เปิดม่านยลไต้หวัน (3) ศิลปะ+ความคิด+หัวใจ สู่ Creative Tourism
การเดินทางท่องเที่ยวไต้หวันในตอนนี้ ยังคงตอกย้ำให้เห็นถึงความสำเร็จของไต้หวัน ในการใช้ความคิดสร้างสรรค์
โดย...ทีมงาน โลก 360 องศา facebook : โลก 360 องศา youtube : โลก 360 องศา
การเดินทางท่องเที่ยวไต้หวันในตอนนี้ ยังคงตอกย้ำให้เห็นถึงความสำเร็จของไต้หวัน ในการใช้ความคิดสร้างสรรค์พัฒนาแหล่งท่องเที่ยวใหม่ขึ้นมา จากสิ่งที่ถูกมองข้าม หรือกำลังจะไร้ความหมายให้มีคุณค่า ตามแนวคิดการพัฒนาประเทศเวอร์ชั่น 4.0 ที่เน้นการขับเคลื่อนประเทศด้วยเทคโนโลยี นวัตกรรม และความคิดสร้างสรรค์สู่การพัฒนาที่ยั่งยืน
ภาครัฐของไต้หวันส่งเสริมการท่องเที่ยวในรูปแบบการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ หรือ Creative Tourism ซึ่งเป็นการท่องเที่ยวที่เปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวได้เรียนรู้ในเรื่องศิลปะและวัฒนธรรมของสถานที่นั้นๆ ผ่านประสบการณ์ตรง และเน้นการมีส่วนร่วมของคนในพื้นที่
หนึ่งในสถานที่ที่ได้รับการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์จากรัฐอย่างดี คือ สวนศิลปะกลางแจ้ง Starry Paradise ที่เรียกได้ว่าเป็นต้นแบบของการใช้ศิลปะและความคิดสร้างสรรค์มาเพิ่มมูลค่าให้กับสิ่งที่เรียกว่า “ขยะ” จนกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงไปทั่วโลก Starry Paradise ตั้งอยู่ทางเหนือของกรุงไทเปในเขตรุ่ยฟาง เป็นงานจัดแสดงศิลปะกลางแจ้งที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของไต้หวัน
“หวัง เจิ้น เหว่” (Wang Cheng-Wei) ศิลปินชาวไต้หวัน ได้เล่าถึงที่มาที่ไปของ Starry Paradise ว่าเกิดจากการสังเกตเห็น “ขยะ” ที่มนุษย์สร้างขึ้นมากมายในแต่ละวัน ทั้งถุงพลาสติก และขวดพลาสติก ซึ่งขยะเหล่านี้ หากมีการจัดการไม่ดี จะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมจึงมีความคิดที่จะสร้างงานศิลปะจากขยะขึ้นมา เริ่มนับหนึ่งจากการขอรับบริจาคขวดพลาสติกที่ไม่ใช้แล้วจากประชาชนมาสร้างผลงานศิลปะ ซึ่งได้รับบริจาคมากว่า 4 ล้านใบ งานศิลปะที่สร้างขึ้นได้รับแรงบันดาลใจจากภาพวาด The Starry Night ของ วินเซ็นต์ แวนโก๊ะ จิตรกรเอกชื่อก้องโลกนั่นเอง
“ต้องการให้ทุกคนหันมาใส่ใจสิ่งแวดล้อม และส่งเสริมให้มีการนำของที่ไม่ใช้แล้วมารีไซเคิล หรือนำกลับมาใช้ซ้ำอีก เพื่อช่วยลดปัญหาโลกร้อน และปัญหาสิ่งแวดล้อมที่นับวันจะทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น” “หวัง เจิ้น เหว่” เล่าถึงวัตถุประสงค์ของการสรรค์สร้างผลงาน
อีกหนึ่งงานสร้างสรรค์จากฝีมือมนุษย์ที่ดูจะถูกใจเด็กๆ เป็นพิเศษ ก็คือ Snow Park หรือเมืองหิมะจำลอง อยู่ไม่ห่างนักจาก Starry Paradise ที่นี่จะเปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวได้เข้ามาสัมผัสกับความหนาวเย็น ด้วยอุณหภูมิที่ต่ำกว่าจุดเยือกแข็งถึงลบ 10 องศา และยังสร้างบรรยากาศให้มีละอองหิมะโปรยปรายลงมา เสมือนว่าอยู่ท่ามกลางหิมะตก ไม่เพียงแค่ได้สัมผัสความหนาวเย็นเท่านั้น สถานที่แห่งนี้ยังจัดแสดงตุ๊กตาหิมะจำนวนมากให้เด็กๆ ได้เติมแต่งจินตนาการ และเป็นมุมสวยๆ ให้ได้เก็บภาพความประทับใจ พร้อมกิจกรรมให้ได้เล่นสนุกกับ Snow Board สร้างประสบการณ์ที่หลากหลายให้นักท่องเที่ยวเสมือนอยู่ในเมืองหิมะของจริง
หลังจากชมงานศิลป์ Starry Paradise และสัมผัสอากาศหนาวเย็นกับ Snow Park แล้ว ทีมงานได้ออกเดินทางสู่เมือง “ไทจง”ซึ่งอยู่ทางตอนกลางของไต้หวัน เป็นเมืองที่มีความทันสมัย จนได้รับการขนานนามว่า เป็นเมืองแห่งอนาคตของไต้หวัน
“ไทจง” เปรียบเสมือนหัวใจของไต้หวัน เพราะเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจ การศึกษา และวัฒนธรรมของไต้หวัน และที่นี่ยังเป็นแหล่งผลิตจักรยานที่สำคัญของโลกด้วย นอกจากความเป็นเมืองที่ทันสมัยแล้ว “ไทจง” ยังมีสถานที่ท่องเที่ยวซึ่งมีที่มาที่ไปน่าสนใจ และเต็มไปด้วยสีสันและความสวยงาม นั่นก็คือ “หมู่บ้านสายรุ้ง”
หมู่บ้านสายรุ้ง ได้รับการพัฒนาจากชุมชนบ้านพักของทหารผ่านศึก ที่เมื่อเวลาผ่านไปเริ่มแออัด และเสื่อมโทรมลงเรื่อยๆ หลายครอบครัวเริ่มแยกย้ายออกไปตั้งถิ่นฐานที่เมืองอื่นจนเกือบเป็นหมู่บ้านร้าง เทศบาลเมืองไทจง จึงมีนโยบายที่จะรื้อถอนหมู่บ้านนี้ทิ้ง เพื่อสร้างตึกอาคาร และอพาร์ตเมนต์ที่ทันสมัย
ก่อนที่ทุกอย่างจะเหลือไว้เพียงความทรงจำ “คุณปู่หวง หย่ง ฟู่” อดีตทหารผ่านศึก ได้ลุกขึ้นมาใช้พรสวรรค์ด้านศิลปะและการวาดรูประบายสีบ้านทีละหลัง เพื่อช่วยพลิกฟื้นหมู่บ้านให้กลายเป็น “บ้านแห่งสีสัน หมู่บ้านที่มีชีวิตชีวา และมีเสน่ห์” จนในที่สุด “หมู่บ้านสีรุ้ง” ได้กลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยม ที่นักท่องเที่ยวต้องมาเยือน ทุกวันนี้ “คุณปู่หวง หย่ง ฟู่” ยังคงใช้ปลายพู่กันวาดภาพ ระบายสี ทำงานที่รักอยู่ทุกวัน แม้จะมีอายุล่วงเลยเข้าสู่วัย 95 ปีแล้วก็ตาม
“หมู่บ้านสีรุ้ง” เป็นตัวอย่างของการมีส่วนร่วมในการพัฒนาเมืองของคนในท้องถิ่น แม้จะเป็นเพียงคุณปู่คนหนึ่งก็ตาม ได้เพียรพยายามสร้างงานศิลปะจากสองมือ จนกลายเป็นหมู่บ้านศิลปะชื่อดัง ทำให้เทศบาลไทจง ยกเลิกคำสั่งการรื้อถอนหมู่บ้านแห่งนี้ พร้อมกับประกาศให้ที่นี่เป็นพื้นที่อนุรักษ์ และสถานที่ท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ที่สำคัญของเมืองไทจงในที่สุด
นอกจากจะดูตัวอย่างการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ของไต้หวันแล้ว เส้นทางการพัฒนาของไต้หวันยังมีส่วนคล้ายกับไทย ตรงที่ครั้งหนึ่งไต้หวันได้ผันตัวเอง จากการเป็นผู้ส่งออกสินค้าเกษตร กลายมาเป็นผู้ผลิตและส่งออกอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์รายใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก จนทำให้คนหนุ่มสาวที่อาศัยอยู่ในชนบท ต้องละทิ้งวิถีเกษตร เพื่อไปเป็นแรงงานในภาคอุตสาหกรรมตามหัวเมืองใหญ่ ขณะที่กลุ่มคนผู้สูงอายุ ก็ยังคงอาศัยอยู่ที่ชนบทเช่นเดิม และมีจำนวนมากขึ้น ซึ่งทีมงานโลก 360 องศา ได้ลงพื้นที่ในหมู่บ้าน “เจียงซาน” ตั้งอยู่ที่เมืองจางอี้ ทางตอนใต้ของไต้หวัน ที่ในอดีต เมืองนี้เป็นอู่ข้าวอู่น้ำ เป็นแหล่งเพาะปลูกและเป็นแหล่งเกษตรที่สำคัญอีกแห่งของไต้หวัน
หมู่บ้านเจียงซานเกือบจะกลายเป็นหมู่บ้านร้าง มีแต่ผู้สูงอายุอาศัยอยู่จำนวนมาก จนต่อมามีกลุ่มคนรุ่นใหม่ไต้หวัน ที่เรียกตัวเองว่า “กลุ่มขับเคลื่อนสังคม” ได้ริเริ่มโครงการเชิญชวนให้นักท่องเที่ยวเข้ามามีส่วนร่วมในการเรียนรู้ และพัฒนาหมู่บ้านให้มีชีวิตชีวาอีกครั้ง โดยใช้แนวคิดการอนุรักษ์พืชผลท้องถิ่นให้สะอาดและปลอดภัย จากสารเคมี เปิดโอกาสให้นักท่องเที่ยวมาเรียนรู้วิถีชีวิตแบบเกษตร เริ่มตั้งแต่การปลูกผัก ปลูกข้าวโดยไม่ใช้สารเคมี ไปจนถึงการเก็บเกี่ยว ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถเด็ดผัก ผลไม้จากต้นแล้วรับประทานสดๆ ได้เลย สร้างทางเลือกและประสบการณ์ใหม่ที่ดีต่อสุขภาพให้นักท่องเที่ยว จากภาวะที่พืชผักในท้องตลาดเต็มไปด้วยสารเคมี
ประเทศไทยเองก็มีความคิดที่จะพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวใหม่ๆ เพื่อหวังกระจายนักท่องเที่ยวลงสู่ท้องถิ่น หรือภูมิภาคมากขึ้น หลังจากที่หัวเมืองใหญ่และแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมมีความแออัดมานาน แต่ดูเหมือนยังไม่มีผลในทางปฏิบัติมากนัก การพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ของไต้หวัน น่าจะเป็นต้นแบบที่ดีที่จะนำมาประยุกต์ใช้ได้กับประเทศไทยซึ่งมีพื้นฐานทางวัฒนธรรม ประเพณี ศิลปะ ที่หลากหลายเป็นต้นทุนที่ดีอยู่แล้ว
