LandMoS นวัตกรรมเตือนภัยดินถล่มจาก กฟผ.เล็งติดตั้งเขื่อนทั่วประเทศ!
LandMoS นวัตกรรมระบบเตือนภัยดินถล่มจาก กฟผ. ลดความเสียหายต่อชุมชนและระบบไฟฟ้า เล็งขยายติดตั้งครอบคลุมเขื่อนทั่วประเทศ!
KEY
POINTS
- กฟผ. ร่วมกับ ม.เชียงใหม่ พัฒนานวัตกรรม "LandMoS" ระบบเฝ้าระวังและเตือนภัยดินถล่มต้นทุนต่ำแต่มีความแม่นยำสูง หลังเกิดเหตุการณ์ดินถล่มที่เหมืองแม่เมาะ
- ระบบทำงานอัตโนมัติโดยใช้เทคโนโลยีดาวเทียม GNSS ตรวจจับการเคลื่อนตัวของดินแบบเรียลไทม์ และแจ้งเตือนผ่านมือถือ ซึ่งพิสูจน์แล้วว่าช่วยลดความเสียหายได้จริงกว่า 52 ล้านบาท
- กฟผ. มีแผนขยายการติดตั้ง LandMoS ไปยังพื้นที่เขื่อนต่างๆ ทั่วประเทศรวมกว่า 233 สถานีภายในปี 2572 เพื่อเพิ่มความปลอดภัยและป้องกันความเสียหายในอนาคต
เมื่อเกิดเหตุการณ์ดินถล่มครั้งใหญ่ในปี 2561 บริเวณพื้นที่เหมืองแม่เมาะ จ.ลำปาง คราวนั้นได้สร้างความเสียหายกว่าร้อยล้านบาท!
ทางการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ได้มีมาตรการเพิ่มการตรวจวัดการเคลื่อนตัวของพื้นดิน ด้วยวิธีรังวัดดาวเทียม GNSS กว่าร้อยจุดรอบพื้นที่เหมือง
แต่วิธีการดังกล่าวต้องอาศัยเจ้าหน้าที่เข้าไปปฏิบัติการตามพื้นที่เสี่ยง แต่ด้วยระยะเวลาการทำงานและการเดินทางไปตำแหน่งหมุดตรวจสอบ ส่งผลให้ไม่สามารถตรวจวัดได้บ่อยครั้ง ทำให้ข้อมูลที่ได้ไม่เพียงพอต่อการวิเคราะห์
นอกจากนี้ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ จึงได้ศึกษาอุปกรณ์ตรวจวัดการเคลื่อนตัวของพื้นดินในท้องตลาดแต่พบว่ามีราคาสูง และการทำงานไม่ตรงตามความต้องการ
สู่นวัตกรรม LandMoS (Landslide Monitoring System) ของกฟผ.
จากปัญหาดังกล่าว ทางการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) และมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ในปี 2564 ได้พัฒนาระบบเฝ้าระวังดินถล่มที่มีต้นทุนต่ำกว่า แต่ยังคง ความแม่นยำและความสามารถในการทำงานอัตโนมัติ ที่เรียกว่า LandMoS (Landslide Monitoring System)
หลังจากการพัฒนาและนำมาทดสอบในพื้นจริงบริเวณเหมืองแม่เมาะ ก็พบว่าระบบสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
นอกจากนี้ ยังสามารถลดความสูญเสียที่เกิดขึ้นจากเหตุการณ์ดินถล่มได้อีกอย่างน้อย 2 เหตุการณ์ คือเหตุการณ์ในปี 2564 และ 2566 ซึ่งทำให้สามารถแจ้งเตือนชุมชนโดยรอบและผู้ปฏิบัติงานได้ทันเวลา ทำให้ไม่ส่งผลเสียหายต่อชุมชนและระบบไฟฟ้า
โดยสามารถลดความเสียหายจากเหตุการณ์ดินถล่มทางตรงได้มากกว่า 52 ล้านบาทและลดระยะเวลาสูญเสียจากการหยุดเดินสายพานจาก 96 วัน จากเหตุการณ์ดินถล่มปี 2561 เหลือ 15 วันจากเหตุการณ์ดินถล่มปี 2566 ที่ขนาดดินถล่มใกล้เคียงกัน
หลักการทำงานของ LandMoS
LandMoS ใช้หลักการหาตำแหน่งความถูกต้องสูงระดับ 1-5 เซนติเมตรจากดาวเทียม GNSS ในรูปแบบ Real Time Kinematic (RTK) รับสัญญาณดาวเทียมตลอดเวลา โดยใช้พลังงานจากโซลาร์เซลล์ร่วมกับแบตเตอรี่สำรองไฟฟ้าได้ 2-3 วัน และส่งรายงานตำแหน่งมายัง server ได้โดยอัตโนมัติทุก 5 นาที ก่อนรายงานผลผ่านเว็บแอพพลิเคชันและการแจ้งเตือนผ่านมือถือ
การดำเนินงานและแผนขยายจุดติดตั้งในอนาคต
ฝ่ายวางแผนและบริการเหมืองแม่เมาะ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย ให้ข้อมูลกับโพสต์ทูเดย์ว่า ปัจจุบันระบบดังกล่าวถูกติดตั้งใช้งานในพื้นที่เหมืองแม่เมาะ จ.ลำปาง รวม 60 สถานี พื้นที่ใต้เสาส่งไฟฟ้าแรงสูง จ.สงขลา 2 สถานี เขื่อนบนโรงไฟฟ้าสูบกลับลำตะคอง จ.นครราชสีมา 2 สถานี
นอกจากนี้ยังเตรียมที่จะขยายผลการใช้งานไปยังหน่วยงานของ กฟผ.โดยเฉพาะบริเวณเขื่อนกักเก็บน้ำในประเทศไทยรวมกว่า 233 สถานี ภายในปี 2572 และมีการเจรจาขยายผลการใช้งานในเหมืองถ่านหินในสปป.ลาว แล้วด้วย