จีนเข้ม! นำเข้าอาหาร ฉลากไม่ตรงเกณฑ์เสี่ยงถูกตีกลับทั้งล็อต

ข้อมูลจากกรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ ได้รายงานถึงความต้องการสินค้าอาหารนำเข้าในจีนที่ยังคงขยายตัวต่อเนื่อง ส่งผลให้ผู้ประกอบการอีคอมเมิร์ซ บริษัทการค้า และผู้ค้าปลีกจำนวนมากแห่เข้ามาชิงส่วนแบ่งตลาด แต่หลายรายกลับติดปัญหาในขั้นตอนการนำเข้าสินค้า โดยเฉพาะการตรวจสอบฉลากภาษาจีนที่ไม่เป็นไปตามข้อกำหนด จนทำให้สินค้าถูกตีกลับทั้งล็อต และอาจถูกปรับหรือดำเนินคดีทางกฎหมาย

 

ล่าสุดคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติและสำนักงานกำกับดูแลตลาดแห่งชาติจีนได้ประกาศมาตรฐานความปลอดภัยอาหารแห่งชาติฉบับใหม่ รวม 50 ฉบับ พร้อมแก้ไขเพิ่มเติมอีก 9 ฉบับ โดยมีมาตรฐานสำคัญอย่าง GB7718-2025 มาตรฐานทั่วไปสำหรับการแสดงฉลากของอาหารบรรจุหีบห่อ และ GB28050-2025 มาตรฐานทั่วไปสำหรับการแสดงฉลากโภชนาการของอาหารบรรจุหีบห่อ ที่จะเริ่มบังคับใช้เต็มรูปแบบตั้งแต่วันที่ 16 มีนาคม 2027 เป็นต้นไป

 

โดยมีระบุมาตรฐานการแสดงข้อมูลบนฉลากบรรจุภัณฑ์อาหาร ได้แก่

 

1. นิยามของ “บรรจุภัณฑ์อาหาร”

บรรจุภัณฑ์อาหาร หมายถึง อาหารที่ผ่านการบรรจุหรือจัดเตรียมไว้ในวัสดุบรรจุภัณฑ์หรือภาชนะต่าง ๆ โดยมาตรฐานใหม่กำหนดว่าอาหารจะต้องถูกบรรจุในบรรจุภัณฑ์หรือภาชนะที่ระบุคุณลักษณะ ปริมาตร และมีขนาดบรรจุภัณฑ์ตามที่กฎหมายกำหนด ซึ่งครอบคลุมถึงอาหารที่ขายเป็นชิ้นหรือขายโดยการชั่งน้ำหนักด้วย

 

2.การระบุวันที่วันผลิตและวันหมดอายุ

มาตรฐานใหม่กำหนดให้ “บรรจุภัณฑ์อาหาร” ต้องระบุวันผลิตและวันหมดอายุโดยใช้รูปแบบปี–เดือน–วัน และอาจระบุอายุการเก็บรักษา (Shelf life) หรือไม่ก็ ได้ ส่วนบรรจุภัณฑ์อาหารที่มีอายุการเก็บรักษาตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป และมีพื้นที่ผิวบรรจุภัณฑ์หรือภาชนะบรรจุไม่เกิน 20 ตารางเซนติเมตร มาตรฐานใหม่อนุญาตให้แสดงเพียงอายุการเก็บรักษาและวันหมดอายุได้

    

ทั้งนี้ มาตรฐานใหม่อนุญาตให้ผู้ผลิตแสดงข้อมูล “ช่วงเวลาบริโภคที่เหมาะสม” (ซึ่งไม่ใช่วันหมดอายุ) แต่หมายถึงวันที่ควรบริโภคภายใต้เงื่อนไขการเก็บรักษาที่ระบุบนฉลากอาหารเพื่อให้มั่นใจในความปลอดภัยด้านอาหารและหลีกเลี่ยงการสูญเสียอาหาร (Food waste)

 

3. การระบุชื่ออาหาร

มาตรฐานใหม่ได้มีการกำหนดรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับ “ชื่อที่สะท้อนคุณลักษณะที่แท้จริง” โดยระบุว่าหมายถึง “ชื่อเฉพาะที่สามารถสะท้อนคุณสมบัติที่แท้จริงของอาหารโดยไม่จำเป็นต้องอธิบายเพิ่มเติม หรือเป็นคุณสมบัติที่ได้มีการระบุแล้ว ซึ่งรวมถึงการบรรยายลักษณะของส่วนผสม กระบวนการผลิต ประเภทของอาหาร หรือคุณลักษณะเฉพาะอื่น ๆ ของอาหารนั้น”

 

4. การระบุส่วนผสม

มาตรฐานใหม่มีการปรับรายละเอียดเกี่ยวกับการแสดง “ส่วนผสมที่ประกอบด้วยวัตถุดิบหลายชนิด” “วัตถุเจือปนอาหาร” “สารที่รับประทานได้ซึ่งทำหน้าที่เป็นบรรจุภัณฑ์” และ “เชื้อจุลินทรีย์ที่เติมในอาหาร” พร้อมขยายตารางวิธีแสดงส่วนผสมจากมาตรฐาน GB 7718-2011 และย้ายไปอยู่ในภาคผนวก A

 

5.การระบุเกี่ยวกับส่วนผสมและปริมาณ

ตามกำหนดชัดเจนถึงการอ้างอิง “การเน้นส่วนผสม” และ “การระบุปริมาณ” รวมถึงเงื่อนไขการใช้คำว่า “ไม่มี”หรือ “ไม่ประกอบด้วย” และห้ามใช้คำว่า “ไม่เติม” หรือ “ไม่ใช้” เว้นแต่กฎหมายหรือมาตรฐานด้านความปลอดภัยอาหารจะกำหนดไว้

 

6.การระบุสารก่อภูมิแพ้

 

อย่างไรก็ตาม สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองเซี่ยเหมิน ให้ความเห็นว่า ในช่วง 2–3 ปีที่ผ่านมา รัฐบาลจีนได้ยกระดับมาตรฐานสินค้าเกษตร เกษตรแปรรูป และอาหารอย่างต่อเนื่อง การประกาศใช้มาตรฐานฉลากบรรจุภัณฑ์อาหารฉบับใหม่ จึงถือเป็นอีกหนึ่งมาตรการที่ช่วยเสริมความเข้มงวดด้านความปลอดภัยอาหาร มีเป้าหมายเพื่อให้ผู้บริโภคในประเทศได้รับสินค้าที่มีคุณภาพและปลอดภัย พร้อมทั้งผลักดันให้ผู้ผลิตและผู้ประกอบการปรับปรุงการจัดการฉลากให้ได้ตามมาตรฐานสากล

 

อย่างไรก็ดี มาตรการใหม่นี้อาจสร้างความท้าทายต่อผู้ประกอบการต่างชาติ รวมถึงผู้ส่งออกไทยที่ต้องปรับตัวให้ทันข้อกำหนดใหม่ ซึ่งอาจกระทบต่อทั้งต้นทุน เวลา และกระบวนการผลิต

 

 

Sources : อินไซด์ตลาดจีน 2025 กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ

https://www.gov.cn