ความเป็นไทย ท่ามกลางวัฒนธรรมหลากหลายในสเปน
เมื่อนึกถึงประเทศสเปน เราจะคุ้นเคยกับภาพของการสู้วัวกระทิงอันดุดันและระบำฟลามิงโก้ที่คล่องแคล่วแต่สง่างาม
โดย...ทีมงาน โลก 360 องศา facebook : โลก 360 องศา youtube : โลก 360 องศา
เมื่อนึกถึงประเทศสเปน เราจะคุ้นเคยกับภาพของการสู้วัวกระทิงอันดุดันและระบำฟลามิงโก้ที่คล่องแคล่วแต่สง่างาม นี่คือวัฒนธรรมสเปนที่มีความโดดเด่นและเป็นที่จดจำไปทั่วโลก แต่ในความเป็นจริงแล้วประเทศสเปนมีความหลากหลายทางวัฒนธรรมมากกว่านั้น ตั้งแต่แคว้นเหนือสุดไปจรดใต้สุดมีวัฒนธรรมไปจนถึงภาษาพูดไม่เหมือนกัน ในขณะเดียวกันวัฒนธรรมจากชนชาติอื่นๆ ก็เข้าไปมีส่วนสร้างสีสันและทำให้ประเทศนี้เปิดรับทางวัฒนธรรมมากขึ้น
เมื่อกางแผนที่ออกมาดูจะพบว่าประเทศสเปนตั้งอยู่ในภูมิภาคยุโรปตอนใต้ มีทะเลเมดิเตอร์เรเนียนเป็นพรมแดนทางขวางกั้นกับประเทศในแถบแอฟริกาเหนือ ซึ่งในอดีตอารยธรรมจากแถบนี้ข้ามผ่านอุปสรรคทางธรรมชาติ และก้าวขึ้นมามีบทบาทเหนือดินแดนสเปน ไม่ว่าจะเป็นอารยธรรมแขกมัวร์ อารยธรรมอิสลามจากโลกอาหรับ และอารยธรรมกรีกโรมัน ก็ใช้เส้นทางนี้เป็นหนึ่งในช่องทางของการนำศาสนาคริสต์เข้ามาเผยแผ่
อารยธรรมเหล่านั้นมีส่วนสำคัญต่อการสร้างสรรค์วัฒนธรรมที่หลากหลายในสเปน ไม่ว่าจะเป็นวัฒนธรรมในเมืองทางตอนใต้ เช่น เมืองคอร์โดบา มีอิทธิพลของอิสลามและแขกมัวร์แทรกอยู่อย่างเด่นชัด ส่วนแคว้นทางตอนเหนือของประเทศ มีวัฒนธรรมและมีภาษาพูดที่หลากหลาย เช่น แคว้นบาสก์และแคว้นกาตาลุญญา ที่มีภาษาพูดเป็นของตนเอง
แคว้นกาตาลุญญาเป็นหนึ่งในแคว้นที่เคยมีปัญหากับรัฐบาลกลาง อันเนื่องมาจากความแตกต่างทางด้านเชื้อชาติและวัฒนธรรม แต่ปัจจุบันปัญหาดังกล่าวคลี่คลายไปในทางที่ดี อันเป็นผลมาจากจุดเปลี่ยนสำคัญคือนโยบายการเปิดรับความแตกต่างทางวัฒนธรรมของแคว้นนี้ ส่งผลให้บาร์เซโลนาเมืองหลวงของแคว้นกาตาลุญญา ใช้ความหลากหลายทางวัฒนธรรมเพื่อทำให้เกิดมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจ เช่น การสนับสนุนให้ศิลปินแขนงต่างๆ เดินทางมาเพื่อสร้างสรรค์งานศิลปะ ทำให้เมืองนี้มีสีสันและมีชีวิตชีวา นำพาให้ผู้คนทั่วโลกเดินทางมาท่องเที่ยวเป็นจำนวนมาก เชื่อหรือไม่ว่าเมืองนี้รอดพ้นจากวิกฤตเศรษฐกิจมาได้ เพราะมีรายได้จากอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวมาช่วยเอาไว้
ถนน La Rambla คือศูนย์รวมเหล่าศิลปินอิสระ บ้างก็มาแสดงทักษะทางศิลปะ บ้างก็นำผลงานมาจำหน่าย แต่ที่สร้างสีสันที่สุดให้กับถนนสายนี้นั่นก็คือเหล่าศิลปินที่แต่งตัวตามแบบตัวละครแฟนซี เพื่อให้นักท่องเที่ยวถ่ายรูปแลกกับค่าตอบแทนเล็กๆ น้อยๆ ซึ่งเท่าที่สังเกตพบว่าศิลปินที่มารวมตัวกันที่นี่ จำนวนไม่น้อยไม่ใช่ชาวสเปน สอดคล้องกับไม่นานมานี้ ชาวบาร์เซโลนาเคยออกมาเดินขบวนเพื่อแสดงออกถึงการต้อนรับเหล่าผู้อพยพ เพราะพวกเขาเห็นถึงข้อดีของการมีสังคมหลากวัฒนธรรม อย่างไรก็ตามก็ทำให้การหลั่งไหลเข้ามาของกลุ่มมิจฉาชีพ ดังนั้นใครจะมาเดินเล่นที่นี่ต้องระวังกระเป๋าสตางค์ของท่าน เพราะนี่คือหนึ่งในสถานที่มีสถิตินักท่องเที่ยวโดนล้วงกระเป๋ามากที่สุดในบาร์เซโลนา โดยเฉพาะมิจฉาชีพจากกลุ่มประเทศยุโรปตะวันออก พวกนี้จะเพ่งเล็งนักท่องเที่ยวเอเชียเป็นพิเศษ เพราะชอบพกเงินสดติดกระเป๋าจำนวนมาก และไม่ระมัดระวังท่าทางในการสะพายกระเป๋า
ความหลากหลายทางวัฒนธรรมยังได้นำพาเอาวัฒนธรรมอาหารการกินต่างๆ เข้ามาด้วย ถ้าได้มีโอกาสมาเที่ยวถนน La Rambla แนะนำว่าให้แวะชมและแวะชิมอาหารกันที่ตลาดลาโบแกเรีย (La Boqueria) ซึ่งตั้งอยู่ติดกัน ที่นี่คือหนึ่งในตลาดเก่าแก่ที่สุดของเมืองนี้ เดิมทีเป็นเพียงแผงขายเนื้อเล็กๆ ต่อมาขยับขยายและเพิ่มสินค้าให้เลือกซื้อหามากมาย จากเหล่าพ่อค้าวาณิชชนชาติต่างๆ ที่ล่องเรือมาปักหลักค้าขายที่เมืองนี้ จนกลายมาเป็นหนึ่งในตลาดที่คึกคักในปัจจุบัน
ถึงแม้ว่าที่ตลาดลาโบแกเรียจะไม่มีอาหารไทยให้รับประทาน แต่เมื่อพูดถึงโอกาสธุรกิจอาหารไทยในสเปนก็ต้องถือว่ามีโอกาสรออยู่อีกมากมาย สอดคล้องกับการที่เราได้มีโอกาสพูดคุยกับคุณอ้อ หนึ่งในหุ้นส่วนร้านอาหารไทยที่มีชื่อว่า Thaidy ในกรุงมาดริด คุณอ้อบอกกับเราว่า อาหารไทยเริ่มต้นเป็นที่รู้จักในประเทศนี้ช้ากว่าประเทศอื่นๆ ในยุโรป เพราะปัญหาความขัดแย้งในอดีต ทำให้คนสเปนไม่ค่อยนิยมเดินทางไปท่องเที่ยวต่างประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแถบประเทศเอเชียอันห่างไกล เมื่อเศรษฐกิจดีขึ้นคนจึงกลับมาเที่ยวและคุ้นเคยอาหารเอเชียรวมถึงอาหารไทยมากขึ้น แต่ปัจจุบันอาหารไทยก็ยังถือเป็นเรื่องค่อนข้างแปลกใหม่สำหรับคนที่นี่ อีกทั้งคนสเปนไม่ชอบกินเผ็ดเป็นพื้นฐานจึงต้องปรับรสชาติ ดังนั้นผัดไทย แกงมัสมั่นไก่ และแกงกะหรี่ไก่ เป็นเมนูที่ได้ความนิยมจากชาวสเปนอย่างมาก เพราะมีรสชาติค่อนข้างละมุนและหวานกลมกล่อมถูกปากคนสเปน
ปัจจุบันมีตัวเลขคนไทยอาศัยอยู่ในสเปนอย่างเป็นทางการ ประมาณ 700 คนเท่านั้น ซึ่งถือว่าน้อยมากเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ ในยุโรป ในขณะเดียวกันคนสเปนก็นิยมชมชอบเดินทางไปเที่ยวประเทศไทยมากขึ้นทุกปี และมีผลสำรวจล่าสุดพบว่าคนสเปนเลือกประเทศไทยเป็นปลายทางของการฮันนีมูนอันดับหนึ่งในกลุ่มประเทศอาเซียน สอดคล้องกับคำบอกเล่าของท่านทูตรัตติกุล จันทร์สุริยา เอกอัครราชทูต ณ กรุงมาดริด ท่านบอกกับเราว่านักท่องเที่ยวสเปนเดินทางไปท่องเที่ยวประเทศไทยเพิ่มขึ้นถึง 10 เปอร์เซ็นต์ ในปีที่ผ่านมา คิดเป็นจำนวนคร่าวๆ ก็ประมาณหนึ่งแสนหกหมื่นกว่าคน จนเป็นที่ชื่นชมจากทูตในกลุ่มประเทศอาเซียนด้วยกัน อย่างไรก็ดีท่านทูตได้ชี้แจงว่าความสำเร็จในวันนี้ เกิดจากความร่วมแรงร่วมใจลงมือทำสิ่งต่างๆ มาหลายยุคหลายสมัย เช่น งานเทศกาลไทย ก็เป็นหนึ่งในกิจกรรมที่ได้รับการตอบรับอย่างดีจากชาวสเปน
งานเทศกาลไทยในสเปนปี พ.ศ. 2560 นี้ มีความพิเศษเพราะถูกจัดขึ้นเป็นครั้งแรกที่เมืองบาร์เซโลนา โดยปกติจะจัดขึ้นที่กรุงมาดริดเป็นประจำทุกปี แต่ในปีนี้ทางสถานทูตไทยเล็งเห็นถึงศักยภาพของการเป็นเมืองหลากวัฒนธรรมของบาร์เซโลนา รวมถึงการเป็นเมืองที่มีนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางมาเป็นจำนวนมาก ดังนั้นการมาจัดงานเทศกาลไทยที่เมืองนี้ จึงเป็นการประชาสัมพันธ์ประเทศไทยให้เป็นที่รู้จักทั้งชาวสเปนและชาวต่างชาติอื่นๆ นั่นเอง ซึ่งก็ได้รับการอำนวยความสะดวกเรื่องสถานที่จากเทศบาลบาร์เซโลนาเป็นอย่างด นอกจากนี้ยังได้รับความช่วยเหลือร่วมแรงร่วมใจจากสมาคมไทยสามัคคี ซึ่งเป็นการรวมตัวของกลุ่มคนไทยที่อาศัยอยู่ในบาร์เซโลนา
