“ยูนนาน” เกตเวย์ใหม่สินค้าไทย เจาะเมืองรอง–ชนชั้นกลางจีน 400 ล้านคน
“ยูนนาน” เกตเวย์การค้าน่าจับตา ไม่ติดไทยแต่ใกล้ที่สุด เปิดประตูสินค้าไทยสู่จีนฝั่งตะวันตก เจาะชนชั้นกลาง 400 ล้านคน จับตาด่านโม่ฮานขยาย 12 เลน
มณฑลยูนนาน นครคุนหมิง ของจีน ถือเป็นประตูการค้าสำคัญที่เชื่อมจีนกับอาเซียน ด้วยทำเลที่รายล้อมประเทศเพื่อนบ้านอย่างเมียนมา ลาว และเวียดนาม ทำให้ยูนนานมีบทบาทโดดเด่นในฐานะจุดผ่านสำคัญของเส้นทางโลจิสติกส์ระหว่างจีนกับภูมิภาคนี้
ทั้งนี้ แม้ไทยและจีนจะไม่มีพรมแดนติดกันโดยตรง แต่การพัฒนาเส้นทางคมนาคมอย่างต่อเนื่อง ได้ช่วยเชื่อมโยงสินค้าไทยสู่ผู้บริโภคจีนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และยูนนานนับเป็นมณฑลหลักที่นำเข้าผลไม้จากไทยอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการขนส่งทางบกผ่านด่านสำคัญ ทำให้ผลไม้ไทยสามารถกระจายสู่จีนฝั่งตะวันตกและมณฑลใกล้เคียงได้รวดเร็ว กลายเป็นอีกช่องทางยุทธศาสตร์ที่ผู้ประกอบการไทยไม่ควรมองข้าม
เกตเวย์สำคัญ สินค้าไทยสู่จีนตะวันตก
ณัฐ วิมลจันทร์ ผู้อำนวยการ สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครคุนหมิง เปิดเผยในงานสัมมนา “2026 คว้าโอกาสตลาดจีนในยูนาน” จัดโดย YEC หอการค้าไทย ว่า ยูนนานถือเป็นมณฑลของจีนที่มีความใกล้ชิดกับประเทศไทยมากที่สุด แม้จะไม่ได้มีพรมแดนติดกันโดยตรง แต่ในเชิงภูมิศาสตร์ ยูนนานเป็นพื้นที่ที่ใกล้ไทยมากที่สุด โดยมีนครคุนหมิงเป็นเมืองหลวง ด้วยเหตุนี้ สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ นครคุนหมิง จึงมีบทบาทสำคัญในการดูแลพื้นที่ดังกล่าว
ปัจจุบันไทยมีทูตพาณิชย์ประจำอยู่ในจีนประมาณ 7 คน เนื่องจากจีนมีพื้นที่ขนาดใหญ่ โดยมองว่ายูนนานซึ่งถือเป็นมณฑลที่มีศักยภาพสูง และสามารถทำหน้าที่เป็น “เกตเวย์” สำคัญของสินค้าไทยในการกระจายเข้าสู่จีนฝั่งตะวันตก
จุดแข็งของยูนนานคือทำเลที่ใกล้ไทยทั้งในเชิงระยะทางและความเชื่อมโยงด้านโลจิสติกส์ มีเครือข่ายคมนาคมครบทั้งทางบก ทางราง ทางน้ำ และทางอากาศ ทำให้สามารถเป็นศูนย์กลางกระจายสินค้าไทยไปยังมณฑลใกล้เคียงของจีนได้อย่างมีประสิทธิภาพ
สิบสองปันนา CLMV เวอร์ชันอัปเกรด
ในด้านพฤติกรรมผู้บริโภค หากพิจารณาพื้นที่อย่างสิบสองปันนา ซึ่งมีวัฒนธรรมและประเพณีที่คุ้นเคยกับไทย เช่น เทศกาลสงกรานต์ จะพบว่าความนิยมสินค้าไทยมีความใกล้เคียงกับประเทศเพื่อนบ้านในกลุ่ม CLMV พอสมควร จึงอาจกล่าวได้ว่ายูนนานมีลักษณะคล้าย CLMV แต่อย่างไรก็ตาม แม้จะมีพฤติกรรมคล้ายกัน แต่การเข้าสู่ตลาดจีนนั้นต้องเผชิญข้อกำหนดและกฎระเบียบที่เข้มงวดมากกว่า โดยเฉพาะเรื่องความปลอดภัยด้านอาหาร (Food Security) ที่มีรายละเอียดปลีกย่อยสูงกว่าการส่งออกไปกลุ่มประเทศเพื่อนบ้านทั่วไป จึงอาจเรียกได้ว่า ยูนนาน คล้าย CLMV ในเวอร์ชัน “CLMV แบบอัปเกรด” ที่มีกำลังซื้อเพิ่มขึ้น แต่ในขณะเดียวกันก็มีข้อกำหนดและกฎระเบียบที่เข้มงวดมากกว่า
ด้วยเหตุนี้ เรื่องกฎระเบียบและมาตรฐานสินค้า โดยเฉพาะสินค้าอาหาร เครื่องปรุง และสินค้าเกษตร จึงเป็นประเด็นสำคัญ ซึ่งจำเป็นต้องได้รับคำแนะนำอย่างละเอียดจากผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้ผู้ประกอบการไทยสามารถเตรียมความพร้อมก่อนเข้าสู่ตลาดยูนนานได้อย่างถูกต้อง
สำหรับสินค้าไทยที่มีศักยภาพในตลาดยูนนาน แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก ได้แก่ สินค้าผลไม้ และสินค้าอาหาร โดยเฉพาะสินค้าอาหาร ซึ่งสอดรับกับนโยบายของจีนในการกระตุ้นการบริโภคภายในประเทศ
เจาะชนชั้นกลาง 400 ล้านคน
อย่างไรก็ตาม หากมองไปยังเมืองหลักอย่างเซี่ยงไฮ้ ปักกิ่ง หรือกว่างโจว การเพิ่มการบริโภคอาจเริ่มอิ่มตัวแล้ว เนื่องจากผู้บริโภคมีกำลังซื้อสูงและใช้จ่ายในระดับหนึ่งอยู่แล้ว ความหวังสำคัญของจีนจึงอยู่ที่ชนชั้นกลาง ซึ่งมีจำนวนราวๆ 400 ล้านคน รวมถึงการขยายการบริโภคไปยังเมืองรองต่าง ๆ ที่ยังมีโอกาสเติบโตอีกมาก
เมื่อเปรียบเทียบกันแล้ว พื้นที่ชายฝั่งทะเลและฝั่งตะวันออกของจีนมีการพัฒนาในระดับสูง ขณะที่จีนฝั่งตะวันตกยังมีช่องว่างและโอกาสอีกมากในการกระตุ้นการบริโภคภายในประเทศ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่สินค้าไทยสามารถเข้าไปสร้างโอกาสทางการตลาดได้อย่างน่าสนใจในระยะต่อไป
ณัฐ กล่าวอีกว่า ล่าสุดได้มีโอกาสพบกับผู้จัดจำหน่ายรายใหญ่ที่สุดรายหนึ่งในมณฑลยูนนาน ซึ่งปัจจุบันยังไม่ได้เป็นผู้นำเข้าโดยตรง แต่ซื้อสินค้าต่อจากผู้นำเข้าในเมืองใหญ่อย่างเซี่ยงไฮ้ ทั้งสินค้าจากสหรัฐฯ ยุโรป และไทย
อย่างไรก็ตาม ผู้ประกอบการรายนี้แสดงความพร้อมที่จะเป็นผู้นำเข้าสินค้าไทยโดยตรง หากมีสินค้าที่มีศักยภาพและตอบโจทย์ตลาด นี่สะท้อนเป้าหมายสำคัญของเรา คือการพัฒนา “ผู้จัดจำหน่าย” ให้ก้าวขึ้นมาเป็น “ผู้นำเข้าโดยตรง” เพื่อเปิดช่องทางให้สินค้าไทยเข้าสู่ตลาดจีนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
สำหรับผู้ประกอบการไทยที่ต้องการส่งออกไปจีน สิ่งสำคัญที่สุดคือ การปฏิบัติตามกฎระเบียบของจีนอย่างเคร่งครัด ปัจจุบันจีนให้ความสำคัญอย่างมากกับมาตรฐาน ความปลอดภัย และระบบตรวจสอบ โดยเฉพาะสินค้าอาหารและสินค้าที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ แม้กระบวนการจะซับซ้อน ใช้เวลา และสร้างความท้าทาย แต่หากสามารถผ่านด่านเหล่านี้ได้ ก็จะกลายเป็นข้อได้เปรียบในการแข่งขัน
นอกจากนี้ การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าในจีน เป็นอีกประเด็นที่ไม่ควรมองข้าม ถือเป็นพื้นฐานสำคัญในการปกป้องแบรนด์ และสร้างความมั่นคงให้กับธุรกิจในตลาดจีน ซึ่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพร้อมให้การสนับสนุนและคำแนะนำอย่างใกล้ชิด
ในส่วนของการเตรียมความพร้อม ผู้ประกอบการไทยควรให้ความสำคัญกับ การเรียนรู้ภาษาและวัฒนธรรมการทำธุรกิจกับจีน รวมถึงการสื่อสารและการสร้างความสัมพันธ์กับคู่ค้าจีนอย่างต่อเนื่อง
ขณะเดียวกันต้องติดตามสถานการณ์ด้านโลจิสติกส์และเส้นทางการขนส่งอย่างใกล้ชิด โดยควรประสานงานกับผู้นำเข้าอยู่เสมอ เพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้น ซึ่งหัวใจสำคัญของการทำธุรกิจในจีน คือ การดำเนินธุรกิจด้วยความซื่อสัตย์ แต่ต้องรอบคอบและรัดกุม ไม่ประมาท และมีการบริหารความเสี่ยงอย่างเหมาะสม
จับตาด่านโม่ฮาน ขยาย 12 เลน
สำหรับประเด็นด้านด่านและโลจิสติกส์ ปัจจุบันมีด่านที่มีความคล่องตัวมากขึ้น โดยเฉพาะ ด่านโม่ฮาน ซึ่งอยู่ระหว่างการขยายจาก 2 เลนเป็น 12 เลน เพื่อรองรับปริมาณการค้าที่มากขึ้น แม้การเปิดใช้งานจะล่าช้าเล็กน้อยจากปัญหาดินถล่มในลาว แต่คาดว่าจะกลับมาเดินหน้าได้ภายในปีหน้า
ทั้งนี้ จีนมีแผนผลักดันด่านในเส้นทาง Belt and Road Initiative (BRI) และด่านสำคัญในมณฑลยูนนานให้มีศักยภาพสูงขึ้น เพื่อรองรับการค้าทั้งขาเข้าและขาออก และเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันเมื่อเทียบกับมณฑลอื่นของจีน