เผยคลิป "พ่อปู่บาทา" ไม่ใช่คนทรง เป็นพิธีเคารพอาจารย์ในศาสนาพราหมณ์

คลิป "พ่อปู่บาทา" ไม่ใช่พิธีกรรมของร่างทรงหรือเพื่อรักษาโรค เป็นการแสดงความเคารพต่ออาจารย์ในศาสนาพราหมณ์

กรณีโลกออนไลน์แชร์และวิจารณ์คลิปที่อ้างกันว่าเป็น "ร่างทรงพ่อปู่บาทา" ให้ลูกศิษย์อม ดูดนิ้วเท้าและใช้เท้าลูบหัว โดยบอกเป็นของศักดิ์สิทธิ์รักษาได้ทุกโรค

ล่าสุดเมื่อวันที่ 19 ส.ค. นายกรกิจ ดิษฐาน บรรณาธิการข่าวต่างประเทศ หนังสือพิมพ์ M2F โพสต์เฟซบุ๊ก Kornkit Disthan อธิบายข้อเท็จจริงของเหตุการณ์ดังกล่าว โดยระบุว่า คลิปที่อ้างกันว่าเป็นคนทรงพ่อปู่อมตีนรักษาโรคไม่ใช่ข้อเท็จจริง ไม่ใช่คนทรง และไม่ได้เกิดขึ้นในเมืองไทย แต่เป็นพิธีพราหมณ์ที่บาหลี 

ภาพที่เห็นคือหัวหน้าพราหมณ์ (สวมมกุฏ) นั่งบนบัลลังก์ให้ศิษย์ล้างเท้าให้ ผู้หญิงจะล้างด้วยผ้าขาวเฉยๆ ผู้ชายจะล้างแล้วจูบที่เท้า ไม่ใช่อม คาดว่าพิธีนี้เป็นการแสดงความเคารพอาจารย์อย่างสุดซึ้ง เรียกว่า เซอมบะห (Sembah) คือการแสดงความเคารพครั้งแล้วครั้งเล่าต่ออาจารย์ เพื่อถวายตัวเป็นศิษย์ จากนั้นอาจารย์จะมอบเครื่องรับรองกับถ่ายทอดวิชาให้เป็นการเฉพาะ

เรื่องนี้มีเขียนไว้ในหนังสือ Island of Bali โดย Miguel Covarrubias ซึ่งเป็นหนังสือที่ผมชอบมากๆ ติดตัวมาหลายปีแล้ว พราหมณ์บาหลีจะใส่ใจเท้ามาก พอตะวันพลบเสร็จกิจแล้วจะล้างเท้าด้วยน้ำปรุงดอกไม้ทุกวัน สะอาดกว่าเท้าบางคนอีก

อนึ่ง พราหมณ์ในภาษาบาหลีเรียกว่า ปาดันดะ (Pada-n-da) หรือปาทันทะ แปลว่า "ตีน" หรือเท้า หมายถึงลัทธิบูชาเท้าพระอาจารย์เทียบกับเท้าพระศิวะ หรือศิวปาท (ดูใน Religion in Bali ของ Christiaan Hooykaas หน้า 13)

การล้างตีนและจูบตีนอาจารย์เป็นเรื่องปกติในศาสนาพราหมณ์ที่อินเดียก็ยังทำอยู่ ในศาสนาคริสต์บาทหลวงหรือแม้แต่สมเด็จพระสันตปาปา รวมถึงอธิราชในยุโรปก็ยังมักล้างเท้าและจูบเท้าคนทุกข์ยาก แบบที่พระเยซูเคยล้างเท้าและจูบเท้าสาวก แสดงความถ่อมพระองค์