ตีกลับ1รายชื่อ รมต.ครม.อนุทิน1 สะท้อนความเปราะบางรัฐบาลผสม

การโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งคณะรัฐมนตรี (ครม.) ภายใต้การนำของนายอนุทิน ชาญวีรกูล ถือเป็นจุดเริ่มต้นของรัฐบาลใหม่ที่ถูกจับตามองอย่างเข้มข้น

เหตุการณ์ที่โดดเด่นที่สุดในกระบวนการครั้งนี้คือ การตีกลับรายชื่อรัฐมนตรี 1 ราย เนื่องจากปัญหาคุณสมบัติ แม้จะเป็นเพียงกรณีเดียว แต่สะท้อนถึงความซับซ้อนของการตรวจสอบและความเปราะบางของโครงสร้างการเมืองไทยอย่างชัดเจน

ในขั้นตอนการทูลเกล้าฯ รายชื่อครม.หนึ่งในรายชื่อถูกตีกลับด้วยเหตุผลว่ามีปัญหาด้านคุณสมบัติ กรณีนี้ไม่เพียงเป็นการเตือนถึงข้อกำหนดทางกฎหมายที่เคร่งครัด แต่ยังเปิดประเด็นความเห็นต่างระหว่างหน่วยงานรัฐ ได้แก่

สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา : ทำหน้าที่ตีความกฎหมายและคุณสมบัติทางการเมือง

สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) : ตรวจสอบความโปร่งใสและประวัติด้านจริยธรรม

การที่ทั้งสองหน่วยงานมีข้อสรุปแตกต่างกัน สะท้อนถึงความท้าทายในการบังคับใช้กฎหมาย ซึ่งมีผลต่อเสถียรภาพของรัฐบาลตั้งแต่วันแรก แม้จะไม่ถึงขั้นทำให้โผครม.ทั้งหมดล้ม แต่ก็สร้างแรงกดดันและทำให้บรรยากาศการจัดตั้งรัฐบาลเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน

นายอนุทิน ชาญวีรกูล ในฐานะนายกรัฐมนตรีและว่าที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย แสดงออกอย่างระมัดระวัง เมื่อถูกสื่อถามถึงความคืบหน้า เขาตอบเพียงสั้น ๆ ว่า “รอ” พร้อมท่าทีที่ไม่เปิดเผยรายละเอียด หลังจากรับโทรศัพท์สายหนึ่งที่รัฐสภา ก็รีบออกไป “ทำธุระ” ท่าทีนี้สะท้อนว่า:

• ความอ่อนไหวของสถานการณ์ – ไม่สามารถเปิดเผยข้อมูลก่อนทุกอย่างลงตัว
• การจัดการเบื้องหลัง – อาจเกี่ยวข้องกับการปรับแก้รายชื่อหรือหาทางออกเรื่องคุณสมบัติ
• การควบคุมข่าวสาร – เพื่อไม่ให้สังคมตีความเกินจริงจนเกิดแรงกระเพื่อมทางการเมือง

ขณะเดียวกัน นายอนุทินยังถูกพบว่าพูดคุยกับนายกัณวีร์ สืบแสง ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคเป็นธรรม เกี่ยวกับประเด็น “ส่วยสัญชาติ” แสดงให้เห็นว่า แม้อยู่ในช่วงการจัดตั้งครม. แต่ผู้นำรัฐบาลก็ยังต้องรับมือกับข้อร้องเรียนและแรงกดดันจากสาธารณะควบคู่กัน

โผครม.ที่หลุดออกมา แสดงให้เห็นการจัดสรรตำแหน่งเพื่อสร้างสมดุลในรัฐบาลผสม โดยมีพรรคและกลุ่มการเมืองหลักดังนี้

• พรรคภูมิใจไทย : แกนนำรัฐบาล คุมตำแหน่งสำคัญ อาทิ นายกรัฐมนตรี มหาดไทย และอีกหลายกระทรวงหลัก
• พรรคกล้าธรรม : ได้ตำแหน่งรองนายกฯ ควบกระทรวงเกษตรฯ พร้อมดูแลกระทรวงท่องเที่ยวฯ และศึกษาธิการ
• พรรคพลังประชารัฐ : คุมกระทรวงสาธารณสุขและแรงงาน พร้อมตำแหน่งรองนายกฯ
• กลุ่มสุชาติ ชมกลิ่น : ดูแลทรัพยากรธรรมชาติฯ และอุตสาหกรรม
• โควตาคนนอก : นักวิชาการ ข้าราชการเก่า และภาคเอกชน เข้ารับตำแหน่งในกระทรวงสำคัญ เช่น การคลัง การต่างประเทศ พลังงาน และกลาโหม

การมีโควตาคนนอกจำนวนมาก แม้ช่วยสร้างภาพลักษณ์ของความหลากหลายและความเชี่ยวชาญ แต่ก็เป็นช่องให้เกิดข้อโต้แย้งเรื่องคุณสมบัติ ซึ่งกรณีการตีกลับรายชื่อครั้งนี้อาจเป็นตัวอย่างแรก ๆ ที่สะท้อนความเสี่ยง

การตีกลับรายชื่อ 1 ราย แม้ไม่ทำให้โผครม.ล่ม แต่มีผลสะเทือนหลายด้าน

• แรงกดดันต่อแกนนำรัฐบาล : ต้องเร่งหาทางออกโดยไม่ให้เกิดความแตกแยกในพรรคร่วม
• ภาพลักษณ์รัฐบาลใหม่ : ถูกตั้งคำถามถึงความรอบคอบและความโปร่งใสตั้งแต่วันแรก
• เสถียรภาพการเมือง : แสดงถึงความเปราะบางของรัฐบาลผสมที่ต้องพึ่งพาการต่อรองและการประสานผลประโยชน์
• การตีความกฎหมาย : จุดประกายการถกเถียงเรื่องมาตรฐานคุณสมบัติรัฐมนตรี ซึ่งอาจมีผลต่อการเมืองไทยในระยะยาว

การโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งครม. “รัฐบาลอนุทิน 1” ถือเป็นบททดสอบสำคัญในช่วงเปลี่ยนผ่าน การที่รายชื่อรัฐมนตรีถูกตีกลับ แม้เพียง 1 ราย แต่ก็สะท้อนให้เห็นความซับซ้อนของกระบวนการทางการเมืองไทย ซึ่งเต็มไปด้วยการตรวจสอบจากหลายหน่วยงาน ความเห็นต่างทางกฎหมาย และแรงกดดันจากสังคม

สำหรับรัฐบาลอนุทิน ความท้าทายแรกเริ่มนี้อาจกลายเป็นบทเรียนสำคัญ ว่าการจัดตั้งรัฐบาลไม่ใช่เพียงการแบ่งเก้าอี้ แต่ยังหมายถึงการสร้างความน่าเชื่อถือและเสถียรภาพในสายตาประชาชนและนักลงทุน

หากรัฐบาลสามารถแก้ไขปัญหานี้ได้อย่างราบรื่น ก็จะช่วยเสริมความมั่นใจในระยะยาว แต่หากจัดการผิดพลาด อาจนำไปสู่รอยร้าวและวิกฤตความเชื่อมั่นตั้งแต่ต้นทาง

เหตุการณ์นี้เป็น “สัญญาณเตือน” ว่ารัฐบาลผสมของไทยยังคงเปราะบางต่อแรงกระแทกจากทั้งภายในและภายนอก และอนาคตของ “รัฐบาลอนุทิน 1” จะขึ้นอยู่กับความสามารถในการประคับประคองสมดุลอำนาจ พร้อมรักษาภาพลักษณ์ความชอบธรรมในการบริหารประเทศ