ตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป จับตาบะหมี่ถ้วย-บะหมี่นำเข้า

...บริษัท ศูนย์วิจัยกสิกรไทย

ปัจจุบันตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปในประเทศมีการแข่งขันรุนแรงมากขึ้นทั้งจากบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปที่ผลิตภายในประเทศและบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปที่นำเข้า โดยต่างก็มีการเพิ่มรสชาติที่หลากหลายเพื่อให้ผู้บริโภคมีทางเลือก รวมทั้งการเพิ่มบรรจุภัณฑ์แบบใหม่ให้มากขึ้น เพื่อเป็นการขยายฐานการบริโภค ดังนั้น ศูนย์วิจัยกสิกรไทยจึงคาดว่าตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปภายในประเทศจะยังคงแข่งขันกันอย่างรุนแรง ทั้งจากผู้ประกอบการภายในประเทศด้วยกันเอง และจากบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปที่นำเข้าจากต่างประเทศ

3 ไตรมาสแรกยอดจำหน่ายยังคงเพิ่มขึ้น

จากเศรษฐกิจที่เริ่มปรับตัวดีขึ้น ส่งผลให้ประชาชนเริ่มกลับมาจับจ่ายใช้สอยกันมากขึ้น แต่ยอดจำหน่ายบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปภายในประเทศในช่วง 3 ไตรมาสแรกของปีนี้ก็ยังคงขยายตัวต่างจากที่ผ่านมา ที่ช่วงเศรษฐกิจดีผู้บริโภคมีการบริโภคบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปน้อยลง แต่ในปัจจุบันดูเหมือนว่าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปอาจจะไม่ใช่เครื่องมือชี้วัดทางเศรษฐกิจ เนื่องด้วยวิวัฒนาการของตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูป ที่มีการเพิ่มความหลากหลายของสินค้า เพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้าแต่ละกลุ่มเป้าหมาย ส่งผลให้ราคาจำหน่ายบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปมีหลายระดับตามความหลากหลายของสินค้า ผู้บริโภคทุกกลุ่มตั้งแต่ระดับบนถึงล่างจึงสามารถหาซื้อบริโภคได้

ดังนั้น ถ้าจะให้บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปคงความหมายของเครื่องมือชี้วัดทางเศรษฐกิจ คงต้องแบ่งกลุ่มผู้บริโภคเพิ่มเติมว่าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปแบบซองราคาประหยัด ในขณะที่อีกด้านหนึ่งบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปที่ตอบสนองกลุ่มเป้าหมายที่ต้องการในเรื่องความสะดวกรวดเร็ว ซึ่งลูกค้ากลุ่มนี้ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มที่มีกำลังซื้อ ทำให้ตลาดบะหมี่รูปแบบถ้วยและบะหมี่นำเข้าขยายตัวอย่างรวดเร็ว

นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยเรื่องความไม่สงบทางการเมืองและการแข่งขันฟุตบอลโลก 2010 ที่ทำให้ยอดจำหน่ายยังคงเพิ่มขึ้น โดยคาดว่ายอดจำหน่ายบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปใน 3 ไตรมาสแรก เพิ่มขึ้นประมาณ 7.4% เทียบกับปีก่อน

บะหมี่ถ้วยเทรนด์ใหม่มาแรง

ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่า ยอดจำหน่ายบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปในช่วงที่เหลือของปี 2553 ยังคงมีแนวโน้มขยายตัว จนทำให้ภาพรวมของตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปมีมูลค่าประมาณ 1.5 หมื่นล้านบาท เพิ่มขึ้นประมาณ 6% เทียบกับปีก่อน ทั้งนี้การขยายตัวของตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปภายในประเทศแบ่งตามประเภทของบรรจุภัณฑ์เป็น 2 ชนิด คือ แบบซองและแบบถ้วย

n บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปแบบซอง จากเดิมมีสัดส่วนมากถึง 94% ของมูลค่าตลาด แต่ในปัจจุบันคาดว่ามีสัดส่วนเหลือ 90% ของมูลค่าตลาด เพราะบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปไม่แตกต่างกันมากนัก ไม่มีความแปลกใหม่ และปัจจุบันตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปแบบซองค่อนข้างอิ่มตัว โดยศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่า ตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปแบบซองในปี 2553 จะมีการขยายตัวประมาณ 5% เทียบกับปีก่อน หรือคิดเป็นมูลค่าตลาดประมาณ 1.35 หมื่นล้านบาท

n บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปแบบถ้วย (ทั้งระดับกลางพรีเมียม) จากเดิมมีสัดส่วนเพียง 6% ของมูลค่าตลาดทั้งหมด แต่คาดว่าภายในสิ้นปี 2553 จะมีสัดส่วนเพิ่มขึ้นเป็น 10% ของมูลค่าตลาด แม้จะมีสัดส่วนไม่มากนัก แต่บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปแบบถ้วยเริ่มเป็นที่ต้องการของผู้บริโภคมากขึ้น เนื่องจากพฤติกรรมของผู้บริโภคสมัยใหม่ที่เน้นความสะดวกและความรวดเร็วมากขึ้น รวมทั้งสามารถเพิ่มคุณค่าทางอาหารลงไปในบรรจุภัณฑ์ ทำให้บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปแบบถ้วยมีมูลค่าเพิ่มสูงขึ้นได้ ผู้บริโภคที่มีรายได้สูงหรือผู้บริโภคที่มีความอยากลองบริโภคบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปในรูปแบบใหม่ๆ จึงนิยมบริโภคบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปแบบถ้วยมากกว่า ทำให้กลายเป็นสินค้าพรีเมียม

ศูนย์วิจัยกสิกรไทย คาดว่า ตลาดบะหมี่กึ่งสำเร็จแบบถ้วยในปี 2553 นี้ จะขยายตัวเพิ่มขึ้นประมาณ 30% เทียบกับปีก่อน หรือคิดเป็นมูลค่าตลาดประมาณ 1,500 ล้านบาท

บะหมี่นำเข้า...ขยายฐานตลาดบน

จากแนวโน้มที่ผู้ประกอบการหันมาขยายการผลิตบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปมากขึ้น ส่งผลให้ผู้ประกอบการไทยจะต้องแข่งขันกันอย่างรุนแรง ทั้งจากภายในประเทศและจากบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปนำเข้า โดยในช่วง 8 เดือนแรกของปี 2553 มูลค่าการนำเข้าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปเท่ากับ 406,800 เหรียญสหรัฐ หรือประมาณ 12.2 ล้านบาท ลดลง 10% ลดลงต่อเนื่องจากในปี 2552 แต่การนำเข้าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปสำหรับตลาดบนยังคงขยายตัว ในขณะที่การนำเข้าเพื่อป้อนตลาดล่างหดตัวอย่างมาก

n ตลาดระดับบน มีสัดส่วน 55% ของมูลค่านำเข้าทั้งหมด โดยนำเข้าแบบถ้วยหรือชาม มีราคาแพง ส่วนใหญ่จะนำเข้าจากญี่ปุ่น เนื่องจากบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปจากญี่ปุ่นมีลักษณะที่หลากหลาย และคาดว่าในปี 2553 ไทยจะมีมูลค่าการนำเข้าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปจากญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นประมาณ 44% โดยมีปัจจัยสนับสนุนจากกระแสญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ที่กำลังได้รับความนิยม นอกจากนี้ การปรับลดภาษีนำเข้าภายใต้กรอบ FTA อาเซียนญี่ปุ่น และอาเซียนเกาหลีใต้ ส่งผลให้ต้นทุนการนำเข้าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปจากญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ถูกลง

n ตลาดระดับกลางล่าง มีสัดส่วน 45% ของมูลค่านำเข้าทั้งหมด เน้นขายปริมาณมาก กว่าคุณภาพ ทำให้สินค้ามีราคาถูก ส่วนใหญ่มีการนำเข้าจากอินโดนีเซียและมาเลเซีย อย่างไรก็ตามเมื่อพิจารณาสัดส่วนการนำเข้าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปจากทั้งสองประเทศแล้ว พบว่า 8 เดือนแรกของปี 2553 การนำเข้าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปจากอินโดนีเซียและมาเลเซียลดลงจากปีก่อน 97% และ 11% ตามลำดับ สัดส่วนลดลงเหลือ 19.2% และ 0.8% ตามลำดับ ในขณะที่ไทยหันไปนำเข้าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปจากจีนมากขึ้นถึง 34%

แนวโน้ม...บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปปี 2554

ศูนย์วิจัยกสิกรไทยคาดการณ์ว่า แนวโน้มบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปในปี 2554 ประมาณ 5% หรือคิดเป็นมูลค่าตลาดประมาณ 15,750 ล้านบาท ซึ่งชะลอตัวลงจากปี 2553 โดยยังมีประเด็นที่ต้องติดตามที่อาจส่งผลต่อแนวโน้มธุรกิจในปี 2554 ดังต่อไปนี้

n ต้นทุนการผลิต การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศโลก ประกอบกับปัญหาภัยธรรมชาติ ทำให้ราคาวัตถุดิบสำคัญเริ่มปรับตัวเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งอาจส่งผลให้ต้นทุนการผลิตสูงขึ้น 3% โดยเฉลี่ย แต่ราคาจำหน่ายยังไม่มีแนวโน้มที่จะปรับขึ้น อย่างน้อยจนถึงสิ้นไตรมาสแรก ของปี 2554 ดังนั้นผู้ประกอบการจึงควรนำกลยุทธ์การซื้อขายวัตถุดิบล่วงหน้ามาปรับใช้ ควบคู่ไปกับการบริหารจัดการต้นทุนการผลิตให้มีประสิทธิภาพ

n ค่าเงินบาทแข็งค่าขึ้น สามารถแยกอธิบายได้เป็น 2 ประเด็น ดังนี้

1.ผู้ประกอบการหันไปลงทุนในต่างประเทศมากขึ้น เช่น อินเดีย บังกลาเทศ และจีน เนื่องจากมีศักยภาพในการเติบโตและมีต้นทุนในการผลิตต่ำ นอกจากนี้ ยังสามารถบริหารต้นทุนและพัฒนาธุรกิจได้รวดเร็ว เพื่อเป็นศูนย์กระจายสินค้าส่งออกไปยังภูมิภาคอื่นๆ ซึ่งจะมีส่วนช่วยเพิ่มรายได้จากตลาดส่งออก

2.นำเข้าบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปจากต่างประเทศมากขึ้น เช่น บะหมี่กึ่งสำเร็จรูปจากจีน เวียดนาม อินโดนีเซีย เกาหลีใต้ รวมไปถึงอิตาลี และสหราชอาณาจักร ทำให้ความสามารถในการแข่งขันบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปของไทยด้อยลงไปบ้างโดยเปรียบเทียบ ดังนั้นผู้ประกอบการควรจัดกิจกรรมส่งเสริมการขาย เพื่อดูดดึงและกระตุ้นผู้บริโภคให้ซื้อบะหมี่กึ่งสำเร็จรูปของไทย