เรื่องเล่าสุขุมวิทใต้ จากถนนร้างคน สู่หัวใจเศรษฐกิจของกรุงเทพฯ

ถ้าคุณเดินเล่นอยู่ในย่านสุขุมวิทช่วงต้น ตั้งแต่อโศก พระราม 4 คลองเตย ไปจนถึงเอกมัย คุณอาจไม่รู้เลยว่า พื้นที่ที่เต็มไปด้วยคอนโดหรู โรงแรมระดับโลก และคาเฟ่เท่ๆ เหล่านี้ เคยเป็นพื้นที่รกร้างห่างไกล ถนนดินลูกรัง เขตอุตสาหกรรม และแหล่งชุมชนแออัดที่ซ่อนประวัติศาสตร์ไว้หลายชั้น ก่อนกลายเป็นหนึ่งในย่าน CBD (Central Business District) ที่มีมูลค่าสูงที่สุดในประเทศไทย

 

 

“สุขุมวิทใต้” อยู่ที่ไหน

South Sukhumvit (สุขุมวิทใต้) ครอบคลุมพื้นที่แกนตั้งตลอดแนวถนนสุขุมวิท
ตั้งแต่สถานี BTS อ่อนนุช จรดสถานี BTS บางนา และแผ่ออกไปทางตะวันตกจบที่ขอบแม่น้ำเจ้าพระยา ส่วนตะวันตกแผ่ไปจนถึงแนวถนนศรีนครินทร์ นับเป็นพื้นที่ที่มีศักยภาพ เพรียบพร้อมไปด้วยชุมชนและเครือข่ายท้องถิ่นที่แข็งแรง

 

"สุขุมวิทใต้" เป็นส่วนหนึ่งของถนนสุขุมวิท ซึ่งเป็นถนนสายสำคัญในกรุงเทพมหานคร ถนนสุขุมวิทเดิมมีชื่อว่า "ถนนกรุงเทพฯ-สมุทรปราการ" ต่อมาจึงได้เปลี่ยนชื่อเป็น "ถนนสุขุมวิท" 

 

ย้อนอดีต ย่านสวน-ชายเลน-ชานเมือง

 

จุดเริ่มต้นของถนนสุขุมวิท ถนนที่เกิดจากน้ำใจและวิสัยทัศน์เพื่อการเชื่อมต่อเมือง

 

ย่านสุขุมวิทที่เรารู้จักในวันนี้ มีต้นกำเนิดจากถนนสุขุมวิท ซึ่งเริ่มวางแนวเส้นทางครั้งแรกในปี พ.ศ. 2462 จากความตั้งใจของ “แหม่มโคล” ครูใหญ่โรงเรียนกุลสตรีวังหลัง ที่เห็นว่าบริเวณคลองแสนแสบยังไม่มีถนน ใช้ชีวิตลำบาก จึงขอพระราชทานพระมหากรุณาธิคุณจาก รัชกาลที่ 6 ให้สร้างถนนขึ้นเพื่ออำนวยความสะดวกในการเดินทาง

 

พระองค์จึงโปรดเกล้าฯ ให้ตัดถนนจากถนนพระรามที่ 1 ผ่านถนนเพลินจิต ไปจนถึงถนนวิทยุ (แยกเพลินจิต)

 

ต่อมา เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) มีแนวคิดจะขยายถนนต่อไปถึงสมุทรปราการ แต่เนื่องจากกรมสุขาภิบาลไม่มีงบประมาณ “อิบราฮีม นานา” (A.E. Nana) นักธุรกิจลูกหลานตระกูลนานา จึงเรี่ยไรเงินจากเจ้าของที่ดินละแวกนั้น เพื่อสมทบทุนให้รัฐสามารถสร้างถนนต่อไปได้จนถึงบริเวณซอยสุขุมวิท 19

 

ในเวลาต่อมา ถนนสายนี้ได้รับการตั้งชื่อว่า “ถนนสุขุมวิท” เพื่อเป็นเกียรติแก่เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) และได้กลายเป็นหนึ่งในถนนสายเศรษฐกิจที่สำคัญที่สุดของประเทศไทยจนถึงปัจจุบัน

 

"สุขุมวิท" มักถูกแบ่งเป็น 3 ช่วงหลักๆ คือ สุขุมวิทตอนต้น (นานา-อโศก), ตอนกลาง (พร้อมพงษ์-บางจาก) และตอนปลาย (บางนา)

 

 

กล่าวได้ว่า “สุขุมวิท” ถือกำเนิดขึ้นในช่วงปลายรัชกาลที่ 6 ต่อมาถึงรัชกาลที่ 7 เป็นเส้นทางสายตะวันออกที่เชื่อมกรุงเทพฯ เข้ากับชายฝั่งทะเลตะวันออก เดิมเส้นสุขุมวิทช่วงต้นที่เคยเป็นพื้นที่ราบน้ำท่วมถึงและชุมชนชาวบ้าน เริ่มเปลี่ยนไปเมื่อมีการก่อสร้างถนน ซอย และการตั้งท่าเรือคลองเตย (ท่าเรือกรุงเทพ) ในปี 2480 ซึ่งดึงดูดแรงงานและกิจกรรมทางเศรษฐกิจเข้ามาอย่างหนาแน่น

 

หากย้อนไปเมื่อกว่า 70 ปีที่แล้ว "สุขุมวิทใต้" ซึ่งหมายถึงพื้นที่ตั้งแต่ สุขุมวิทซอย 1 จนถึงประมาณแยกบางนา ยังไม่ได้รับความสนใจมากนักจากชาวเมืองหลวง พื้นที่ส่วนใหญ่เป็น ชานเมืองกรุงเทพฯ ที่เต็มไปด้วยบ้านเดี่ยว สวนผลไม้ และที่ดินเปล่ากว้างใหญ่

 

“สุขุมวิท” ในเวลานั้น ไม่ใช่ย่านกลางเมืองอย่างที่เห็นในปัจจุบันนี้ แต่เป็นพื้นที่ชานเมืองที่ห่างไกลผู้คน โดยเฉพาะในช่วง พ.ศ. 2504–2530 ดังที่ ศาสตราจารย์พิเศษ ธงทอง จันทรางศุ บันทึกไว้ในหนังสือ “วานนี้ที่สุขุมวิท” ว่า เมื่อต้องย้ายไปอยู่ที่ ซอยบ้านกล้วยใต้ (ปัจจุบันคือซอยสุขุมวิท 42) เขารู้สึกเหมือนกำลังจะไปอยู่ “ดาวอังคาร” เพราะบริเวณนั้นยังเป็น “ถนนดิน” ไม่มีคอนกรีตหรือยางมะตอยใด ๆ

 

 

ซอยบ้านกล้วยใต้ในเวลานั้นเป็นเพียงทางเชื่อมระหว่างถนนสุขุมวิทกับถนนพระราม 4 ซึ่งยังไม่มีความเจริญมากนัก สะท้อนให้เห็นว่า สุขุมวิทในวันวานคือพื้นที่รกร้าง ต่างจากย่านเศรษฐกิจระดับพรีเมียมในปัจจุบันโดยสิ้นเชิง

 

ในสมัยหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ถนนสุขุมวิทช่วงต้นถูกวางแผนขยายเพื่อเป็น “ทางหลวงหมายเลข 3” เชื่อมกรุงเทพฯ สู่ชายฝั่งตะวันออก เช่น ชลบุรี ระยอง ทำให้เริ่มมีบ้านเรือนขยับขยายเข้ามา

 

จุดเปลี่ยนแรกเกิดขึ้นในยุค 2510–2520 เมื่อย่านอโศก-พร้อมพงษ์เริ่มมีสถานทูตและโรงแรมเข้ามาตั้ง ทำให้ความเป็นสากลเริ่มก่อตัวขึ้น พร้อมกับการขยายของครอบครัวชั้นกลางที่ย้ายมาอยู่บ้านจัดสรรในย่านนี้

 

ก้าวสู่เมือง เมื่อรถไฟฟ้าปฏิวัติชีวิตสุขุมวิท

จุดเปลี่ยนสำคัญที่สุดของสุขุมวิทใต้คือ การเปิดให้บริการรถไฟฟ้า BTS สายสุขุมวิทในปี 2542 โดยมีสถานีหลัก ๆ เช่น อโศก นานา พร้อมพงษ์ เอกมัย ทองหล่อ อ่อนนุช และบางนา ทำให้ถนนสายนี้กลายเป็น “หลอดเลือดใหญ่” ที่เชื่อม CBD กับพื้นที่ชานเมือง

 

 

รถไฟฟ้า = แม่เหล็กอสังหาฯ

• จากราคาที่ดินประมาณ 1 แสนบาท/ตร.ว. ในปี 2540 พุ่งทะยานไปถึง 800,000 - 2,000,000 บาท/ตร.ว. ในบางจุดของอโศก ทองหล่อ และพร้อมพงษ์ในปี 2566 หรือเพิ่มขึ้นเฉลี่ย กว่า 700-1,000% ในเวลา 25 ปี
• แนวรถไฟฟ้า BTS สุขุมวิท (ซอย 1–55) มีคอนโดมิเนียมรวมกว่า 12,000 ยูนิต จากทั้งหมดประมาณ 24,000 ยูนิต ในย่าน “Downtown Bangkok”
• คอนโดระดับลักชัวรี่จากทั้งไทยและต่างชาติพาเหรดเข้ามา เช่น The Esse, TELA Thonglor, และ 28 Chidlom
• ราคาที่ดินบริเวณทองหล่อ – เอกมัย ปัจจุบันเฉลี่ยอยู่ที่ 130,000–500,000 บาท/ตร.วา
• บางแปลงที่ติดถนนใหญ่หรืออยู่ใกล้รถไฟฟ้า มีราคาทะลุ 600,000 บาท/ตร.วา

 

สุขุมวิทใต้กลายเป็น “เพชรเม็ดงาม” ของนักลงทุนอสังหาฯ ทั้งไทยและต่างประเทศ

 

 

มูลค่าทางเศรษฐกิจ

ตลาดค้าปลีกไทยปี 2024 มีมูลค่ากว่า 4.51 ล้านล้านบาท

ย่านสุขุมวิทใต้มีศูนย์การค้าอย่าง EM District, Gateway Ekamai, Summer Hill ที่ดึงดูดเงินหมุนเวียนจำนวนมากในกลุ่มนักท่องเที่ยวและคนทำงานระดับกลาง-สูง

ย่านนี้จึงเป็นหนึ่งใน “เครื่องยนต์” ทางเศรษฐกิจของเมืองหลวง

 

จำนวนชาวต่างชาติ

แม้ไม่มีตัวเลขแน่ชัด แต่สุขุมวิทใต้เป็นที่พำนักของชาวญี่ปุ่น เกาหลี และยุโรปจำนวนมาก

มีโรงเรียนอินเตอร์ เช่น St. Andrews, Wells, และ Bangkok Prep ทำให้เกิดกลุ่ม Expat Family Clusters จำนวนมาก

 

โครงการ Mixed-use ระดับเมกะโปรเจกต์

• The EM District (Emporium + EmQuartier + EmSphere) รวมพื้นที่กว่า 650,000 ตร.ม.
• One Bangkok (แม้จะอยู่นอกสุขุมวิทโดยตรงแต่ส่งอิทธิพลถึงสุขุมวิทตอนต้น)
• The Parq ที่พระราม 4-คลองเตย
• Bangkok Mall (โครงการที่เตรียมขึ้นที่บางนา) ของกลุ่มเดอะมอลล์

 

พื้นที่อยู่อาศัยของชนชั้นกลาง-บนและชาวต่างชาติ

ทองหล่อ-เอกมัย: ศูนย์รวมของคอนโดหรู, คาเฟ่, ชาวญี่ปุ่น

พร้อมพงษ์: แหล่งรวมของชาวเกาหลี ญี่ปุ่น ชาวต่างชาติระดับ High Net Worth

อ่อนนุช-บางนา: เริ่มมีการขยายของกลุ่ม Gen Y และคนรุ่นใหม่

 

และจากข้อมูลของสำนักยุทธศาสตร์และประเมินผล กรุงเทพมหานคร เขตคลองเตย (ซึ่งครอบคลุมพื้นที่สุขุมวิทใต้บางส่วน) มีความหนาแน่นของประชากร ณ ปี 2566 อยู่ที่ประมาณ 9,000 - 10,000 คนต่อตารางกิโลเมตร ซึ่งถือเป็นหนึ่งในเขตที่มีความหนาแน่นสูงที่สุดในกรุงเทพฯ และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

 

อ้างอิงข้อมูล: นิตยสารศิลปวัฒนธรรม

www.southsukhumvit.com