สธ.ขอโทษประชาชนจัดหาวัคซีนล่าช้าไม่เพียงพอเตรียมขอโคแวกซ์เพิ่ม

เมื่อวันที่ 21 ก.ค. 2564 นพ.นคร เปรมศรี ผู้อำนวยการสถาบันวัคซีนแห่งชาติ ร่วมแถลงที่กระทรวงสาธารณสุข โดยชี้แจงว่า ในส่วนของสถาบันวัคซีนฯ ทำหน้าที่เจรจาจัดหา พยายามติดต่อประสานงานผู้ผลิตวัคซีนทั้งที่มีวัคซีนแล้วและอยู่ระหว่างวิจัยตั้งแต่ช่วงส.ค. ปี 2563 และพยายามหาช่องทางจองซื้อล่วงหน้าแม้ว่าวัคซีนจะอยู่ระหว่างการวิจัย จนได้มีการออกประกาศของกระทรวงสาธารณสุข ตามพรบ.ความมั่นคงด้านวัคซีนแห่งชาติ มาตรา18 (4) ที่จะเปิดให้สถาบันฯ ทำหน้าที่ในการจองวัคซีนล่วงหน้าที่อยู่ระหว่างการวิจัยได้ เป็นที่มาที่สามารถจัดหาวัคซีนแอสตร้าเซนเนก้าที่เป็นการจองล่วงหน้าตั้งแต่เริ่มต้น และจำนวนวัคซีนที่ได้จำนวน 61 ล้านโดส เป็นการจองล่วงหน้าที่มีการเจรจาตั้งแต่ ส.ค.-ก.ย. และจองวัคซีนเสร็จสิ้นเดือน พ.ย.63 และจองซื้อเพิ่มเติม จนครบ 61 ล้านโดสในต้นปี 2564

ทั้งนี้ในแต่ละครั้งการที่จะเสนอในการจัดหาวัคซีนใดๆ ก็ตาม เมื่อมีข้อมูลจากการเจรจากับผู้ผลิตวัคซีน จะนำเข้าสู่กระบวนการพิจารณาของคณะทำงานและคณะกรรมการจัดหาวัคซีน ที่มีปลัด สธ.เป็นประธาน เป็นกลไกด้านการบริหารที่มีอยู่ให้เกิดการตัดสินใจในเชิงบริหาร เพราะว่าไม่สามารถดำเนินการได้โดยบุคคลใดบุคคลหนึ่ง ต้องปรึกษาทั้งผู้เชี่ยวชาญ หน่วยงานที่รับผิดชอบ เป็นการทำงานในรูปแบบคณะกรรมการ ถึงแม้ว่ากรมควบคุมโรค และสถาบันฯ จะเป็นผู้ดำเนินการจัดหาวัคซีนร่วมกัน แต่การตัดสินใจต้องนำเข้าสู่การประชุมคณะทำงานและคณะกรรมการแต่ละชุดที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เกิดการพิจารณาอย่างรอบคอบ เพราะมีความเกี่ยวพันทั้งเรื่องภาระงบประมาณ และความผูกพันด้านสัญญาที่ไม่มีหน่วยงานใดดำเนินการได้ตามลำพัง ในการลงนามในส่วนใดก็จะมีการปรึกษาหน่วยงานทางด้านกฎหมายของประเทศด้วย

“เป็นที่มาที่เกิดความรับรู้ว่าการดำเนินการที่เราจัดหาวัคซีนอาจจะไม่ทันตามจำนวนที่คิดว่าควรจะเป็นได้ ทั้งหมดเป็นเรื่องของข้อจำกัดที่มี แต่ก็ต้องกราบขออภัยพี่น้องประชาชนที่ทางสถาบันวัคซีนแห่งชาติแม้ว่าจะได้พยายามเต็มที่ ก็ยังจัดหาวัคซีนได้ในจำนวนที่ไม่เพียงพอต่อสถานการณ์ ซึ่งเป็นสถานการณ์ที่เราไม่คาดคิด การระบาดของโรคโควิด-19 เราไม่เคยประสบพบเจอกันมาก่อน รวมถึงสถานการณ์การกลายพันธุ์ของไวรัส ก็ไม่ใช่เรื่องเราที่จะคาดหมายได้ล่วงหน้า เกิดขึ้นแล้วทำให้เกิดการระบาดของโรครวดเร็วและรุนแรงกว่าที่เคยเป็นมาก่อนในช่วงปีที่แล้ว ทำให้การจัดหาวัคซีนไม่ทันต่อสถานการณ์ ก็ต้องกราบขออภัยไว้ ณ ที่นี้อีกครั้ง”นพ.นคร กล่าว

น.พ.นคร กล่าวอีกว่า ขั้นตอนต่อไปสถาบันวัคซีนแห่งชาติดำเนินการต่อ คือ การจัดหาวัคซีนเพิ่มเติมทั้งปีนี้และปีหน้า โดยปี 2565 พิจารณาดำเนินการกับผู้ผลิตรุ่นที่2 หรือวัคซีนที่สามารถตอบสนองกับไวรัสกลายพันธุ์ได้ โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ส่งมอบได้ตั้งแต่ไตรมาส 1 ของปี 2565 เป็นสิ่งที่ต้องเร่งดำเนินการ จำเป็นต้องจองวัคซีนล่วงหน้า

นอกจากนี้ ยังอยู่ในการเข้าร่วมโครงการโคแวกซ์ เพียงแต่ยังไม่ได้มีการลงนามในการจัดหาวัคซีนร่วมกันผ่านโครงการโคแวกซ์ ส่วนนี้สถาบันได้เริ่มเจรจาและส่งข้อความประสานงานไปยังองค์กรกาวีในการที่จะขอเจรจาจัดหาวัคซีนร่วมกับโครงการโคแวกซ์มีเป้าหมายของการได้รับวัคซีนของปี 2565 เพิ่มเติมจากการเจรจากับผู้ผลิตวัคซีนลำพัง จะดำเนินการผ่านโครงการโคแวกซ์ และเมื่อได้ข้อสรุปเบื้องต้นชัดเจนก็นำเสนอผ่านคณะกรรมการ คณะทำงานที่เกี่ยวข้อง

สำหรับส่วนอื่นๆการสนับสนุนวิจัยพัฒนาในประเทศ ทั้งรูปแบบการหาเทคโนโลยีมาทำความร่วมมือถ่ายทอดเทคโนโลยีก็จะมีการแสวงหาความร่วมมือกับผู้ผลิตวัคซีนในต่างประเทศ ที่มีความประสงค์จะขยายกำลังการผลิต ในการผลิตวัคซีนด้วยแพลตฟอร์มหรือรูปแบบอื่น ทั้งเชื้อตาย mRNA หรือซับยูนิตโปรตีน ก็อยู่ในช่วงของการดำเนินการเร่งนัดแสวงหาความร่วมมือกับต่างประเทศ ซึ่งส่วนนี้กระทรวงการต่างประเทศได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในการร่วมดำเนินการประสานที่จะดูการทำงานร่วมมือกับต่างประเทศ

ขณะที่การวิจัยพัฒนาวัคซีนต้นแบบในประเทศ ทั้งmRNAวัคซีนของคณะแพทยศาสตร์ จุฬาฯ วัคซีนขององค์การเภสัชกรรม วัคซีนของไบโอเนทเอเชีย วัคซีนของบริษัทใบยาฯ ซึ่งทั้ง 4 บริษัทที่มีความก้าวหน้าในการวิจัยพัฒนา ก็มีการสนับสนุนการดำเนินงานอย่างเต็มที่ รวมถึง วิจัยพัฒนาข้อความรู้อื่นๆที่จะนำมาใช้สนับสนุนในส่วนที่เกี่ยวข้องกับวัคซีนโควิดของประเทศต่อไปข้างหน้า