เช็คกันสักนิด 4 วัคซีนที่จำเป็นสำหรับ ‘สูงวัย‘

เมื่อถึงวัยแก่ชรา การรอให้เจ็บป่วยแล้วจึงรักษาอาจจะไม่ทันท่วงทีหรือได้รับผลกระทบที่รุนแรงกว่าตอนเป็นหนุ่มสาวจากสมรรถนะและสภาะร่างกายที่สึกหรอ ฉะนั้นการฉีดวัคซีนป้องกันจึงเป็นอีกวิธีหนึ่งที่จะช่วยลดหรือป้องกันอาการเจ็บป่วยเหล่านั้นได้ สำหรับผู้สูงอายุต้องได้รับการฉีดวัคซีน 4 ประเภทที่เรียกได้ว่าจำเป็นอย่างมาก ได้แก่

1.วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่

โรคไข้หวัดใหญ่แม้ในผู้ที่ไม่มีอาการรุนแรงจะสามารถหายได้เองในเวลา 3-5 วัน แต่ในผู้สูงอายุที่มีปัญหาสุขภาพเป็นต้นทุนอยู่ก่อนแล้วหรือผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน โรคหัวใจ ไตเรื้อรัง โรคหอบหืด หรือแม้แต่ผู้สูงอายุทั่วไปซึ่งมักจะมีภูมิคุ้มกันที่เสื่อมถอยลงและติดเชื้อได้ง่าย การเป็นโรคไข้หวัดใหญ่จะทำให้มีอาการรุนแรงมากผิดปกติ ส่งผลให้เกิดอาการติดเชื้อในปอด โรคหลอดเลือดสมอง โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ เป็นต้น

การฉีดวัคซีน

ผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือมีอายุ 65 ปีขึ้นไปควรรับการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ปีละ 1 ครั้ง 

2.วัคซีนป้องกันโรคงูสวัด

งูสวัด เป็นโรคผิวหนังชนิดหนึ่ง โดยพบว่าในผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป แม้จะมีร่างกายแข็งแรงดี แต่ก็มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคงูสวัดได้ถึงร้อยละ 25 สำหรับอาการเริ่มต้น ผู้ป่วยจะมีอาการปวดแสบปวดร้อนบริเวณผิวหนัง บางรายที่ปวดรุนแรง อาจเพียงแค่สัมผัสก็ปสดได้ ซึ่งความรุนแรงของโรคจะมากขึ้นตามอายุ โดยผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปีจะมีระยะเวลาการปวดเป็นเดือนถึงระยะปี จนรบกวนการใช้ชีวิตและกระทบกับสุขภาพ ในบางรายจะมีอาการแทรกซ้อนร่วมด้วยจากการติดเชื้อ จึงควรฉีดวัคซีนเพื่อลดความรุนแรงและการติดเชื้อดังกล่าว

การฉีดวัคซีน

ผู้ป่วยควรฉีดเพื่อลดความรุนแรงของโรค และลดโอกาสการติดเชื้อ โดยปัจจุบันมีวัคซีน 2 ประเภทคือ

1.วัคซีนชนิดเชื้อเป็น ฉีด 1 ครั้ง

2.วัคซีนชนิดซับยูนิต ฉีด 2 ครั้ง ห่างกัน 2-6 เดือน

3.วัคซีนป้องกันบาดทะยัก คอตีบและไอกรน

สำหรับโรคบาดทะยัก มีการค้นพบว่าอัตราตายจากโรคนี้จะเพิ่มสูงขึ้นในผู้ป่วยที่สูงอายุ ซึ่งผู้ป่วยที่เป็นโรคบาดทะยักส่วนใหญ่มักไม่มีประวัติรับวัคซีนป้องกันโรคมาก่อน และแม้ว่าผู้ป่วยบางคนมีประวัติได้รับวัคซีนครบ 3 ครั้ง แต่มักจะนานกว่า 10 ปี โรคบาดทะยักเกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่ส่งผลต่อระบบประสาทรุนแรง ถ้ารักษาไม่ทันอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนและเสียชีวิต

ส่วนการระบาดของโรคคอตีบ มีรายงานถึงการเกิดในกลุ่มผู้สูงอายุ ประเทศไทยมีรายงานการระบาดของโรคคอตีบในหลายจังหวัดเป็นครั้งคราว อย่างไรก็ตามคอตีบเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ส่งผลต่อคอและเยื่อบุจมูก มักมีอาการต่อมน้ำเหลืองที่คอบวม ไข้สูง เจ็บคอ กลืนลำบาก หายใจหอบเหนื่อย 

และไอกรนเกิดจากเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินหายใจ จะไอติดต่อกันนานและรุนแรง อาจรุนแรงถึงชีวิตหากพบภาวะแทรกซ้อน

แม้บางโรคจะหายากแล้ว แต่หากผู้สูงอายุไม่ได้รับวัคซีนกระตุ้น จะทำให้ภูมิคุ้มกันต่ำลง เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่ายขึ้น

การฉีดวัคซีน

ฉีด 1 เข็มเข้ากล้ามเนื้อ และควรฉีดเข็มกระตุ้น 1 ครั้ง ทุกๆ 10 ปี

4.วัคซีนป้องกันโรคติดเชื้อนิวโมคอคคัส

โรคนิวโมคอคคัส (pneumococcal disease) เป็นโรคติดเชื้อชนิดหนึ่งสามารถเกิดได้กับคนทุกเพศทุกวัย เกิดจากแบคทีเรียชื่อว่า สเตรปโตคอคคัสนิวโมเนียอี (Streptococcus pneumoniae) เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคปอดอักเสบและโรคไอพีดีได้ หากมีอาการรุนแรงมากนำไปสู่การติดเชื้อในกระแสเลือด อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หากเกิดขึ้นในเด็กเล็ก หรือผู้สูงอายุที่มีโรคประจำตัว

การฉีดวัคซีน

ผู้สูงวัยอายุ 65 ปีขึ้นไป ควรรับการฉีดวัคซีนชนิด PCV13 หรือ PCV15 1 เข็ม และตามด้วย ชนิด PPSV23 อีก 1 เข็ม ห่างกัน 1 ปี