สภาเปิดประชุมนัดแรก เลือกประมุขฝ่ายนิติบัญญัติ คาดใช้เวลา6ชม.

การประชุมสภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 26 ปีที่ 1 ครั้งที่ 1 (สมัยสามัญประจำปีครั้งที่หนึ่ง)จะเริ่มขึ้นในวันนี้ (4กรกฎาคม 2566) เวลา 09.30น.โดยมีวาระสำคัญคือ การเลือกประธานสภาผู้แทนราษฎร

ขั้นตอนการเลือกประธานสภาผู้แทนราษฎร ตามข้อบังคับการประชุมสภา พ.ศ. 2562 ข้อที่ 6 ระบุว่ากรณีมีการเสนอชื่อประธานสภาในที่ประชุมเพียงคนเดียว ก็ไม่ต้องมีการลงคะแนน แต่หากมีการเสนอชื่อมากกว่า 1 คน ต้องมีการลงคะแนนลับ เพื่อเลือกประธานสภา โดยใช้เสียงข้างมาก

การเสนอชื่อประธานสภา สามารถทำได้โดย ส.ส.เสนอชื่อและมีผู้รับรองเพียง 20 คน หากผู้ถูกเสนอชื่อไม่ปฏิเสธ หรือไม่ถอนตัว ก็ต้องมีการลงคะแนนลับเพื่อเลือก 

ส่วนใครจะได้รับเลือก ตามขั้นตอนเลือกประธานสภา ขึ้นอยู่กับเสียงข้างมาก เพราะข้อบังคับการประชุม ไม่ได้กำหนดเกณฑ์ คะแนนขั้นต่ำเอาไว้ คุณสมบัติที่สำคัญของประธานสภาคือต้องเป็นกลางระหว่างทำหน้าที่และสามารถควบคุมการประชุมได้ 

ส่วนการเลือกรองประธานสภา อีกสองคน ที่ต้องเลือกตามข้อบังคับการประชุมในคราวเดียวกัน

การประชุมสภาผู้แทนราษฎร นัดแรก เพื่อเลือกประธานสภาผู้แทนราษฎร สำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎรได้จัดเตรียมห้องประชุมไว้เรียบร้อยแล้ว

การเลือกประธานสภาผู้แทนราษฎร และรองประธานสภาผู้แทนราษฎร คนที่ 1 และ2 ทั้ง 3 ตำแหน่ง คาดว่าจะใช้เวลาราว 6 ชั่วโมง หรืออาจเร็วกว่านั้น

ขณะที่พรรคเพื่อไทย และพรรคก้าวไกล แถลงเมื่อค่ำวันที่ 3กรกฎาคม 2566 โดยเห็นชอบในการเสนอชื่อ นายวันมูหะมัดนอร์ มะทา เป็นประธานสภาผู้แทนราษฎร ส่วนรองประธานสภาฯคนที่1 เป็นของพรรคก้าวไกล และรองประธานสภาคนที่2 เป็นของพรรคเพื่อไทย 

ทั้งนี้ สภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ 26 มีจำนวนทั้งสิ้น 499 คน

อนึ่งการประชุมสภาผู้แทนราษฎร เพื่อเลือกประธานสภา จะแตกต่างจากการเลือกนายกรัฐมนตรี เนื่องจากการเลือกประธานสภา หากมีการเสนอชื่อมากกว่า 1 คน จะเป็นการลงคะแนนลับ ซึ่งจะไม่อาจทราบได้ว่า ส.ส. คนใดลงคะแนนให้ใคร หรือใครที่เป็นคนลงคะแนนต่างจากมติพรรคตัวเอง ต่างจากการประชุมรัฐสภา เพื่อเลือกนายกรัฐมนตรี ที่ ส.ส.และ ส.ว.จะต้องขานชื่นว่าเลือกใครเป็นนายรัฐมนตรี