นักวิชาการชี้ “คนละครึ่ง” แบบ "ซาฟารี โมเดล" อาจช่วย SME ไม่ทั่วถึง

ในงาน Restech 2025-Taste The Future & ตั้งตัว Franchise and Investment 2025 ได้มีการเปิดอินไซด์เกี่ยวกับธุรกิจร้านอาหารในหลากหลายประเด็น โดยเฉพาะการมีร้านอาหารล้นประเทศ (ซัพพลายมากกว่าดีมานด์) ซึ่งหมายความว่าคนทำร้านอาหารมีมากกว่าคนกิน ขณะเดียวกัน ยังมีข้อมูลสะท้อนอีกว่าธุรกิจร้านอาหารกำลังเผชิญกับความท้าทายด้านต้นทุนวัตถุดิบ และค่าแรงที่สูงขึ้น ไม่เท่านั้นยอดขายเฉลี่ยยังลดลง ดังนั้นคำถามคือการเข้ามาของรัฐบาลใหม่ และมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจอย่างโครงการคนละครึ่ง จะสามารถพยุงธุรกิจร้านอาหารได้หรือไม่

 

เกี่ยวกับเรื่องนี้ อาจารย์เกียรติอนันต์ ล้วนแก้ว อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กล่าวว่า สิ่งที่เราต้องผลักดันนอกจากคนละครึ่งแล้ว สิ่งที่ควรทำประกอบด้วย 

 

1. มาตรการลดต้นทุน รัฐควรเข้ามามีส่วนช่วยในการขับเคลื่อนธุรกิจร้านอาหาร โดยเฉพาะการลดต้นทุนสำหรับผู้ประกอบการรายเล็กรายน้อย มาตรการที่เคยทำสมัยโควิด เช่น การเอาเงินส่งสมทบช่วยเรื่องค่าแรงจ้างเพื่อรักษาคนงานไว้ในบริษัท หรือการจ้างคนในบริษัทไว้ก่อน
2. การรวมกลุ่มเพื่อจัดซื้อ มาตรการที่สองคือการรวมกลุ่มเป็นตัวแทนเพื่อจัดซื้อของ เพื่อให้ต้นทุนต่อกิโลกรัม/ชิ้นของ ผู้ประกอบการรายเล็กรายน้อยประหยัดลง
3. การช่วยเหลือผู้ประกอบการคือการช่วยตัวเอง เพราะเมื่อใดก็ตามที่คนกินอิ่มและของไม่แพง ผู้ประกอบการก็จะมีของขาย การช่วยผู้ประกอบการรายย่อยคือการช่วยตัวรัฐบาลเอง เมื่อตลาดคึกคัก ชีวิตรอบตัวจะดี แต่ถ้าเดินไปแล้วร้านนั้นก็เจ๊ง ร้านนี้ก็ปิด ความมั่นใจจะเสียทันที

 

ข้อจำกัดของ "คนละครึ่ง" เปรียบเหมือน "ซาฟารี โมเดล"

 

อาจารย์เกียรติอนันต์ กล่าวถึงมาตรการคนละครึ่งว่า ในมุมผู้ประกอบการเปรียบเหมือน "ซาฟารี โมเดล" (Safari Model) ซึ่งเปรียบเหมือนบ่อน้ำเล็ก ๆ ในช่วงหน้าแล้ง เมื่อฝนตกหย่อมเดียวทำให้น้ำขึ้น สัตว์ป่าจะรุมกันไปดื่มน้ำ ถ้ามาตรการ (น้ำ) มาไม่พอ จะไม่ช่วยทุกตัว แต่จะช่วยได้เฉพาะบางตัวที่ไปถึงบ่อก่อน

 

ผลกระทบของคนละครึ่ง แบบซาฟารีโมเดล 

 

มาตรการนี้ช่วยได้ระดับหนึ่ง แต่ต้องมีวิธีอื่นเสริม เพราะการใช้มาตรการแบบคนละครึ่งจะทำให้เกิด การแข่งขัน ทันทีที่กดปุ่มใช้

 

คนละครึ่งอาจช่วยให้รอด หรือช่วยให้ร่วงไปพร้อม ๆ กันได้ ถามว่าร่วงอย่างไร? ผู้ประกอบการอาจจะหน้ามืด พยายามจะสต็อกของเยอะ, แข่งตัดราคาตลาด, หรือทำอะไรเกินตัว ไม่วางแผนเพราะกลัวเสียโอกาสหรือตามไม่ทันลูกค้า

 

การเตรียมตัวเมื่อมีมาตรการคนละครึ่ง ผู้ประกอบการต้องระวังเพราะเงินไม่ได้มาถึงเราเสมอไป หากอยากรอด ต้องคิดเตรียมตัวล่วงหน้า 2-3 สัปดาห์ 

 

วิธีใช้ประโยชน์จากคนละครึ่ง ต้องมองตัวเองก่อนว่ามีทุนหรือไม่ ลูกค้าเป็นอย่างไร และจะใช้ประโยชน์จากคนละครึ่งอย่างไรบ้าง สามารถสร้างโปรโมชั่น ต่าง ๆ ได้เอง และสามารถ ร่วมร้านอื่นได้ไหม เช่น คนละครึ่งทั้งโซน, คนละครึ่งจากเครื่องดื่ม, คนละครึ่ง 2 ร้านรวมกัน

 

โมเดลที่แนะนำ (โมเดลแบ่งน้ำ) แทนที่จะแย่งกันในน้ำ (โมเดลที่ 1) ผู้ประกอบการควรใช้ โมเดลที่ 2 คือ "แบ่งน้ำ" เพื่อให้รอดไปด้วยกัน