำพวกข้าวต้ม แล้วค่อยขยับเป็นของแข็ง ส่วนเรื่องแผลดูว่ามีการติดเชื้อหรือเปล่า ถ้าคนไข้มีอาการติดเชื้อก็ทำแผล แต่ถ้าคนไข้ไม่มีอาการติดเชื้อก็ทำการเย็บปิด หลังจากนั้นต้องรอคนไข้ประมาณ 6 เดือน เพื่อให้การอักเสบในช่องท้องมีอาการดีขึ้นแล้ว ก็มาทำการผ่าตัดอีกครั้งเพื่อจะปิดตัวทวารเทียมเอาลำไส้เดิมไปต่อกับที่เราตัดไว้เพื่อให้คนไข้ถ่ายอุจจาระได้ตามปกติ ตอนนี้คนไข้น่าจะผ่านเกือบประมาณอาทิตย์ โดยภาพรวมคนไข้สามารถเอาเครื่องช่วยหายใจออกได้ แล้วก็ย้ายออกจากหออภิบาลผู้ป่วยหนัก” นพ.จิรัชย์กล่าว

อย่างไรก็ตาม คนไข้ที่พบบ่อยส่วนใหญ่จะพบในผู้สูงอายุ น่าจะเป็นพฤติกรรมการรับประทานอาหาร ผู้สูงอายุฟันจะไม่ค่อยมี ฉะนั้นคนไข้ มักจะกินอะไรที่นิ่มส่วนใหญ่ ส่วนในเรื่องของเมล็ดกระท้อน เท่าที่ทราบก็คือเป็นเมล็ดกระท้อนบ้าน ก็เจอในช่วงนี้ลักษณะของเม็ดที่มีหัวแหลมท้ายแหลมฉะนั้นคนไข้ก็คือใช้วิธีโดยการดูดพอดูดก็เพลินก็กลืนลงคอไป โดยส่วนใหญ่ก็จะทำให้ลำไส้ทะลุ