กทม. จัดระบบสัตว์จรจัด สู่เมืองที่ คน-สัตว์ อยู่ร่วมกันอย่างสุขภาวะ

กรุงเทพมหานคร ประกาศความก้าวหน้าครั้งสำคัญในการจัดการปัญหาสัตว์จรจัดอย่างเป็นระบบ ภายใต้แนวคิด "เมืองที่คนและสัตว์อยู่ร่วมกันอย่างปลอดภัยและมีสุขภาวะที่ดี" โดยมุ่งเน้นการบูรณาการนโยบายและการใช้เทคโนโลยีเพื่อขับเคลื่อนเมืองสู่การเป็น Smart City อย่างเต็มรูปแบบ

รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร รศ.ทวิดา กมลเวชช เป็นประธานในงาน “Open House บ้านน้องหมาน้องแมวประเวศโฉมใหม่” (ศูนย์ควบคุมสุนัขกรุงเทพมหานคร) เพื่อนำเสนอแนวทางการแก้ไขปัญหาแบบครบวงจรตั้งแต่ ต้นน้ำ กลางน้ำ และ ปลายน้ำ พร้อมปรับปรุงศูนย์ฯ ให้ได้มาตรฐานสากลและเปลี่ยนชื่อเรียกอย่างอบอุ่นเป็น "บ้านน้องหมาน้องแมวประเวศ" เพื่อส่งเสริมการรับอุปการะสัตว์จรจัด
 

แนวทางสู่ Smart City และการจัดการสัตว์จรจัด

การจัดการสัตว์จรจัดของ กทม. ไม่เพียงแค่การแก้ปัญหาเฉพาะหน้า แต่ยังเป็นส่วนหนึ่งของวิสัยทัศน์ Smart City ที่เน้นการนำเทคโนโลยีและข้อมูลมาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการเมืองให้มีความยั่งยืนและน่าอยู่ ซึ่งการจัดการสัตว์จรจัดอย่างเป็นระบบนี้สะท้อนถึงการเป็น Smart Governance และ Smart Environment ที่ชาญฉลาด

Smart Governance : การบริหารจัดการที่โปร่งใสและมีประสิทธิภาพ กทม. นำแพลตฟอร์มออนไลน์อย่าง Traffy Fondue มาใช้เป็นช่องทางหลักในการรับแจ้งเรื่องร้องเรียนจากประชาชนเกี่ยวกับสัตว์จรจัด ซึ่งช่วยให้การประสานงานระหว่างประชาชนกับหน่วยงานรัฐรวดเร็วและเป็นระบบมากขึ้น นอกจากนี้ การใช้ระบบ ไมโครชิป สำหรับสัตว์เลี้ยงตามข้อบัญญัติใหม่ที่กำลังจะมีผลบังคับใช้ (10 ม.ค. 69) จะสร้างฐานข้อมูลที่แม่นยำและติดตามเจ้าของสัตว์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดปัญหาการทอดทิ้งสัตว์และช่วยให้สามารถระบุตัวตนสัตว์จรจัดที่มีเจ้าของได้ทันทีเมื่อมีการแจ้งเหตุ

Smart Environment : การสร้างสภาพแวดล้อมที่ดีสำหรับทั้งคนและสัตว์ โครงการปรับปรุง บ้านน้องหมาน้องแมวประเวศ ให้มีพื้นที่สีเขียว มีกำแพงกันเสียงเพื่อลดผลกระทบต่อชุมชนใกล้เคียง สะท้อนถึงการคำนึงถึงสุขภาวะของทุกชีวิตในเมือง การดูแลสัตว์จรจัดอย่างถูกสุขลักษณะในศูนย์พักพิงยังช่วยลดความเสี่ยงด้านสาธารณสุข เช่น โรคพิษสุนัขบ้า ซึ่งเป็นภัยคุกคามที่ต้องควบคุมอย่างเร่งด่วน การใช้เทคโนโลยีในการจัดทำข้อมูลประชากรสัตว์จรจัดยังช่วยให้สามารถวางแผนการทำหมันและฉีดวัคซีนเชิงรุกได้อย่างตรงจุดและครอบคลุมทั่วทั้งเมือง

นโยบาย 3 ขั้นตอน: ต้นน้ำ-กลางน้ำ-ปลายน้ำ 

กทม. ดำเนินการแก้ไขปัญหาสัตว์จรจัดภายใต้นโยบาย 9 ด้าน 9 ดี มิติด้านสุขภาพดี โดยมีแนวทางที่ชัดเจนในแต่ละขั้นตอน:

• ต้นน้ำ: การป้องกันและควบคุม กทม. มุ่งแก้ปัญหาที่ต้นเหตุด้วยการส่งเสริมการเลี้ยงอย่างมีความรับผิดชอบผ่านการ จดทะเบียนและฝังไมโครชิปสัตว์เลี้ยงฟรี เพื่อลดการทอดทิ้ง นอกจากนี้ยังมีการสร้างความเข้าใจแก่ผู้เลี้ยงผ่านช่องทางออนไลน์ และมีการสำรวจฐานข้อมูลผู้ประกอบการที่เกี่ยวกับสัตว์เลี้ยงเพื่อควบคุมมาตรฐานสุขลักษณะ ซึ่งตั้งแต่ปี 2550 จนถึงปัจจุบัน มีสุนัขที่ได้รับการฝังไมโครชิปแล้วกว่า 118,567 ตัว
• กลางน้ำ: การจัดการประชากรและการสร้างภูมิคุ้มกันเน้นการควบคุมจำนวนสัตว์จรจัดด้วยการ ทำหมันและฉีดวัคซีนเชิงรุก โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีการร้องเรียนสูง มีการร่วมมือกับองค์กรต่างๆ เช่น Soi Dog Foundation และได้ทำหมันสัตว์ไปแล้วกว่า 54,569 ตัว และฉีดวัคซีนกว่า 156,344 ตัวในปี 2568 (ข้อมูล ณ ก.ค. 68)
• ปลายน้ำ: การดูแลและส่งเสริมการอุปการะ กทม. ได้ปรับปรุงศูนย์ฯ ประเวศ ให้เป็นสถานที่พักพิงที่ได้มาตรฐานสากล พร้อมทำหน้าที่เป็น Adopt Center เพื่อหาบ้านใหม่ให้สัตว์จรจัด ซึ่งที่ผ่านมาได้ร่วมมือกับภาคีเครือข่ายในการจัดแคมเปญต่างๆ เช่น OOH4Paws ร่วมกับ Plan B Media และจัดกิจกรรมตามงานอีเวนต์ต่างๆ ทำให้มีสัตว์ที่ได้รับการอุปการะแล้วกว่า 512 ตัว ตั้งแต่ปี 2565 เป็นต้นมา

ความร่วมมือคือหัวใจสำคัญ

ฎายิน เพชรรัตน์ จาก มูลนิธิ SOS Animal Thailand ที่ทำงานร่วมกับ กทม. มากว่า 14 ปี ยืนยันว่าการเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ดีขึ้นนั้นเป็นผลมาจากความร่วมมือที่แข็งแกร่งระหว่างภาครัฐและภาคประชาสังคม การทำงานร่วมกันแบบครบวงจรนี้ช่วยยกระดับการจัดการสัตว์ให้เป็นมาตรฐานสากล ทั้งในด้านการดูแลสุขภาพ การปรับพฤติกรรม และการคัดกรองผู้รับอุปการะอย่างละเอียดเพื่อให้มั่นใจว่าสัตว์จะไม่ถูกทอดทิ้งอีกครั้ง

กทม. เชื่อมั่นว่าด้วยนโยบายที่ชัดเจนและการผนึกกำลังกับทุกภาคส่วนจะช่วยให้กรุงเทพฯ เป็นเมืองที่น่าอยู่สำหรับทุกชีวิตได้อย่างยั่งยืน และเป็นแบบอย่างของ Smart City ที่ให้ความสำคัญกับ One Health ที่คน สัตว์ และสิ่งแวดล้อมอยู่ร่วมกันได้อย่างสมบูรณ์