หมอแนะป่วยซึมเศร้าไม่ควรดูซีรีย์คนเดียว เสี่ยงทำอาการแย่ลง

จิตแพทย์เตือนผู้ป่วยโรคซึมเศร้าเลี่ยงดูซีรีส์คนเดียว เหตุเพิ่มความโดดเดี่ยวตัดตัวเองออกจากสังคมและอดนอนทำอาการโรคแย่ลง แนะครอบครัวหรือเพื่อนร่วมดู

เมื่อวันที่ 7 ก.ค.62 นพ.กิตต์กวี โพธิ์โน ผู้อำนวยการโรงพยาบาลจิตเวชนครราชสีมาราชนครินทร์ กล่าวว่า ขณะนี้การดูซีรีส์ทางอินเทอร์เน็ตกำลังได้รับความนิยมอย่างสูง เพราะดูได้จากมือถืออย่างไม่มีข้อจำกัดทางด้านเวลาหรือสถานที่ ‘แง่ดี’ คือ ช่วยผ่อนคลายความเครียดจากงาน เกิดความสนุกสนาน แต่จะต้องมีความพอดีเหมาะสม มิเช่นนั้นอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพกายและจิตได้ แม้ในไทยจะยังมีข้อมูลการศึกษาเรื่องนี้น้อยมากแต่จากงานศึกษาวิจัยในต่างประเทศ เช่น อังกฤษ พบวัยผู้ใหญ่ 1 ใน 3 ใช้เวลาดูทีวีเฉลี่ย 1.42 วันต่อสัปดาห์ ส่งผลเกิดปัญหาอ้วนและอดนอน มีผลต่อปัญหาการจดจำ รวมทั้งยังเสี่ยงต่อการเสพติดเช่นเดียวกับสารเสพติดซึ่งเกิดมาจากกลไกภายในสมอง

ขณะที่ พญ.ภรทิตา เลิศอมรวณิช จิตแพทย์ รพ.จิตเวชนครราชสีมาฯ กล่าวเพิ่มเติมว่า ซีรีส์มีทั้งเป็นตอนๆ และมีระบบต่อเนื่องแบบอัตโนมัติ อาจทำให้เกิดความเพลิดเพลินหรือติดลม เรียกพฤติกรรมนี้ว่า "บิงจ์ ว็อทชิง (Binge watching)" คือการดูรวดเดียวจบเรื่องหรือดูแบบมาราธอน อาจใช้เวลามากเป็นวันหรือข้ามวันข้ามคืน ผลกระทบที่ตามมาคือการอดนอนมีผลต่อการทำงานของสมอง ทั้งด้านความคิด ความจำ การเรียนรู้ทางด้านภาษา การตัดสินใจในลักษณะเชื่องช้าลงหรือเรียกว่าสมองตื้อ มีผลกระทบกับการทำงานและการเรียน และยังทำให้อารมณ์หงุดหงิดง่ายขึ้นหากอดนอนต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน อาจทำให้เกิดอาการทางจิต (Psychosis) เช่น หูแว่ว ประสาทหลอน

กลุ่มที่น่าเป็นห่วง คือ ‘ผู้ป่วยซึมเศร้า’ ผลสำรวจของกรมสุขภาพจิต คนไทยมีอัตราป่วยร้อยละ 2.7 คาดว่าทั่วประเทศมีประมาณ 1.5 ล้านคน เฉพาะในพื้นที่ 4 จังหวัดในเขตสุขภาพที่ 9 คือนครราชสีมา ชัยภูมิ บุรีรัมย์ และสุรินทร์ คาดมีประมาณ 148,000 กว่าคน เข้ารักษาแล้วร้อยละ 70 อีกร้อยละ 30 ยังไม่ได้รับการรักษา

"หากจะดูซีรีส์สามารถดูได้โดยดูร่วมกับคนในครอบครัวหรือกับเพื่อนและดูจบเป็นตอนๆ ไม่แนะนำให้ดูคนเดียว เนื่องจากจะเพิ่มเวลาในการอยู่คนเดียว ตัดตัวเองออกสังคมผู้คนมากขึ้น โอกาสที่จะมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นๆ ลดลง หรือทำให้การออกไปใช้ชีวิตข้างนอก เช่น การออกกำลังกายน้อยลง ซึ่งไม่เป็นผลดีทั้งในแง่ผลการรักษา อาจทำให้อาการแย่ลงไปอีก โดยซีรีส์ที่ผู้ที่มีอาการซึมเศร้าไม่ควรดู คือ ซีรีส์ที่เกี่ยวข้องกับชีวิต หรือเรื่องเศร้าๆ เนื่องจากจะทำให้อารมณ์ที่เศร้าอยู่เดิม เกิดหดหู่ เหงาหงอย เพิ่มขึ้น หรือนอนไม่หลับ อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้" พญ.ภรทิตา กล่าว

อย่างไรก็ตามสำหรับประชาชนทั่วไป การดูซีรีส์อย่างมีความสุข คลายเครียด ป้องกันปัญหาติดลม ต้องจัดตารางชีวิต ฝึกวินัย แบ่งเวลาให้เหมาะสม ดังนี้ 

1.กำหนดเวลาดูให้ชัดเจน ไม่ควรเกิน 2 ชั่วโมง เพื่อให้ร่างกายพักผ่อนอย่างเต็มที่ คือ ผู้ใหญ่ ควรนอน 7-8 ชั่วโมง เด็กมัธยม ควรนอน 8-9 ชั่วโมง เด็กวัยประถมควรนอน 10-11 ชั่วโมง 

2.ไม่ดูซีรีส์ในห้องนอน เพื่อไม่ให้รบกวนเวลานอน

3.ควรหยุดเมื่อจบตอน หรือหยุดดูในช่วงกลางๆ ของตอน เนื่องจากในช่วงท้ายตอนมักจะทิ้งปมค้างไว้ ทำให้เราอยากจะดูต่อ

4.ควรจัดเวลาออกกำลังกายควบคู่ไปด้วย อย่างน้อยสัปดาห์ละ 3-4 วัน ไม่ต่ำกว่า 30 นาที จะช่วยได้คลายความเครียด ทำให้สุขภาพแข็งแรง

5.จัดเวลาให้ครอบครัว เช่น ช่วยกันเตรียมอาหาร รับประทานอาหารร่วมกัน