'พะเยาโมเดล' ใช้เทคฯ เพาะพันธุ์ปลาเคลื่อนที่ในนาข้าวสรรพสี

กรมประมง โดยสำนักงานประมงจังหวัดพะเยา ร่วมกับศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดพะเยาจัดกิจกรรมถ่ายทอดองค์ความรู้การเพาะพันธุ์ปลาด้วยชุดเพาะฟักแบบเคลื่อนที่ (Mobile Hatchery) เตรียมผลักดันสู่การเป็นต้นแบบศูนย์ผลิตสัตว์น้ำชุมชน ภายใต้ "พะเยาโมเดล" 

นางฐิติพร หลาวประเสริฐ รองอธิบดีกรมประมง เปิดเผยว่าจากการได้รับมอบหมายให้หน่วยงานในสังกัดร่วมกันขับเคลื่อนการพัฒนาส่งเสริมอาชีพเพื่อสร้างรายได้ และยกระดับคุณภาพชีวิตให้กับเกษตรกรในพื้นที่ปลูกข้าวสรรพสี ตำบลสันป่าม่วง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ภายใต้ “พะเยาโมเดล” กรมประมงซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีภารกิจในการเพิ่มผลผลิตสัตว์น้ำในแหล่งน้ำต่างๆ  จึงได้ดำเนินโครงการนำร่องหน่วยเรียนรู้การบริหารจัดการทรัพยากรประมงแหล่งน้ำชุมชน

โดยใช้วิถีการทำเกษตรแบบผสมผสานมาร่วมพัฒนาพื้นที่แปลงนา ด้วยการเลี้ยงปลาในระหว่างปลูกข้าวสรรพสี ซึ่งเป็นการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด โดยใช้สัตว์น้ำช่วยควบคุมและกำจัดศัตรูพืช ช่วยควบคุมสภาพแวดล้อมของการเจริญเติบโตของต้นข้าว ลดการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูข้าว ซึ่งเป็นการแก้ไขปัญหาโดยใช้หลักการควบคุมทางธรรมชาติ (Natural Base Solution : NBS) 

สำหรับการเดินหน้าโครงการนำร่องหน่วยเรียนรู้การบริหารจัดการทรัพยากรประมง แหล่งน้ำชุมชนพื้นที่ตำบลสันป่าม่วง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ในขณะนี้ กรมประมง โดยสำนักงานประมงจังหวัดพะเยา และศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืดพะเยา ได้ร่วมกันจัดกิจกรรมถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำด้วยชุดเพาะฟักเคลื่อนที่ (Mobile Hatchery) ให้แก่ชุมชนประมงท้องถิ่น “กลุ่มประมงชุมชนตำบลสันป่าม่วง” ที่มีการปลูกข้าวสรรพสีซึ่งมีสมาชิกจำนวน 22 ราย พร้อมมอบชุดอุปกรณ์ จำนวน 1 ชุด เพื่อนำไปใช้ประโยชน์ในการเพิ่มผลผลิตสัตว์น้ำในแปลงนาศูนย์ข้าวชุมชน ซึ่งอยู่ภายใต้ “พะเยาโมเดล” ไปแล้วเมื่อวันที่ 27-28 พฤษภาคมที่ผ่านมา

นอกจากนี้ ยังได้เร่งดำเนินกิจกรรมเพื่อเพิ่มผลผลิตสัตว์น้ำในแหล่งน้ำชุมชนอื่นๆ เพื่อให้เกิดเป็นแหล่งอาหารประจำหมู่บ้าน โดยได้ส่งเสริมการมีส่วนร่วมและสนับสนุนให้กลุ่มชุมชนประมงท้องถิ่นมีความเข้มแข็งในการวางแผนบริหารจัดการทรัพยากรในแหล่งน้ำ รวมทั้งอนุรักษ์ ฟื้นฟู และการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรร่วมกัน ตลอดจนสามารถต่อยอดไปถึงการแปรรูปผลผลิตสัตว์น้ำเพื่อเพิ่มมูลค่า สร้างรายได้ สร้างอาชีพ ยกระดับคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น เกษตรกรพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน

ชุดฟักเคลื่อนที่ หรือ Mobile Hatchery เสริมพันธุ์ปลาในแหล่งน้ำธรรมชาติ

สำหรับ ชุดฟักเคลื่อนที่ หรือ Mobile Hatchery เป็นนวัตกรรมของกรมประมงที่สามารถให้ผลผลิตลูกพันธุ์ปลาได้ดีเช่นเดียวกับการเพาะพันธุ์ในโรงเพาะฟักลูกพันธุ์ปลา ซึ่งเหมาะกับการใช้งานในพื้นที่ชนบทห่างไกล การคมนาคมไม่สะดวก ไม่มีไฟฟ้า เพื่อใช้ในการเพาะพันธุ์ปลาประจำถิ่นที่หายาก หรือใกล้สูญพันธุ์  ซึ่งจะช่วยป้องกันพ่อแม่ปลาเกิดความบอบช้ำขณะทำการลำเลียงมาเพาะพันธุ์ที่โรงเพาะฟักและช่วยเสริมปริมาณพันธุ์ปลาให้แหล่งน้ำธรรมชาติมีความอุดมสมบูรณ์เพิ่มมากขึ้น

สำหรับเครื่องมือดังกล่าวนี้เป็นการคิดค้นโดยกรมประมงและนำมาใช้ในหลายจังหวัด Mobile Hatchery เป็นเหมือนโรงเพาะฟักลูกพันธุ์ปลาเคลื่อนที่ได้ เหมาะสำหรับการเพาะฟักไข่ปลาแบบกึ่งจมกึ่งลอย และสามารถประยุกต์ใช้กับไข่จม และไข่ลอยได้ เคลื่อนย้ายได้สะดวก ใช้วัสดุที่หาง่ายในท้องถิ่นราคาถูกเช่นถังขนาด 200 ลิตรในการทำหน้าที่ต่างๆ คือถังผสมพันธุ์ ถังฟักไข่ ท่อpvcในการส่งน้ำเข้าน้ำออก ท่อส่งไข่ เครื่องให้อากาศ ใช้แม่ปลาประมาณ 2กิโลกรัม/ครั้ง ขึ้นอยู่กับชนิดของปลา ได้ผลผลิตลูกปลาประมาณ 300,000-500,000ตัว