‘มะเร็งลำไส้ใหญ่’ ใกล้ตัวกว่าที่คิด

โดย...พุสดี

จากสถิติโรคมะเร็งของประเทศไทย มะเร็งลำไส้ใหญ่พบเป็นอันดับ 3 ในเพศชาย และเป็นอันดับ 5 ในเพศหญิง โดยปัจจัยเสี่ยงเพิ่มขึ้นตามอายุของผู้ป่วย จากสถิติพบว่าผู้ป่วยด้วยมะเร็งลำไส้ใหญ่มากกว่าครึ่ง เป็นกลุ่มที่อายุมากกว่า 50 ปี

นพ.ปิยะชัย ออคูณสวัสดิ์ อายุรแพทย์ด้านโรคระบบทางเดินอาหารและตับ โรงพยาบาลปิยะเวท ให้ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุการเกิดของมะเร็งลำไส้ใหญ่ว่า เป็นผลจากเนื้อเยื่อปกติเกิดเป็นติ่งที่เนื้อลำไส้ใหญ่ ผ่านไป 10-15 ปีจึงพัฒนากลายเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ ความน่ากลัวของโรคนี้คือ มะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะเริ่มต้นมักไม่มีอาการ ต้องมีการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ที่เหมาะสม จึงจะตรวจพบ

“ด้วยเหตุนี้หมอจึงแนะนำให้เริ่มตรวจคัดกรองปัจจัยเสี่ยงสำคัญเมื่ออายุ 50 ปีขึ้นไป และควรหมั่นสังเกตตัวเองว่ามีอยู่ในกลุ่มเสี่ยงหรือไม่ เช่น เป็นเพศชายอายุมากกว่า 50 ปี สูบบุหรี่ และมีบุคคลในครอบครัวเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ หรือมีพฤติกรรมดื่มสุรา กินอาหารที่มีไขมันสูง กากใยน้อย และไม่ค่อยออกกำลังกาย

สำหรับการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ นพ.ปิยะชัย แนะนำว่า สามารถทำได้หลายวิธี ดังนี้ 1.ตรวจหาเลือดแฝงในอุจจาระ หากได้ผลบวกแนะนำให้ส่องกล้องลำไส้ใหญ่ต่อ สามารถลดอัตราการเสียชีวิตจากมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ถึง 15-33% 2.ตรวจหาดีเอ็นเอในอุจจาระ เพราะเนื้องอกลำไส้ใหญ่มีโอกาสหลุดลอก ทำให้สามารถตรวจพบดีเอ็นเอที่ผิดปกติในอุจจาระได้ 3.ตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ลำไส้ใหญ่ ใช้เอกซเรย์ตัดภาพกลางลำตัวด้วยความละเอียดสูง นำมาสร้างภาพลำไส้สามมิติ  

“สุดท้าย คือ ส่องกล้องลำไส้ใหญ่ นับว่าเป็นวิธีการตรวจที่ดีที่สุดในปัจจุบัน สามารถให้การรักษาต่อเนื่องได้ทันที มีความไวและความจำเพาะในการตรวจติ่งเนื้อในลำไส้สูงที่สุดได้ตลอดทั้งลำไส้ และสามารถตัดชิ้นเนื้อมาส่งตรวจได้ แต่มีข้อเสียคือ มีความเสี่ยงจากหัตถการทั้งจากการได้ยากล่อมประสาทภาวะแทรกซ้อนทางหัวใจและหลอดเลือดเลือดออก ลำไส้ทะลักได้ และต้องเตรียมลำไส้ก่อนทำการตรวจ”

หากตรวจพบติ่งเนื้อได้ตั้งแต่ระยะก่อนเป็นมะเร็ง สามารถผ่าตัดด้วยวิธีการส่องกล้อง โดยไม่ต้องผ่าตัดหน้าท้อง ระยะเวลาพักฟื้นสั้น ผลข้างเคียงน้อย สามารถป้องกันการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้ 67-76% เมื่อเทียบกับประชากรทั่วไป แม้ว่าจะพบเมื่อเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะเริ่มต้นไม่มีการลุกลามของมะเร็งออกนอกผนังลำไส้ใหญ่ ก็ยังสามารถทำการรักษาได้ โดยวิธีการส่องกล้องลำไส้ใหญ่เช่นกัน ซึ่งวิธีนี้ทำให้ผู้ป่วยมีอัตรารอดชีวิตสูงถึง 90% ทีเดียว

“มะเร็งลำไส้ใหญ่เป็นมะเร็งที่พบได้บ่อย และมักไม่แสดงอาการให้เห็นเด่นชัด ใช้เวลาหลายปีในการแสดงอาการ ผู้ป่วยอาจไม่รู้มาก่อน ทุกคนจึงควรให้ความสำคัญกับการตรวจสุขภาพประจำทุกปี การตรวจคัดกรองเป็นการเฝ้าระวังและป้องกันที่ดีที่สุด ช่วยให้ตรวจพบรอยโรคได้ตั้งแต่ระยะก่อนเป็นมะเร็งหรือมะเร็งระยะแรก ทำให้สามารถป้องกันหรือให้การรักษาอย่างทันท่วงที”