"สกปรกจนชิน!" ลาดพร้าวซอย1 ขยะเกลื่อน-ทางเท้าถูกยึดจากความไร้ระเบียบ

เปิดใจคนลาดพร้าวซอย 1 เมื่อความแออัดและไร้ระเบียบนำมาซึ่งความสกปรกและไม่เป็นมิตรต่อคนเดินเท้า ถือเป็นความทุกข์ที่สะสมมายาวนานและยังแก้ไขไม่ได้

*************

โดย...รัชพล ธนศุทธิสกุล 

แหงนหน้ามีห้างหรูทันสมัย โค้งหลังก้มMRTขนส่งไฉไล คือความจริงขององค์ประกอบซอยลาดพร้าว1 ที่นอกจากเป็นช่องทางลัดทะลุซอยข้างเคียงของถนนเมนหลักทั้ง รัชดาภิเษก และ พหลโยธิน เป็นเหตุผลทำให้คนเลือกที่จะพักและอาศัย

การจราจรพอๆ กับจำนวนคนที่เพิ่มตามร้าน ‘อาหาร’ ทำให้ลาดพร้าวซอย1 อัดแน่นเกิดปัญหาทั้งการจราจร ฟุตบาทไม่มีทางเท้าและเต็มไปด้วยความสกปรก

จากพศ. 2540-2562 ค่อยเกิดเสียงทุกข์ร้อนเป็นระยะ คนเก่ามองเป็นเรื่องปกติ คนใหม่ผู้อาศัยคิดเป็นธรรมเนียม หากความจริงชาวเน็ตว่าที่นี้ไม่ใช่ประเทศไทยแต่ภูมิประเทศทางป่าดิบชื้นชื่อก้องอเมซอน ไม่มากก็น้อยเกิดจาก 3 สิ่ง!

คนเยอะร้านค้ายิ่งแยะ

ชมพู สาวใหญ่วัย 40 ปี ทายาทเจ้าของร้านค้าอาคารพาณิชย์ที่เปิดทำกิจการภายในซอยลาดพร้าว 1 มายาวนานกว่า 30 ปี บอกถึงปัญหาจะเกิดเฉพาะต้นซอยระยะทางราว 500 เมตร โดยมีปัจจัยหลัก 2 สาเหตุ คือ ดีมานด์และซัพพลาย ที่ผุดขึ้นตามความเจริญเมื่อราวๆ 10 กว่าปีก่อนช่วงที่ห้างสรรพสินค้าเปิด

“แต่ก่อนร้านค้าจะอยู่กันแค่สวนไผ่เป็นตลอดนัดขายอาหารเปิดขายทุกวัน ใครจะกิน อะไรต้องไปซื้อที่ตรงนั้น แต่สักช่วง 10 ปี หลังเริ่มขยายพื้นที่ให้มันมากขึ้น ความเจริญมันก็เพิ่มมากขึ้น มีห้างก็มีหอพักเพิ่มขึ้น ก็เลยขยายกิจการร้านขายของ ทีนี้ข้างนอกตรงปากซอยถนนใหญ่เขาไม่ให้แม่ค้าพ่อค้าขายด้วย เขาก็เลยเข้ามาข้างใน”

“มากระจุกกันตรงนี้” เจ้าของกิจการสาวกล่าวพลางมองไปที่ถนนต้นซอย ก่อนจะเล่าต่อจากประสบการณ์กว่า 30 ปี ตั้งแต่เด็ก-โต พฤติกรรมของผู้คนที่อยู่ในซอยลาดพร้าว1 เมื่อพอผู้คนเข้ามาอาศัยในซอยเยอะขึ้นในแต่ละปีจนกระทั้งอย่างในปัจจุบัน ร้านค้าก็ค่อยๆ ทยอยเปิดตามๆ กัน จากที่แต่เดิมจุดศูนย์รวมของร้านค้ามีจุดเดียวคือตรงข้ามบริเวณศาลเจ้าแม่โพสพหรือที่ชาวบ้านแถวนี้เรียกกันว่าสวนไผ่ ซึ่งถูกจัดเป็นตลาดนัดค้าขายทั้งอาหารตามสั่ง ข้าวแกง ก๋วยเตี๋ยว กระทั่งหมูเห็ดเป็ดไก่และผักสด เท่านั้น

“ตอนเย็นคนเยอะๆ ตอนเช้าชั่วโมงเร่งด่วน รถกับคนบนถนนพอๆ กัน พนักงานเอย นักเรียนอะไรเอย เดินตรงจะเส้นเหลืองๆ ปะถนนหมด เพราะร้านค้าจะมีขายข้าวขายอาหารตรงช่วงผ่านโค้งวินมอไซค์ ไล่ตั้งแต่ตรงนั้นจอดรถกิน จอดซื้อของ คนไหนเดินก็ซื้อๆ ไล่มาแล้วก็นั่งรถตรงศาลเจ้าเข้าห้อง”

ขณะที่ในส่วนของถนนขนาดกว้าง 2 เลน ร้านค้าก็ตั้งขึ้นทุกตารางโดยมีรูปแบบการซ้อนจากอาคารมาเป็นร่วงร้านค้าพื้นฟุตบาทและในส่วนของถนนก็พบว่ามีพ่อค้าแม่ค้าประกอบการณ์ตั้งรถเข็ญ บ้างก็เตาย่างและโต๊ะกับเก้าอี้ แทบทุกผิวถนน

“หากเลยเข้าไปข้างในซอยก็ปกติ เพราะมีแต่บ้าน คอนโด หอพัก” เธอว่า

ซึ่งก็จริงอย่างที่ได้รับข้อมูลเพราะตั้งแต่ช่วงเลยต้นซอยลงมาสภาพของพื้นที่ในซอยลาดพร้าว1 ปรากฏชัดว่าถนนจะเรียบชิดริมรั่ว การตั้งร้านค้าขายในจุดบริเวณกลางซอยจึงจำกัดในขอบแต่พื้นที่อาคารตนเท่านั้น ไม่มีหน้าร้านแต่อย่างใด และเมื่อวัดรูปแบบของซอยเองที่สามารถทะลุเข้าออกได้ทั้งถนนพหลโยธิน 25 และ 14 รวมไปถึง ถนนรัชดาภิเษกบริเวณซอยตรงข้ามศาลอาญา ส่งผลให้ซอยลาดพร้าว1 เกิดปัญหาดังกล่าว

"ความไร้ระเบียบ"สาเหตุแห่งความสกปรก

ไม่ว่าจะเรื่องกลิ่น ความสกปรก หรือฟุตบาทถูกร้านค้าตั้ง ชมพูบอกว่าเรื่องนี้จะโทษแม่ค้าพ่อค้าอย่างเดียวก็ไม่ได้ ซึ่งเธอให้เหตุผลถึงประเด็นนี้ว่า ปัญหาส่วนหนึ่งเกิดมาจากเจ้าของอาคารต่างๆ ภายในซอยด้วยที่ไม่ควบคุมร้านค้าให้เช่ามีระเบียบวินัย

“ได้เงินมาแล้วก็จบ ไม่มีการจัดการบอกอะไรร้านค้า คนเช่าต้องรักษาความสะอาดให้เทเป็นระเบียบไม่มีไม่พูด ร้านค้าเขาทำอะไรเสร็จเขาก็เทเลย ที่เหม็นก็จะแถวๆ ศาลเจ้าแม่โพสสพ เอะอะก็เทๆ และก็วางเศษขยะกับข้าวเป็นกอง นานเข้ามันก็มีกลิ่น มีกระเฉาะออกไปบ้าง มันก็เป็นธรรมดาทั่วไปของการวางขยะ”

ขณะที่ปัญหาเรื่องการสัญจร เธอบอกว่าแม้จะเดินกลางถนนแต่ไม่เคยมีอุบัติเหตุรถเฉียวชนคนเกิดขึ้น แต่ที่พบได้บ่อยสุดเป็นประจำคือ กรณี รถกับรถ ที่เฉียวกันเองเบาๆ ซึ่งเกิดขึ้นแทบจะทุกวันจนเป็นเรื่องปกติ

“เฉียวชนคนยังไม่มี เพราะขับเบรคได้ทันก่อน แต่จะทุกวันที่รถขับในซอยจะเฉียวกันเอง แต่ก็เล็กๆ น้อยๆ ไม่รุนแรง แล้วก็ต่างคนต่างขับกันไป เป็นเรื่องปกติ” สาวพื้นถิ่นลาดพร้าวซอย1กล่าวด้วยน้ำเสียงราบเรียบ

ซึ่งฟังดูรู้สึกเหมือนเป็นเรื่องธรรมของผู้คนในซอยอย่างที่ว่าเพราะเมื่อเวลาเดินผ่านหากเหม็นก็เอามือปิดจมูก เวลาเดินก็เดินสวนเลนเพื่อที่จะเห็นและหลบระวังรถได้ถูก ถือเป็นธรรมเนียมปฏิบัติของที่นี่ลาดพร้าวซอย 1 จากคำบอกของ “นุ๊ก-โยษิตา” สาวพนักงานองค์กรการกุศล วัย 29 ปี ที่พักอาศัยอยู่ในซอยแห่งนี้โดยตัดสินใจเลือกจากทำเลที่ตั้งอันสิ่งแรกในการเดินทางสะดวกและรวดเร็ว เธอมีความคิดเห็นเช่นเดียวกันในเรื่องของการ “ปล่อยปะละเลยจากผู้ให้เช่าพื้นที่” เป็นต้นเหตุของทั้งกลิ่นและการสัญจร

“ที่นี่บราซิล” สาวพนักงานองค์กรการกุศล กล่าวติดตลกเพราะได้เห็นภาพการแชร์ของเพจดัง “เฮ้ย นี้มันฟุตบาท” ที่ลงเรื่องของสภาพในซอยและมีคนพักแบบเดียวกันคอมเม้นท์ซึ่งไม่ต่างจากความรู้สึกของโยษิตาเท่าไหร่นัก

“แต่มันเป็นช่วงๆ ช่วงเช้าอาจจะน้อยเพราะส่วนมากนั่งวินมอไซค์ลงปากซอยได้กลิ่นก็กลั่นหายใจแป๊บๆ ส่วนเรื่องคนเดินก็พอจะเดินได้บนถนนเพราะมอเตอร์ไซค์ไม่ได้จอดซื้อของกันนาน ซื้อใส่ถุงกันแล้วก็ออกไป ปัญหามันคือตอนเย็นจะหนัก จอดรถซื้อกันจอดรถกินข้าว กลิ่นเหม็นก็จะมากใน มันหมักหมมตั้งแต่เช้ายังไม่ได้ล้าง พอล้างก็ล้างในช่วงนี้ที่คนซื้อกันเยอะ ที่นี้ล้างอะไรกันข้างๆ ร้าน ตั้งขยะกองและเทตรงท่อมันก็ไหลลงถนน เป็นบ่อเป็นจุดๆ”

ตรงกับการลงพื้นที่สำรวจร้านค้าขายอาหารที่เรียงรายแทบทุกร้านจะมีท่อส่วนตัวประจำจุดไว้เท บางร้านก็มีท่อน้ำยืนออกมาระบายโดยมีความยาวถึงรูน้ำทิ้งบ้างและไม่ถึงบ้าง ทำให้น้ำต่างๆ จากการประกอบการค้าไหลออกนอกถนน

“ถ้าไม่ปล่อยให้เช่า เราก็มีฟุตบาทเดินปกติแต่ในอีกมุมหนึ่งเราก็เข้าใจที่ต่างคนต่างต้องทำงาน แม่ค้าเห็นคนเยอะก็อยากเปิดร้านขายของ เพื่อเปิดร้านแม่ค้าก็สนใจแต่จะขายของ มีร้านค้าเยอะมันก็ดีแต่ก็ควรที่จะเห็นแก่พื้นที่ส่วนรวม รู้ขอบเขต ไม่มักง่าย รู้จักทิ้งให้เป็นที่เป็นทาง ไม่ใช่ปล่อยขยะจากร้านออกมาเลอะเทอะ”

อย่างไรก็ดีทั้งหมดทั้งมวลจากคำบอกเล่าเป็นเพียงปัญหาที่เกิดจากห้วงเวลาแค่ 2 ช่วงเท่านั้น ในช่วงเวลา “กลางคืน” ยังเป็นอีกหนึ่งตัวแปรไม่แพ้กันที่ทำให้พื้นที่แห่งนี้เกิดความสกปรก

“คือกลางคืนจะเห็นถุงขยะจะถูกมัดและวางไว้ตามหน้าร้านต่างๆ และก็จะมีทั้งคนเก็บของเก่าบ้าง หนู หมา มาเจาะรื้อ ก่อนที่เทศบาลจะมาเก็บในตอนเช้า อะไรๆ มันก็หกกระจายออกมา ปัญหามันไม่ใช่แค่น้ำเน่า ก็มีทั้งขยะมูลฝอยปนด้วย เช้ามาเปิดร้านคนเยอะรีบล้างไม่ทัน เย็นก็คนเยอะกองวางไว้วนลูปอย่างนี้ 6 ปีที่อยู่” พนักงานองค์กรการกุศลกล่าว

ร่วมกันครึ่งทางจริง “แก้ได้”

ไม่ใช่ครั้งแรกที่ซอยลาดพร้าว1 ถูกร้องเรียนจากผู้คนในซอยที่พักอาศัยถึงสำนักงานเขตจตุจักร หากแต่ว่าเมื่อปัญหาต่างๆ เหล่านี้สะสมๆ จากวันเป็นสัปดาห์และเดือน ก็จะมีการกวดขันแก้ไขกันสักครั้งหนึ่ง

“หลายๆ เดือนมาที มาช่วงคนที่ร้องเรียนเยอะๆ ว่าเดินไม่ได้บ้าง อะไรบ้าง เทศบาลเขาก็จะเข้ามา ซึ่งส่วนใหญ่มาก็จะไม่ให้ร้านค้าขายของข้างล่าง ให้ขึ้นมาขายเฉพาะข้างบน 1 อาทิตย์ ก็กลับมาเหมือนเดิม” วาณิชย์สาวตึกแถวเปิดเผย

“คนอยู่แถวบริเวณต้นๆ ซอยก็จะเหม็นๆ หน่อย บางทีมันมีกลิ่นมากๆ รอเทศบาลไม่ไหว ก็เห็นเขาก็ลุกขึ้นมาจัดการเอาเอง ล้างกันเองให้กลิ่นมันหาย พูดก็พูดมันก็แล้วแต่ใครจะทนไหวอย่างที่บอกมันเป็นเรื่องปกติไปแล้ว แต่ละคนก็มีวิธีหนีของตัวเอง พอคนน้อยก็ค่อยไปซื้อก็พอเดินได้ เดินผ่านมีกลิ่นก็ปิดจมูก”

เมื่อถามถึงแนวทางการแก้ไขในฐานะผู้ที่ทั้งทำการค้าและพักอยู่อาศัย หนทางเป็นไปได้ที่จะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในทิศทางที่ดีขึ้น มีเพียงอย่างเดียวคือ ทุกฝ่ายต้องร่วมมือกันคนละครึ่งทาง โดยทั้งทางฝ่ายรักษาความสะอาดและร้านค้า รวมไปถึงเจ้าของอาคารให้เช่า ต้องร่วมด้วยช่วยกัน

“เรื่องแรกเลิกร้านเก็บร้านก็ทำควรสะอาด และก็นำขยะมาถึงที่ถังขยะที่ประจำในแต่ละจุด กันไม่ให้หนูสัตว์อื่นๆ จะได้ไม่มาเจาะถุงคุ้ยเศษขยะออกมากองข้างถนน ร้านค้าต้องมีความรับผิดชอบในเรื่องนี้และเจ้าของที่ที่ให้เช่าหน้าร้านก็ควรจะตั้งกฎกับร้านค้าที่เช่าให้ทำ

“ส่วนเรื่องที่สองฟุตบาทไม่มีที่เดินอันนี้ทางเจ้าหน้าที่ก็ต้องมาทำข้อตกลงกับร้านค้าว่าต้องปฏิบัติตาม คนละครึ่งทาง จริงๆ ก็ทั้งสองเรื่อง ก็อยู่ที่ความร่วมมือ ถ้าได้ก็โอเค”

แต่ถ้าคนละครึ่งทางไม่ได้? หรือจะใช่ระยะเวลาสักเท่าไหร่…

สำหรับปัญหาดังกล่าว คำถามนี้เจ้าของกิจการตอบเพียงสั้นๆ “ถ้าไม่ได้มันก็เป็นแบบเดิม แต่ถ้าทำได้ก็คิดน่านานหน่อย อาจจะ 10 ปี เพราะไม่ใช่เรื่องง่ายๆ ที่จะแก้ปัญหา คงจะเท่าๆ กันกับที่เกิดปัญหาขึ้นมั่ง” เธอกล่าวทิ้งท้าย