ธรรมของพระราชา

โดย พรเทพ เฮง         [email protected]

 ในช่วงเวลานี้ หนังสือ “ธรรมของพระราชา” ของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) ซึ่งเป็นธรรมทานบุญกิริยาบรมราชูทิศ วันพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร วันพฤหัสบดีที่ 26 ต.ค. 2560 น่าจะเหมาะสมในการอ่านเพื่อดึงสติให้ข้ามพ้นจากความโศกศัลย์ที่ผ่านงานไปอย่างสมพระเกียรติ

 ในบทแรก “ธรรมของพระราชา” สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) แสดงธรรมกถาหลังสวดปาติโมกข์ ที่อุโบสถวัดญาณเวศกวัน วันที่ 9 มิ.ย. 2560 ตอนหนึ่ง คือ “นึกถึงพระองค์เมื่อใด ก็คิดว่า เราจะต้องทำอะไร?” ความว่า

 “... ในโอกาสอย่างนี้ ข้อสำคัญก็คือพระจะได้แสดงธรรมให้ประชาชนเกิดความสำนึก ได้คิดว่า เออ...นี่ เราควรจะต้องทำอะไร เพื่อแสดงความกตัญญูต่อพระองค์ หรือเพื่อจะได้สนองพระราชประสงค์บ้าง ไม่ใช่อยู่กันไปเรื่อยๆ เหมือนกับจะปล่อยให้พระองค์ทรงยากลำบากเหน็ดเหนื่อยไปเปล่าๆ พวกเราเหมือนทอดทิ้งพระองค์ ไม่ได้มีน้ำใจ ไม่ได้เอาใจใส่กันเลย

 ในการที่พระองค์ได้ทรงบำเพ็ญพระราชกรณียกิจมากมายนั้น แน่นอนว่าทรงมีพระราชประสงค์ต่างๆ และที่จริงก็ตรัสไว้ แต่บางทีประชาชนก็อาจจะไม่ได้ใส่ใจบ้าง หรือได้รู้บ้าง ไม่ได้รู้บ้าง

 ที่จริง ตรงนี้แหละเป็นจุดสำคัญที่ว่า พวกเราควรจะระลึกถึงพระราชประสงค์ ที่เป็นพระราชปรารถนาของพระองค์ เพื่อประโยชน์สุขของบ้านเมือง ของประชาชน ซึ่งโยงมาที่ตัวเราถึงเรื่องที่จะต้องทำ คือชาวบ้านต้องนึกต้องคิดว่าเราจะต้องทำอะไรบ้าง ควรจะนึกถึงตรงนี้เป็นข้อสำคัญที่สุด ไม่ใช่ว่าได้แค่เศร้าโศกแล้วก็เศร้าโศกไป ผ่านไปเลยหาย แล้วก็จบ จุดสำคัญที่จะได้ ก็คือเมื่อระลึกนึกถึงพระองค์ ก็มาคิดว่า แล้วเราจะต้องทำอะไร...”

 “... จุดสำคัญก็อยู่ตรงนี้แหละ คือ ต้องช่วยกันทำให้ประชาชน ตั้งแต่ในเมืองไปจนถึงชนบทห่างไกลปลายแดน ให้มาตั้งใจระลึกถึงพระราชกรณียกิจ พระราชประสงค์ และพระราชดำริต่างๆ ยกขึ้นมาเป็นเครื่องเตือนสำนึกว่า ถ้าเราจะกตัญญูจริง ตัวเรานี้จะต้องทำอะไร ไม่ใช่อยู่แค่ระลึกถึง แล้วก็ร้องไห้อาลัย แต่พอน้ำตาแห้งทุกอย่างก็ลับหาย ไม่ใช่แค่นั้น แต่ต้องทำการที่จะสนองพระราชประสงค์ จึงจะเป็นความกตัญญูที่แท้จริง เหมือนกับลูกที่กตัญญูต่อพ่อแม่...”

 ในส่วนต่อมาของหนังสือเล่มนี้ ได้ขยายความถึงธรรมของพระราชา 31 ข้อนี้ รู้เข้าใจให้ชัดให้ดี โดยสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) ทิ้งท้ายในหนังสือที่สามารถอ่านรวดเดียวจบ 36 หน้าว่า

 “... เรื่องราวการงานที่เราจะต้องทำนี่แหละคือข้อสำคัญ ความกตัญญูกตเวทีที่แท้ จะมาแสดงออกที่นี่ ออกมาที่การปฏิบัติการกระทำ มิฉะนั้น พระราชประสงค์ พระราชดำริ พระราชปณิธานอะไรต่างๆ ก็จะเลือนรางหายสูญ เราก็ได้แต่ร้องไห้กันไป แสดงอาการอาลัยกันไป แล้วไม่นานไม่ช้า ก็เลิกรา เงียบหาย

 แต่ถ้าเราตื่นตัวสนใจศึกษาพระราชดำริ มองให้ถึงพระราชปณิธาน และเข้าใจในพระราชประสงค์ แล้วมาชวนกันช่วยกันจัดทำดำเนินการทำงานสืบสานต่อไป พระราชประสงค์ และพระราชดำริทั้งหลาย ตลอดทั้งบรรดาพระราชปณิธาน ก็จะยังอำนวยผลได้ยาวนานต่อไป เพื่อให้คนไทยอยู่ดีได้อย่างยั่งยืน ในสังคมประเทศชาติที่มั่งคั่งมั่นคงรุ่งเรืองไพบูลย์และร่มเย็นมีสันติสุข”

 ดาวน์โหลดกันมาอ่านได้ที่ เว็บไซต์วัดญาณเวศกวัน www.watnyanaves.net/th/book_detail/640