แพทย์ชี้ไม่จำเป็นต้องตรวจภูมิต้านทานหลังฉีดวัคซีนโควิด

ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการตรวจภูมิต้านทานหลังฉีดวัคซีนโควิด-19 โดยชี้ว่าไม่จำเป็นต้องตรวจเพราะเมื่อฉีดวัคซีนแล้วมากกว่า99%จะมีภูมิต้านทานขึ้น โดยมีเนื้อหาดังนี้

วัคซีนป้องกัน covid 19 ที่เราฉีดกัน การตอบสนองภูมิต้านทานจะเกิดขึ้น หลังฉีดครบแล้ว มากกว่า 99% แม้กระทั่งวัคซีน AstraZeneca เพียงเข็มเดียวภูมิต้านทานก็ขึ้นดีมาก

การตรวจจึงไม่มีความจำเป็นแต่อย่างใด

ระดับภูมิต้านทานที่ตรวจได้ในปัจจุบัน ก็ไม่สามารถบอกได้ว่าระดับแค่ไหน เป็นระดับที่น้อยที่สุดในการป้องกันโรค

ถึงเรารู้ระดับภูมิต้านทาน เราก็จะยังไม่ทำอะไรอยู่ดี การกระตุ้นเข็มที่ 3 ก็ยังไม่มีข้อยุติ จนกว่าจะมีข้อมูลมากกว่านี้

ดังนั้น ผู้ที่ซื้อ ชุดตรวจแบบรวดเร็ว ก็ยิ่งไม่จำเป็นใหญ่ เพราะการตรวจจะมีความไวไม่เพียงพอ จะให้ผลลบจำนวนมาก เสียสตางค์โดยใช่เหตุ

ในการตรวจวัดเชิงปริมาณ หน่วยที่ใช้ก็ยังไม่ได้ใช้หน่วยเดียวกัน ในแต่ละห้องปฏิบัติการขึ้นอยู่กับชนิดของการตรวจ การแปลผลจะสับสนกันมาก จึงไม่มีความจำเป็นในการตรวจ

เราจะเห็นหน่วยเป็น AU (Arbitrary Unit) หรือหน่วยตามอำเภอใจ ของบริษัทที่ตั้งขึ้น หรือหน่วยเป็น unit ยังไม่ได้ใช้หน่วยเดียวกันแบบไวรัส ตับอักเสบบี วัคซีน บางหน่วยเป็น ไดลูชั่น เช่น 1:10, 1:20, 1:40 ,,, หรือบางหน่วยเป็นเปอร์เซ็นต์ inhibition ผู้แปลผลจะสับสนมาก

การตรวจขณะนี้อยู่ในงานวิจัยเท่านั้น ไม่ควรนำไปใช้ในเชิงบริการ หรือโรงพยาบาลต่างๆที่ใช้วัดผลของวัคซีน โดยเฉพาะโรงพยาบาลบางแห่ง นำวิธีการตรวจแบบ เชิงคุณภาพ qualitative แล้วอ่านผลหน่วยเป็น COI คือเปรียบเทียบกับ cut off value ว่าเป็นกี่เท่า

ทำให้ในการตรวจหลายแห่ง โดยเฉพาะใช้ชุดตรวจแบบรวดเร็ว หรือชุดตรวจแบบเชิงคุณภาพไม่ใช่เชิงปริมาณจะให้ผลลบเป็นจำนวนมาก ทำให้ดูเหมือนว่าวัคซีนไม่มีประสิทธิภาพ และในขณะเดียวกันการวัดเชิงปริมาณในการแปลผล ก็ยังไม่มีข้อยุติว่าระดับใดคือระดับที่ป้องกันโรค

การตรวจหลังฉีดวัคซีน จึงไม่แนะนำให้ทำ ขณะนี้อยู่ในการทำเพื่อการวิจัยเท่านั้น