ปรากฏการณ์ ครม.อนุทิน ตอบแทนตระกูลบ้านใหญ่ “เนวินสไตล์”

 รัฐบาลคนละครึ่ง – สมการคนนอก + บ้านใหญ่

การจัดตั้งคณะรัฐมนตรีชุดแรกของรัฐบาลนายอนุทิน ชาญวีรกูล ถือเป็นหนึ่งในปรากฏการณ์ทางการเมืองที่ถูกจับตามากที่สุด นอกจากการเป็นนายกรัฐมนตรีจากพรรคภูมิใจไทยแล้ว วิธีการจัดสรรตำแหน่งรัฐมนตรีก็สะท้อนรูปแบบที่หลายฝ่ายเรียกกันว่า “เนวินสไตล์”

สองปัจจัยหลักที่ทำให้รัฐบาลนี้แตกต่างคือ

การดึงคนนอกเข้าสู่ ครม. – มีบุคคลที่ไม่ใช่ ส.ส. และไม่ได้อยู่ในโครงสร้างพรรคภูมิใจไทยโดยตรง ถูกแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีมากถึง 8–9 คน ถือเป็นการเปิดพื้นที่ให้ผู้เชี่ยวชาญและมืออาชีพจากภายนอกเข้ามามีบทบาทในระดับนโยบาย

การส่งต่อบ้านใหญ่หน้าใหม่เข้าสู่ ครม. – พรรคภูมิใจไทยได้ดึงทายาทการเมืองท้องถิ่น หรือที่รู้จักกันว่า “บ้านใหญ่” เข้ามานั่งเก้าอี้รัฐมนตรีหลายราย การปรากฏของบ้านใหญ่เหล่านี้สะท้อนถึงเครือข่ายฐานเสียงที่มั่นคงในแต่ละจังหวัด

การผสมผสาน “คนนอก + บ้านใหญ่” จึงทำให้รัฐบาลนี้ถูกขนานนามว่า รัฐบาลคนละครึ่ง คือครึ่งหนึ่งมาจากภาพลักษณ์มืออาชีพดูดี และอีกครึ่งหนึ่งคือการตอบแทนเครือข่ายการเมืองที่ช่วยสร้างฐานเสียง พรรคภูมิใจไทย โดยมี ครูใหญ่"เนวิน ชิดชอบ” เป็นผู้อยู่เบื้องหลังการจัดทัพ

การตอบแทนบ้านใหญ่ – พื้นที่ต่อพื้นที่

บ้านใหญ่บุรีรัมย์ – ศูนย์กลาง “เนวิน นิเวศ”
บุรีรัมย์คือฐานที่มั่นดั้งเดิมของตระกูลชิดชอบ รัฐมนตรีจากสายนี้มีถึง 4 คน หากรวมอนุทินจะเป็น 5 และถ้านับ พล.ท.อดุลย์ บุญธรรมเจริญ รมช.กลาโหมที่เคยมีเส้นทางในบุรีรัมย์ด้วย จะครบถึง 6 คน ตัวอย่างชัดเจนคือ พล.ต.ต.รุทธพล เนาวรัตน์ รมว.ยุติธรรม และทรงศักดิ์ ทองศรี รมช.คมนาคม ที่ล้วนเคยทำงานใกล้ชิดกับเนวินและทีมชิดชอบ

บ้านใหญ่อยุธยา ยกระดับนั่งรมว.
ซ้อสมทรง พันธ์เจริญวรกุล อดีตฐานเสียงเพื่อไทย ถูกดึงเข้าค่ายภูมิใจไทยพร้อมทีม ส.ส. 3 ที่นั่ง ผลลัพธ์คือการผลักดันให้ สุรศักดิ์ พันธ์เจริญวรกุล ลูกชาย ขึ้นเป็น รมว.อุดมศึกษา สะท้อนการยกระดับตอบแทนจากเดิมที่ได้เพียงรัฐมนตรีช่วยในยุคเพื่อไทย

บ้านใหญ่ศรีสะเกษ – ศึกแดงสีน้ำเงิน
ศรีสะเกษเคยเป็นพื้นที่สีแดงชัดเจน แต่ภูมิใจไทยค่อย ๆ เจาะฐานผ่านตระกูลใหญ่อย่างไตรสรณกุลและทีม “นายกส้มเกลี้ยง” เกิดปรากฏการณ์ “ไล่ ตี หนู” ในสนามเลือกตั้งที่ดุเดือด บ้านใหญ่ได้ที่นั่ง ส.ส.เพิ่มขึ้น และกำลังต่อรองเก้าอี้สำคัญใน ครม.

บ้านใหญ่กระบี่ – ล้มแชมป์ ปชป.
ตระกูลโกหวนในกระบี่ถือเป็นตำนานการเมืองท้องถิ่น รอบนี้เข้าร่วมภูมิใจไทย กวาดเก้าอี้ทั้งจังหวัด และผลักดันศาสิธรเข้าสู่ตำแหน่งรัฐมนตรี นับเป็นการเปลี่ยนขั้วครั้งใหญ่ในภาคใต้

บ้านใหญ่ลพบุรี – แหกโค้งสู่ซูเปอร์สตาร์
มัลลิกา จิระพันธุ์วาณิช บุตรสาวกมล จิระพันธุ์วาณิช ได้รับการสนับสนุนจนขึ้นเป็น รมช.คมนาคม สร้างแรงสั่นสะเทือนทางการเมือง ด้วยการเบียดแซงนักการเมืองรุ่นพี่ที่เคยคุมโควตาเดิม

บ้านใหญ่คือ “ตัวแปรอนาคตการเมือง”

การตอบแทนตระกูลบ้านใหญ่ไม่ใช่เพียงการแบ่งปันตำแหน่ง แต่เป็นการสร้างเครือข่ายอำนาจและความมั่นคงทางการเมืองในระยะยาว บ้านใหญ่แต่ละจังหวัดคือ “ผู้กุมฐานเสียง” ที่สามารถชี้ขาดผลการเลือกตั้งได้ การตอบแทนจึงไม่ใช่เรื่องเล็ก แต่เป็นยุทธศาสตร์การเมืองเชิงลึก

รัฐบาลอนุทินจึงไม่เพียงแต่สะท้อนการผสมผสานคนนอกกับการเมืองเก่า แต่ยังแสดงให้เห็นว่าพรรคภูมิใจไทยเลือกใช้ “บ้านใหญ่” เป็นเครื่องมือเชื่อมฐานเสียงระดับชาติ กับการบริหารเชิงอำนาจใน ครม.

บ้านใหญ่คือฟันเฟืองหลักของการเมืองไทยยุคนี้
การตอบแทนแบบ “เนวินสไตล์” ทำให้ภูมิใจไทยสามารถประคองเสถียรภาพรัฐบาล
ในการเลือกตั้งครั้งหน้า ความสามารถในการรักษาและตอบแทนบ้านใหญ่ จะเป็นตัวชี้ชะตาความอยู่รอดทางการเมืองของพรรค