ผลการวิจัยใหม่ มลพิษจากเตาแก๊สอาจอันตรายกว่าท่อไอเสีย

เมื่อพูดถึงมลพิษทางอากาศหลายท่านย่อมนึกถึงปัญหาจาก PM2.5 ที่เกิดขึ้นในไทย ตั้งแต่ฝุ่นควันจากการเผาไหม้ภาคการเกษตร ไอเสียจากรถยนต์ หรือฝุ่นควันจากโรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ ถือเป็นปัญหาที่เรายังแก้ไม่ตกและวนเวียนมาให้เราต้องปวดหัวแทบทุกวัน

 

          ที่ผ่านมาเราต่างกังวลกับปัญหามลพิษทางอากาศจากค่าฝุ่นละอองและหาทางป้องกันอย่างต่อเนื่อง ทั้งมาตรการลดการเผา หรือการผลักดันให้ใช้ยานยนต์ไฟฟ้า แต่ผลการวิจัยล่าสุดกลับออกมายืนยันว่า มลพิษจากการเผาไหม้ไม่ได้เกิดเพียงภายนอก แต่สามารถเกิดขึ้นในบ้านได้เช่นกัน

 

          วันนี้เราจึงมาพูดถึงมลพิษทางอากาศที่เกิดจากการเผาไหม้ของเตาแก๊ส

 

 

มลพิษจากเตาแก๊สอันตรายไม่แพ้ท่อไอเสียรถยนต์

 

          งานวิจัยนี้เป็นผลงานของทีมจาก Purdue University กับการค้นพบว่าเตาแก๊สที่ใช้ในการปรุงอาหารตามบ้านเรือน มีอัตราการปล่อยอนุภาคขนาดเล็กในระดับนาโนออกสู่อากาศ และสามารถเป็นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจไม่แพ้ไอเสียจากรถยนต์

 

          งานวิจัยนี้มาจากการเก็บข้อมูลของกลุ่มนักวิจัยที่พบข้อสังเกตว่า เด็กที่อาศัยอยู่ในบ้านที่มีการใช้งานเตาแก๊สเป็นประจำ มีโอกาสจะเกิดโรคหอบหืดและประสบปัญหาโรคทางเดินหายใจสูงกว่าเด็กทั่วไป นำไปสู่ความพยายามในการศึกษาฝุ่นละอองที่เกิดจากการใช้งานเตาแก๊ส

 

          ด้วยเหตุนี้พวกเขาจึงได้จัดหาเครื่องมือวัดคุณภาพอากาศประสิทธิภาพสูงของบริษัท GRIMM Aerosol Technik จากเยอรมนี นำเซ็นเซอร์มาติดตั้งในห้องปฏิบัติการที่จำลองสถานการณ์การปรุงอาหารจริงในแต่ละมื้อ เพื่อทำการจำแนกและตรวจสอบค่าฝุ่นที่เกิดขึ้นในการใช้ชีวิตประจำวัน

 

          พวกเขาพบว่าภายในห้องปฏิบัติการ มีการตรวจพบฝุ่นละอองขนาดจิ๋วระดับนาโนขนาดเล็กกว่าฝุ่น PM2.5 ที่เราคุ้นเคยกันราว 100 เท่า ตรวจพบได้ทั่วบ้านโดยเฉพาะในพื้นที่ห้องครัวซึ่งมีการใช้งานเตาแก๊ส ซึ่งกลายเป็นแหล่งกำเนิดฝุ่นละอองแห่งสำคัญ

 

          จากการสำรวจพบว่าอนุภาคนาโนที่มาจากการเผาไหม้ด้วยเตาแก๊สนี้สามารถปล่อยออกมาได้ถึง 1 พันล้านล้านหน่วยต่อการใช้งานเชื้อเพลิงในการปรุงอาหาร 1 กิโลกรัม ซึ่งเป็นปริมาณฝุ่นละอองที่มีความใกล้เคียงและอาจจะสูงกว่าการเผาไหม้น้ำมันเชื้อเพลิงภายในเครื่องยนต์เสียอีก

 

          นี่จึงเป็นเหตุให้เตาแก๊สอาจอันตรายยิ่งกว่าท่อไอเสียรถยนต์ที่แล่นบนท้องถนน

 

 

ความอันตรายของมลพิษจากเตาแก๊สและทางแก้

 

          ละอองอนุภาคระดับนาโนที่ค้นพบบริเวณเตาแก๊สถูกเรียกว่า Nanocluster aerosol(NCA) เป็นโมเลกุลระดับนาโนที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางเพียง 1 – 3 นาโนเมตร โดยทั่วไปอนุภาคชนิดนี้มักไม่ถูกตรวจวัดในค่ามลพิษทางอากาศ ด้วยขนาดของฝุ่นละอองทำให้การวัดอย่างแม่นยำมีความซับซ้อนจนทำได้ยาก

 

          ในส่วนพิษภัยจาก NCA ในกรณีสูดดมอาจเกิดการสะสมภายในร่างกาย ด้วยขนาดอนุภาคที่เล็กทำให้สามารถเข้าถึงและสะสมภายในระบบทางเดินหายใจได้ง่าย โดยเฉพาะระบบทางเดินหายใจส่วนบน นอกจากนี้ยังสามารถเคลื่อนที่ระหว่างเซลล์เข้าสู่กระแสเลือด และเข้าไปสะสมตามอวัยวะสำคัญอื่นๆ เช่น ตับ และ สมอง

 

          สำหรับผลกระทบในระยะสั้นการสะสมของ NCA ในปริมาณสูง อาจส่งผลให้เกิดการสะสมในบริเวณทางเดินหายใจ นำไปสู่การอักเสบในบริเวณปอดและหลอดลมในผู้ใหญ่ และจะยิ่งส่งผลกระทบมากขึ้นในกลุ่มเด็กนำไปสู่อาการหอบหืดที่เพิ่มสูงกว่าปกติ นี่จึงถือเป็นมลพิษทางอากาศรูปแบบหนึ่งที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ

 

          ปัจจุบันเรายังไม่มีข้อมูลผลกระทบทางสุขภาพในระยะยาวที่เกิดจากการสะสมของ NCA มากนัก ด้วยเราอยู่ในช่วงเริ่มต้นการศึกษาค้นคว้า แต่ด้วยขนาดโมเลกุลที่เล็กจึงสามารถกระจายและสะสมภายในร่างกายได้ง่าย และอาจเป็นต้นตอการเจ็บป่วยและก่อโรคหลายชนิดที่เราไม่คาดคิด

 

          นอกจากนี้สาร NCA ยังเกิดการตกค้างและสะสมในร่างกายได้ง่ายและอันตรายกว่าไอเสียรถยนต์ เนื่องจากในการใช้งานเตาแก๊สซึ่งเป็นแหล่งกำเนิดฝุ่นละอองมักอยู่ในความสูงระดับอก ตรงข้ามกับท่อไอเสียรถยนต์ซึ่งอยู่ในระดับขา อีกทั้งยังมีการใช้งานต่อเนื่องเป็นเวลานาน จึงสามารถทำให้เกิดการสะสมภายในร่างกายได้ง่ายโดยที่คนส่วนใหญ่ไม่ทันระวังตัว

 

          จากข้อมูลทั้งหมดอาจทำให้หลายท่านรู้สึกว่าการใช้งานเตาแก๊สดูอันตราย แต่อันที่จริงการสะสมของสาร NCA ภายในบ้านสามารถจัดการได้ง่าย ด้วยการเปิดพัดลมดูดอากาศหรือเปิดให้ห้องครัวมีอากาศถ่ายเทออกไปได้ดีพอ จะช่วยแก้ปัญหาลดผลกระทบทางสุขภาพที่เกิดขึ้นจากมลพิษชนิดนี้ลงอย่างมาก

 

          สำหรับท่านที่เริ่มกังวลถึงการใช้งานเตาแก๊สภายในบ้านจึงขอให้สบายใจได้ เพราะหากใช้อย่างถูกวิธีเตาแก๊สไม่ได้อันตรายอย่างที่คิด

 

 

 

          อย่างไรก็ตามถึงการแก้ปัญหาอนุภาค NCA สะสมภายในบ้านจะเป็นเรื่องง่าย แต่บ้านที่มีการใช้งานเตาแก๊สหลายหลังมักไม่ได้ติดตั้งพัดลมดูดอากาศหรือไม่มีช่องทางระบายอากาศที่ดีพอ ทำให้สารชนิดนี้อาจสะสมภายในร่างกายและส่งผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาวซึ่งเป็นต้นตอของปัญหา

 

          นี่จึงเป็นเหตุผลที่เราอาจต้องกลับมาใส่ใจการระบายอากาศภายในครัวกันให้มากขึ้นอีกนิด

 

 

 

          ที่มา

          https://academic.oup.com/pnasnexus/article/3/2/pgae044/7614671

 

          https://www.earth.com/news/gas-stoves-release-more-harmful-nanoparticles-than-vehicle-exhaust/