รู้จัก 'ไซทิซีน' ยาอดบุหรี่ชนิดใหม่ โดยคนไทย ที่เข้าสู่บัญชียาหลักแห่งชาติ

จากการที่นายแพทย์วิทิต  สฤษฎีชัยกุล รองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา เปิดเผยว่า สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) โดยคณะอนุกรรมการพัฒนาบัญชียาหลักแห่งชาติ ได้พิจารณาทบทวนรายการยากลุ่มรักษาภาวะติดนิโคตินหรือยาอดบุหรี่ พบว่า ยาแผนปัจจุบันที่ใช้อยู่บางรายการมีราคาแพง มีอาการข้างเคียงสูง ทำให้เกิดปัญหาในการเข้าถึงยาของผู้ป่วย ดังนั้น จึงได้คัดเลือกยาเม็ดไซทิซีน (cytisine) เข้าสู่บัญชียาหลักแห่งชาติ เนื่องจากเป็นยาที่มีข้อมูลการใช้ในต่างประเทศมานาน มีความปลอดภัยสูง ผลข้างเคียงน้อย และราคาไม่แพง

ทั้งนี้ อย.ยังได้อนุมัติทะเบียนตำรับยา เลขทะเบียน 1A 15006/66 (NC) (ชื่อการค้า Cytisine GPO) รูปแบบยาเม็ดสำหรับกิน ผลิตโดยองค์การเภสัชกรรม พร้อมปลดจากยาควบคุมพิเศษเป็นยาอันตราย ส่งผลให้สามารถจำหน่ายยาได้ในร้านยาและสามารถเบิกจ่ายได้ในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ  โดยประชาชนไม่ต้องจ่ายเงินเอง

นอกจากนี้ เมื่อดูจากสถิติของผู้ป่วยมะเร็งในไทย พบว่า มะเร็งปอดเป็น 1 ใน 5 ของมะเร็งที่พบบ่อย ซึ่งสาเหตุหนึ่งมาจากการสูบบุหรี่ โดยที่ผู้ที่สูบบุหรี่จะมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งปอดมากกว่าผู้ที่ไม่สูบ 20-30 เท่า  การคัดเลือกเข้าบัญชียาหลักแห่งชาติครั้งนี้จึงทำให้ผู้ที่อยากจะดูและสุขภาพและงดบุหรี่สามารถเข้าถึงยาได้ง่ายขึ้น 

รู้จักตำรับยา ไซทีซีน ซึ่งบรรจุในบัญชียาหลักแห่งชาติ

สถานการณ์ก่อนหน้าการบรรจุยาไซทีซีนเข้าสู่บัญชียาหลักแห่งชาติ สำหรับในประเทศไทย มียา 5 รายการ ที่ใช้สำหรับเลิกบุหรี่ ได้แก่ ยาเม็ด Varenicline, ยาเม็ด Bupropion, นิโคตินทดแทน (Nicotine replacement therapy), ยาเม็ด nortriptyline และยาชงสมุนไพรหญ้าดอกขาว โดยมีเพียงยา 2 รายการ ที่บรรจุอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ได้แก่ ยาเม็ด nortriptyline และยาชงสมุนไพรหญ้าดอกขาว 

ซึ่งโดยส่วนใหญ่เป็นยาที่มีราคาแพงเพราะมาจากต่างประเทศ  ดังนั้นองค์การเภสัชกรรมจึงได้ค้นคว้าวิจัย ร่วมกับ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ พัฒนายาเลิกสูบบุหรี่ชนิดใหม่ คือ ยาเม็ด ไซทิซีน จีพีโอ (1.5 มิลลิกรัม) ซึ่งเป็นรายแรกในประเทศไทย และสำเร็จแล้วในต้นปีที่ผ่านมา จึงนำมาสู่การคัดเลือกเข้าสู่บัญชียาหลักแห่งชาติ

โดยมีการระบุว่าการเปลี่ยนมาใช้ยาเม็ดไซทีซีน ซึ่งผลิตในไทยจะทำให้ประหยัดงบประมาณค่ายาต่อคอร์ส และลดระยะเวลาในการรักษาได้ 3-4 เท่า รวมทั้งลดการนำเข้ายาจากต่างประเทศได้ประมาณ 12 ล้านบาทต่อปี

สำหรับยาตำรับนี้สกัดจากสมุนไพร “จามจุรีสีทอง” หรือ มะรุมป่า มีสรรพคุณเพื่อช่วยบรรเทาอาการถอนนิโคติน ทำให้เกิดความผ่อนคลาย ไม่เครียดและไม่หงุดหงิด  โดยกลไกการออกฤทธิ์ของไซทิซีนนั้นจะถูกดูดซึมสู่กระแสเลือดภายใน 15 นาที มีกลไกการออกฤทธิ์คล้ายสารสื่อประสาท ออกฤทธิ์ต่อสมอง โดยจะเข้าไปทำให้ตัวรับที่จับกับนิโคตินมีปริมาณลดลง ส่งผลต่อเนื่องให้ผู้ป่วยอยากสูบบุหรี่น้อยลง และอาจรู้สึกว่าการสูบบุหรี่มีรสชาติน้อยลง หรือไม่มีรสชาติเลย

โดยมีการระบุว่าการเลิกบุหรี่ด้วยยานั้นจะเกิดโอกาสสำเร็จถึง 40% เมื่อเทียบกับการเลิกด้วยตัวเองที่สำเร็จแค่ 5%