ครั้งแรก! หุ่นยนต์ผ่าตัดทางไกลเชื่อม ราชวิถี-เซี่ยงไฮ้ ระยะทาง 3,800 กม.

ภายในงานประชุมวิชาการนานาชาติ 11th MISUR International congress :The Pioneering MIS Urology in Prostate Care  ก้าวสำคัญของเทคโนโลยีการผ่าตัด และการแพทย์สมัยใหม่

กระทรวงสาธารณสุขสาธิตการควบคุมหุ่นยนต์ผ่าตัดทางไกล ไทย – จีน เป็นครั้งแรก เชื่อมโยงจากโรงพยาบาลราชวิถีถึงเซี่ยงไฮ้ ระยะทางกว่า 3,800 กิโลเมตร วันนี้ (29 กรกฎาคม 2568) ที่อาคารเฉลิมพระเกียรติ โรงพยาบาลราชวิถี  ผ่านสัญญาณอินเทอร์เน็ต 5G 

ขณะที่ นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รมว.กระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า กระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายสนับสนุนการนำเทคโนโลยีทางการแพทย์มาใช้ในการทำงาน ทั้งด้านการรักษาพยาบาลและการวินิจฉัยโรคที่ซับซ้อน เพื่อให้เกิดความแม่นยำ รวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ รวมถึงพัฒนาศักยภาพของหน่วยบริการให้สามารถแก้ปัญหาสุขภาพที่สำคัญในพื้นที่ได้ และช่วยให้ประชาชนเข้าถึงบริการที่มีคุณภาพได้อย่างสะดวก รวดเร็ว และปลอดภัย อีกทั้งเป็นการยกระดับบริการด้านการแพทย์และสาธารณสุขของประเทศไทยเพื่อมุ่งสู่เป้าหมายการเป็นศูนย์กลางสุขภาพนานาชาติ (Medical Hub ) เป็นอุตสาหกรรมการแพทย์ครบวงจรของโลก และศูนย์กลางการแพทย์มูลค่าสูง (Medical Hub and Advance Therapy Medicinal Products - ATMPs) 

สำหรับโรงพยาบาลราชวิถีเป็นศูนย์สาธิตการสอนแสดงหุ่นยนต์ผ่าตัดของกระทรวงสาธารณสุข และPremium Clinic คลินิกพิเศษในเวลาทำการ  ทั้งนี้ การผ่าตัดทางไกลด้วยหุ่นยนต์ (Robotic Telesurgery) นับเป็นนวัตกรรมทางการแพทย์ที่ผสมผสานเทคโนโลยีสารสนเทศกับเทคโนโลยีการผ่าตัด เพื่อให้ศัลยแพทย์สามารถผ่าตัดผู้ป่วยจากระยะไกลผ่านหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัดได้ แม้จะอยู่คนละสถานที่หรือคนละประเทศ ถือเป็นการปฏิวัติครั้งสำคัญในวงการแพทย์ เพราะช่วยลดข้อจำกัดด้านระยะทาง เปิดโอกาสให้ผู้ป่วยในพื้นที่ห่างไกลหรือพื้นที่ขาดแคลนแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ สามารถเข้าถึงการรักษาขั้นสูงได้มากขึ้น และยังส่งเสริมด้านการฝึกอบรมพัฒนาศักยภาพศัลยแพทย์ของโรงพยาบาลปลายทางได้ด้วย

ทั้งนี้ การสาธิตดังกล่าวนำโดย ผศ.(พิเศษ) นพ. ธเนศ ไทยดำรงค์ ศัลยแพทย์ระบบทางเดินปัสสาวะ โรงพยาบาลราชวิถี ในการผ่าตัดไตในสัตว์ทดลอง ณ ห้องปฏิบัติการนครเซี่ยงไฮ้  ซึ่งมีระยะทางห่างกันกว่า 3,800 กิโลเมตร ผ่านระบบสัญญาณ 5G เพื่อศึกษาเทคโนโลยีสมัยใหม่ วิเคราะห์ความเหมาะสมและนำมาปรับใช้ในการให้บริการ การเรียนการสอน และส่งเสริมศักยภาพศัลยแพทย์ผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์ตามแผนการพัฒนาศูนย์การฝึกอบรมการผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์ โรงพยาบาลราชวิถี (Rajavithi Robotic Training Center) พบว่าสามารถควบคุมหุ่นยนต์ได้เป็นอย่างดี นับเป็นก้าวสำคัญในการพัฒนาและยกระดับการผ่าตัดรักษาด้วยหุ่นยนต์เพื่อประชาชน

สำหรับเทคโนโลยีที่นำมาใช้ เป็นการผ่าตัดผ่านหน้าจอมอนิเตอร์ระบบกล้อง 3 มิติความละเอียดสูงแบบเรียลไทม์ ระบบและเครื่องมือควบคุมที่แม่นยำ เช่น จอยสติกหรือคันบังคับ เพื่อควบคุมแขนกลและเครื่องมือผ่าตัดที่เคลื่อนไหวได้อิสระ มีขนาดเล็กและมีระบบลดอาการสั่นของมือกล ทำให้มีความแม่นยำสูง เข้าถึงตำแหน่งผ่าตัดที่อยู่ลึกและซับซ้อนได้ง่ายขึ้น 

โดยมีทีมบุคลากรโรงพยาบาลปลายทางเป็นผู้เตรียมเครื่องมือและดูแลผู้ป่วยตลอดการผ่าตัด ซึ่งประโยชน์ของการผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์คือ ผู้ป่วยจะมีแผลเล็ก บาดเจ็บน้อย ลดความเสี่ยงการเสียเลือดและอาการแทรกซ้อน ช่วยให้ฟื้นตัวเร็ว ลดระยะเวลานอนโรงพยาบาล คงประสิทธิภาพร่างกายหลังผ่าตัด เช่น การควบคุมปัสสาวะและสมรรถภาพทางเพศในผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมาก รวมถึงช่วยให้ผู้ป่วยพื้นที่ห่างไกลเข้าถึงศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้โดยไม่ต้องเดินทางไกล