จับตาเลือกสว. 26มิ.ย. ผ่าโครงสร้างอำนาจ กับภารกิจด่วน รอรับว่าที่200สว.

แม้ระบบการเลือกสมาชิกวุฒิสภา(สว.) เวอร์ชั่นปี 2567 ถูกพิพากษ์วิจารณ์ กฎกติกา แบ่งเป็น 20 กลุ่มสาขาอาชีพ ให้ลงสมัคร จากนั้นเข้าสู่กระบวนการเลือกกันเองในกลุ่ม การแบ่งกลุ่มไปเลือกไขว้ในสายอื่นๆ ทั้งระดับอำเภอ ระดับจังหวัด มาสู่ระดับประเทศ จะเต็มไปด้วยความซับซ้อน ยุ่งยาก ตามเจตนารมณ์ ผู้ร่างรัฐธรรมนูญฉบับพ.ศ.2560 ตั้งใจจะ สกัดกั้น สภาผัว สภาเมีย ไม่อยากเห็นภาคการเมืองครอบงำ

ออกแบบกลไก ยากต่อการ จัดตั้ง แต่ขึ้นชื่อว่า มนุษย์การเมืองหารูรอดจนเจอ มีกระแสข่าว กลุ่มนั้น กลุ่มนี้ พรรคนั้น พรรคนี้ ทุนใหญ่ จับมือประสาน ทลายระบบ ล็อกโหวต ปิดดีลได้เรียบร้อยแล้ว ก่อนถึงวันโหวตจริง 26มิ.ย. 

ด่านสุดท้ายการเลือกสว.ระดับประเทศ จากผู้มีคุณสมบัติ กระจายไปทั้ง 20 กลุ่ม จำนวน 2955 คน จะถูกคัดให้เหลือ 200สว.ตัวจริง และอีก 100 สว.ในบัญชีสำรอง 

นอกจากกระบวนการเลือก สลับซับซ้อน และ กรรมการการเลือกตั้ง ในฐานะผู้คุมกฎกติกาแล้ว โครงสร้างอำนาจหน้าที่ สว.ชุดใหม่ จะเป็นอย่างไร อยู่ในความสนใจประชาชนไม่แพ้กัน แน่นอน สว.ชุดใหม่ 'ไม่มีสิทธิโหวตเลือกนายกรัฐมนตรี' แต่อำนาจหน้าที่หลักๆ ใหญ่ๆ เพื่อทำหน้าที่ ตรวจสอบ ถ่วงดุล กับ สภาผู้แทนราษฎร ยังคงเหลือเอาไว้ ไม่ว่าจะเป็น 
 

1. การพิจารณาและกลั่นกรองกฎหมาย
 

-การพิจารณาร่าง พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญ ร่าง พ.ร.บ.ทั่วไป และร่าง พ.ร.บ.เกี่ยวกับงบประมาณรายจ่าย
-การอนุมัติพระราชกำหนด พระราชกำหนดทั่วไป พระราชกำหนดเกี่ยวด้วยภาษีอาการหรือเงินตรา 
-การแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญ

2. ควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินของรัฐบาล 
-การตั้งกระทู้ถาม
-การเปิดอภิปรายทั่วไปวุฒิสภา
-การเปิดอภิปรายทั่วไปในที่ประชุมรัฐสภา
-การตั้งกรรมาธิการ
 

3. การให้คำแนะนำหรือให้ความเห็นชอบ ให้บุคคลดำรงตำแหน่ง ในองค์กรอิสระ องค์กรตุลาการ 

-ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ
-คณะกรรมการการเลือกตั้ง(กกต.)
-ผู้ตรวจการแผ่นดิน
-คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ(ป.ป.ช.)
-คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินและผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน(สตง.)
-คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ(กสม.)

รัฐธรรมนูญพ.ศ.2560 กำหนดให้มีสมาชิกวุฒิสภา ดำรงตำแหน่งคราวละ 5 ปี เป็นได้วาระเดียว วันที่ 26มิ.ย. เป็นการคัดเลือกในด่านสุดท้าย ระดับประเทศ หากกระบวนการผ่านพ้นไปได้ด้วยดี กรรมการการเลือกตั้ง จะประกาศผล ผู้ได้รับการคัดเลือกเป็นสว.200คน และ 100 คนสำหรับบัญชีสำรอง น่าจะประกาศผลออกมาได้ในวันที่ 2ก.ค. 

กระบวนการเลือกสว. กลไกลกติกาซับซ้อน เรื่องร้องเรียน ทุจริต 'ฮั้ว ซูเอี๋ยทางการเมือง' ความหวั่นวิตก บางกลุ่มบางสี จะได้คนฝ่ายตัวเองเข้ามาเกินกว่า 70 คน ได้เสียงเกิน 1 ใน 3 ของสภาฯ ส่งผลต่อการเสนอ แก้ โหวต ในเรื่องสำคัญๆ กระบวนการเลือกสว.ยังไม่เสร็จสิ้น แต่มีการล็อกผล ‘บุคคลใกล้ชิดขั้วอำนาจปัจจุบัน’ ถูกจัดวางให้เป็น ประธานวุฒิสภา ถูกโหมโรงเป็นระยะๆ อันอาจนำมาสู่ ‘การล้มโต๊ะ-การเลือกสว.เป็นโมฆะ’ แต่กระแสดังกล่าว เริ่มซาลงเรื่อยๆ เริ่มเข้าสู่ กระบวนการอย่างที่ควรจะเป็น

โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ภารกิจหลัก ภารกิจใหญ่ หากกระบวนการเลือก ผ่านพ้นไปอย่างราบรื่น มีงานใหญ่ งานสำคัญอย่างน้อยหนึ่งงานรออยู่แน่ๆ 

-เมื่อวันที่ 21 มิ.ย. ที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎร เสียงส่วนใหญ่ 311 ต่อ 175 ลงมติเห็นชอบ ร่างพ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปีพ.ศ.2568 ไปแล้ว จากนั้น จะมีเวลา 105 วัน พิจารณา ก่อนที่ 
-สภาผู้แทนราษฎร พิจารณาร่าง พ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณพ.ศ. 2568 วาระที่ 2-3
-วุฒิสภาพิจารณาร่าง พ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568
-สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี นำร่างพ.ร.บ. งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 ขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อประกาศบังคับใช้กฎหมายต่อไป

เป็นเพียงหนึ่งในภารกิจ ที่รอ ว่าที่สว.ชุดใหม่ 200คน แต่การทำงานหนักตลอด 5 ปี เชื่อว่า ไม่ว่าสว.ชุดไหนเข้ามาทำงาน คงจะเจอแรงเสียดทานจากภาคการเมือง ภาคสังคม ประชาชน ไม่ต่างกัน