ไบโอเทค-กองทัพเรือ พัฒนานวัตกรรมกำจัดน้ำทิ้งปนเปื้อนน้ำมันหล่อลื่น
ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) ร่วมกับกองทัพเรือ โดยกรมวิทยาศาสตร์ทหารเรือ ร่วมมือวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมในการกำจัดน้ำทิ้ง ที่มีน้ำมันเชื้อเพลิงและน้ำมันหล่อลื่นปนเปื้อน ต่อยอดสู่ผลิตภัณฑ์สนับสนุนนโยบาย Green Navy
พลเรือตรี กริช ขันธอุบล เจ้ากรมวิทยาศาสตร์ทหารเรือ กล่าวว่า กองทัพเรือ โดยกรมวิทยาศาสตร์ทหารเรือ ร่วมกับกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดยศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) ลงนามบันทึกความร่วมมือด้านการวิจัยและพัฒนาทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เพื่อพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมในการกำจัดน้ำทิ้งที่มีน้ำมันเชื้อเพลิงและน้ำมันหล่อลื่นปนเปื้อน
โดยการลงนามครั้งนี้สอดคล้องกับแนวทางพัฒนากองทัพเรือของผู้บัญชาการทหารเรือ ที่ให้ความสำคัญด้านความยั่งยืนและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม โดยได้กำหนดให้การจัดการสิ่งแวดล้อมกองทัพเรือ (Green Navy) เป็นหนึ่งในแนวทางการบริหารกองทัพเรือเชิงยุทธศาสตร์ เพื่อรองรับยุทธศาสตร์กองทัพเรือ พ.ศ. 2560 - 2580
ซึ่งเป็นกรอบแนวทางและทิศทางที่จะพาให้กองทัพเรือเดินหน้า ส่งเสริมนโยบายของรัฐบาลด้านสิ่งแวดล้อม ที่ต้องมีการจัดการสิ่งแวดล้อม ทั้งในด้านการใช้ประโยชน์จากพลังงานทดแทนรูปแบบต่าง ๆ การจัดการขยะและการลดมลพิษต่าง ๆ มุ่งสู่เป้าหมายการจัดการสิ่งแวดล้อมกองทัพเรือ พ.ศ. 2580 คือเป็นหน่วยงานที่มีการปฏิบัติและบริหารงานที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
การลงนามความร่วมมือระหว่างกองทัพเรือ และ สวทช. ถือเป็นก้าวสำคัญในการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีชีวภาพเพื่อแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม และเป็นต้นแบบที่ดีในการดำเนินงานที่ยั่งยืน ผลักดันให้กองทัพเรือเป็นองค์กรที่ดำเนินงานด้านความยั่งยืนและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากยิ่งขึ้น เพื่อเป็นต้นแบบให้แก่หน่วยงานอื่น ๆ ได้นำไปปฏิบัติตาม รวมถึงความร่วมมือครั้งนี้ยังสอดคล้องตามนโยบายของผู้บัญชาการทหารเรือ ประจำปีงบประมาณ 2568 ในการส่งเสริมการวิจัยพัฒนาและนวัตกรรมทางการทหารอีกด้วย
ด้านศาสตราจารย์ ดร.ชูกิจ ลิมปิจำนงค์ ผู้อำนวยการ สวทช. กล่าวว่า ความร่วมมือมีเป้าหมายหลักเพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัยและพัฒนาทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดยเฉพาะความร่วมมือทางเทคโนโลยีและนวัตกรรมการกำจัดน้ำทิ้งที่ปนเปื้อนน้ำมันเชื้อเพลิงและน้ำมันหล่อลื่น ตอบโจทย์ มิติสร้างความยั่งยืนของธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตามกลยุทธ์ การพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อประเทศไทยที่ยั่งยืน (S&T Implementation for Sustainable Thailand) ของ สวทช.
โดยที่ผ่านมา กลุ่มวิจัยเทคโนโลยีไบโอรีไฟเนอรีและชีวภัณฑ์ ไบโอเทค-สวทช. ได้ดำเนินการวิจัยเพื่อค้นหา และคัดแยกเชื้อจุลินทรีย์ที่มีความสามารถในการย่อยสลายน้ำมัน และสารประกอบน้ำมันปิโตรเลียม โดยได้รับความอนุเคราะห์จากกรมวิทยาศาสตร์ทหารเรือ ในการประสานงานให้เข้าไปเก็บตัวอย่างน้ำที่มีการปนเปื้อนของคราบน้ำมันจากห้องเครื่องบนเรือรบ และตัวอย่างตะกอนและดินจากพื้นที่ต่าง ๆ ของกองทัพเรือ เพื่อนำมาใช้ทดลองคัดแยกเชื้อจุลินทรีย์
ในเบื้องต้นสามารถคัดแยกเชื้อจุลินทรีย์ที่มีความสามารถในการย่อยสลายน้ำมันได้จำนวนหนึ่ง ซึ่งมีแนวโน้มที่จะสามารถนำมาใช้ในการพัฒนาต่อยอดให้เป็นผลิตภัณฑ์ที่สนับสนุนนโยบาย Green Navy ได้
ส่วนแนวทางการดำเนินงานต่อไป จะดำเนินการวิจัยเพิ่มเติมในการศึกษาและพัฒนาตัวจุลินทรีย์ด้วยเทคโนโลยีฐานที่ทางกลุ่มวิจัยเทคโนโลยีไบโอรีไฟเนอรีและชีวภัณฑ์ได้พัฒนาขึ้น ร่วมกับการศึกษาวิเคราะห์ตัวอย่างทางกายภาพและเคมี โดยความร่วมมือกับห้องปฏิบัติการวิเคราะห์ของกรมวิทยาศาสตร์ทหารเรือ เพื่อผลักดันให้เป็นผลิตภัณฑ์ที่สนับสนุนนโยบาย Green Navy ต่อไป
ทั้งนี้ ไบโอเทค สวทช. มีผลงานวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการจัดการด้านสิ่งแวดล้อมจากกลุ่มวิจัยเทคโนโลยีไบโอรีไฟเนอรี และชีวภัณฑ์หลายผลงาน ได้แก่
- Tidy Bio Plus (ไทดี้ ไบโอ พลัส) ผลิตภัณฑ์หัวเชื้อจุลินทรีย์สัญชาติไทยที่มีประสิทธิภาพสูงในการกำจัดของเสีย จุดเด่นนวัตกรรมนี้คือ เป็นการคัดเลือกจากเชื้อจุลินทรีย์สัญชาติไทยจึงทำให้ผลิตภัณฑ์มีเสถียรภาพ และมีประสิทธิภาพในการทำงานสูง เข้ากันกับสิ่งแวดล้อมในประเทศได้เป็นอย่างดี
- เอนไซม์ ENZease (เอนอีซ) เอนไซม์อัจฉริยะสำหรับลอกแป้งและกำจัดสิ่งสกปรกบนผ้าฝ้ายแบบขั้นตอนเดียว “เอนไซม์ Serizyme (เซริไซม์)” เอนไซม์ที่จำเพาะต่อการลอกกาวไหมสำหรับอุตสาหกรรมการผลิตผ้าไหมและผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพและความงามที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
- Cotton Pro (คอตตอนโปร) มัลติเอนไซม์ สำหรับกระบวนการผลิตสำลีขาวที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
- RETTizyme (เรตติไซม์) มัลติเอนไซม์ สำหรับกระบวนการแช่หมักเส้นใยจากใบสับปะรด เป็นต้น
นอกจากนี้ ยังมีผลิตภัณฑ์ต้นแบบที่สามารถนำมาต่อยอดในแผนงาน Green Navy เพื่อกำจัดคราบน้ำมันและน้ำทิ้งที่มีน้ำมันปนเปื้อน ได้แก่ สารลดแรงตึงผิวชีวภาพจากยีสต์ MEL Biosurfactant และสารซักล้างชีวภาพ MES-Green ที่สังเคราะห์จากน้ำมันพืชและกรดไขมันเหลือใช้ โดยจะมีการศึกษาความเป็นไปได้ในการนำผลิตภัณฑ์เหล่านี้มาประยุกต์ใช้ต่อไป ทั้งนี้ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวเป็นเพียงส่วนหนึ่งของนวัตกรรมที่จะช่วยสนับสนุนการดำเนินงานภายใต้ความร่วมมือ