ความสุขสามัญธรรมดาของ ‘สุรัชต์ สดแสงสุก’

โดย...อินทรชัย พาณิชกุล ภาพ เสกสรร โรจนเมธากุล

แรกเจอ สุรัชต์ สดแสงสุก ศิลปินอิสระวัย 43 คนนี้ เขาออกตัวทันทีว่าไม่ใช่นักสะสมของเก่าตัวยง เป็นเพียงแค่คนธรรมดาที่ชอบเก็บของเก่าแก่โบราณมาประดับตกแต่งบ้านให้สวยงามเท่านั้น

ทว่า ใครก็ตามที่ได้เข้ามาเยี่ยมเยียน “สุรัชต์สตูดิโอ” ตึกแถว 3 ชั้น ริมถนนพระราม 5 ตรงข้ามโรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย คงต้องทึ่งและตกตะลึงไปกับบรรดาข้าวของเครื่องใช้จิปาถะมากมายมหาศาลนับพันนับหมื่นชิ้นแน่ๆ ทั้งหมดถูกจัดวาง ตกแต่งประดับประดาไว้อย่างมีรสนิยมยิ่ง

 

แม้ไม่ใช่พ่อค้าร่ำรวย กูรูผู้สันทัดจัดเจนมีชื่อเสียงโด่งดัง แต่สุรัชต์คลุกคลีกับข้าวของโบราณจนประสบการณ์โชกโชนคร่ำหวอดในวงการมานานกว่า 20 ปี

“ผมโตมากับร้านโชห่วยของก๋งชื่อแสงสุกพานิช เห็นของกินของใช้ในชีวิตประจำวันของคนยุคก่อนมาหมด ต่อมาก็เที่ยวเตร็ดเตร่ไปตามแหล่งค้าของเก่าแก่โบราณ ซื้อมาเสร็จก็ยกขึ้นสามล้อ พอถึงบ้านต้องลุ้นว่าของจะพังไหม ตั้งแต่ยุคตลาดแบกะดินท่าพระจันทร์ คลองหลอด คลองถม เชิงสะพานมัฆวาน จนมาถึงยุคตลาดนัดรถไฟ”

ไม่ได้กะเกณฑ์ว่าจะต้องสะสมเพียงสิ่งใดสิ่งหนึ่งเพียงอย่างเดียว แต่เก็บทุกอย่างที่ต้องตาโดนใจ เรียกง่ายๆ ว่าจับฉ่าย ด้วยความฝันว่าวันใดหากมีบ้านของตัวเอง จะเอาของเหล่านั้นมาตกแต่งตามใจตน

“นักสะสมต้องเขี้ยว จะซื้อควรต่อรอง ได้ไม่ได้อีกเรื่อง ไม่มีใครเป็นมาตั้งแต่แรกหรอก ทุกคนเคยพลาด เคยถูกหลอกมาทั้งนั้น ดูมากๆ ซื้อมากๆ ประสบการณ์จะเพิ่มขึ้นเอง เพราะของเก่าแก่ทั้งหลายบางอย่างก็ค้นที่มาที่ไปได้ บางอย่างก็ต้องขอความรู้จากผู้หลักผู้ใหญ่ ไม่ก็ถามไถ่เพื่อนฝูง

สมัยก่อนสนุก ใครเจอก่อนได้ก่อน ชิงของกัน แต่บรรยากาศจะเต็มไปด้วยมิตรภาพ ใครมีซ้ำแล้วก็จะปล่อยให้คนอื่น พ่อค้าก็คุ้นหน้าคุ้นตากันดี เขารู้ว่าเราซื้อไปขายต่อก็จะปล่อยในราคาถูกๆ เพื่อให้ได้กำไร แตกต่างจากยุคนี้ที่แข่งขันกันเอาเป็นเอาตาย โก่งราคากันสูงลิบจนไม่มีใครอยากซื้อ”

ถึงอย่างนั้น ก็ไม่ได้มีผลกระทบอะไรมากมายกับตัวนักสะสมผู้เจียมตัวผู้นี้นัก เพราะสุรัชต์เน้นเก็บของที่ราคาไม่แพง หาไม่ยากจนเกินเอื้อม ส่วนใหญ่เป็นข้าวของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันทั่วไป

นาฬิกาแขวนผนังโบราณ โทรศัพท์ตั้งโต๊ะแบบหมุนแป้น กล้องถ่ายรูปโพลารอยด์ ตู้ขายบุหรี่ เหล้าไทยเก่าๆ แก้วน้ำอัดลม ปี๊บลูกอมโบราณ ป้ายไฟโฆษณา โต๊ะเก้าอี้ โทรทัศน์ขาวดำ วิทยุทรานซิสเตอร์ ข้าวของเครื่องใช้อย่างกระป๋องแป้ง ผงซักฟอก สบู่ แชมพู ยาสีฟัน ผ้าอนามัย ถาดสังกะสี กระติกน้ำ จานชาม พัดลมตั้งพื้น กล่องไม้ขีด ใบปิดหนัง รวมถึงของเล่นจุกจิกจำพวกตุ๊กตุ่นตุ๊กตา ยันของใหญ่อย่างตู้เย็น รถจักรยาน

ไม่น่าเชื่อก็ต้องเชื่อว่าของทุกชิ้นถูกนำมาจัดตกแต่งไว้เป็นเฟอร์นิเจอร์ประดับบ้าน และส่วนใหญ่ใช้งานได้จริง!

 

“90% ยังใช้ได้อยู่ ผมจะถามก่อนซื้อว่าใช้ได้ไหม เพราะเราตั้งใจซื้อมาใช้ ไม่ใช่มาวางไว้เฉยๆ จะเห็นว่าผมตกแต่งบ้านสไตล์ร้านขายของชำโบราณ มีเคาน์เตอร์ มุมรับแขก เป็นความฝันที่เป็นจริงที่เราเคยคิดไว้ว่ามีบ้านของตัวเองเมื่อไหร่ ก็จะเอาของที่สะสมไว้ทุกชิ้นมาตกแต่ง

ของบางอย่างเจ๊งผมก็ไม่ทิ้ง เพราะรูปทรงสวยยังเอาไว้แต่งบ้านได้ บางทีก็นั่งซ่อมจุกๆ จิกๆ เช็ดทำความสะอาด ข้าวของทุกชิ้นเราต้องรักมัน บางทีนั่งมองมันเฉยๆ ก็มีความสุข เบื่อก็ปรับเปลี่ยนย้ายมุม บางทีรื้อเป็นวันๆ พบว่าวางอย่างเก่าก็ดีอยู่แล้ว (หัวเราะ)”

ความสุขของพ่อค้าขายของเก่าอาจอยู่ตรงการซื้อมาขายไปได้กำไรงดงาม นักประวัติศาสตร์อาจดื่มด่ำล้ำลึกสุดขีดขณะได้นั่งลงค้นคว้าเอกสารจนทราบถึงประวัติความเป็นมา แต่สุรัชต์บอกว่าขอแค่ได้อยู่ท่ามกลางสิ่งเหล่านั้นในทุกๆ วันก็พอแล้ว

“เวลาแขกมาเยี่ยม เห็นเขาตะลึง ชี้ให้ดูอันนั้นอันนี้ แล้วเล่าถึงความหลังครั้งอดีต ผมชอบอารมณ์นั้น รู้สึกว่าความสุขของเขามันหลั่งไหลออกมา แค่นั้นก็ทำให้ยิ้มได้แล้วครับ”

นี่คือความสุขเล็กๆ น้อยๆ แสนธรรมดาของนักสะสมของเก่าผู้ถ่อมตน สุรัชต์ สดแสงสุก