ส่งไม้จันทน์หอมถึงช่างสิบหมู่ ช่างฉลุนับร้อยสมัครร่วมสร้างพระโกศ

โดย...ไชยวัฒน์ สาดแย้ม

ไม้จันทน์หอมจากอุทยานแห่งชาติกุยบุรี จ.ประจวบคีรีขันธ์ จำนวน 9 ต้น ซึ่งจะนำมาใช้ในงานพระราชพิธีพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และประกอบพิธีบวงสรวงตัดไปตั้งแต่วันที่ 14 พ.ย.ที่ผ่านมา ก็แปรรูปตามขนาดที่กำหนดแล้วเสร็จ และเคลื่อนย้ายส่งมอบให้สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร ตั้งแต่ช่วงเช้าตรู่วันที่ 20 ธ.ค.

เจ้าหน้าที่จากสำนักพระราชวังได้คัดเลือกไม้จันทน์หอมยืนต้นตายในเขตอุทยานแห่งชาติกุยบุรี จำนวน 12 ต้น แต่ตัดใช้จริงเพียง 9 ต้น และแปรรูปตามขนาด ซึ่งเจ้าหน้าที่สำนักช่างสิบหมู่กำหนด รวม 1,461 แผ่น ปริมาตรไม้ 4.57 ลูกบาศก์เมตร (ลบ.ม.) โดยอุทยานแห่งชาติกุยบุรีใช้ฤกษ์ 06.39-07.09 น. วันที่ 20 ธ.ค. เคลื่อนย้ายไม้จันทน์หอมเหล่านี้ส่งมอบให้กับสำนักช่างสิบหมู่ ที่สำนักช่างสิบหมู่ อาคารกลุ่มประณีตศิลป์ (อาคาร 1) ถนนพุทธมณฑล สาย 5 อ.พุทธมณฑล จ.นครปฐม รวมระยะทางประมาณ 270 กิโลเมตร

ไม้จันทน์หอมทั้งหมดนี้จะนำไปใช้สร้างพระบรมโกศทรงพระบรมศพเหนือพระจิตกาธานบนพระเมรุมาศ

เวลา 06.59 น. ขบวนรถบรรทุกไม้จันทน์หอม ซึ่งประกอบด้วยรถบรรทุก 3 คัน ได้เริ่มเคลื่อนขบวนออกจากอุทยานแห่งชาติกุยบุรี โดยรถวิทยุตำรวจทางหลวงนำขบวน ถัดมาเป็นรถบรรทุกไม้จันทน์หอม ติดตั้งพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และรถบรรทุกไม้จันทน์หอมคันที่ 2 และ 3 จากนั้นเป็นรถยนต์ประชาชน ขับตามขบวนอีกประมาณ 30 คัน

ตลอดเส้นทางมีประชาชนชาวกุยบุรี นั่งพับเพียบกับพื้นรอส่งขบวนไม้จันทน์หอมตลอดเส้นทาง เมื่อขบวนผ่านต่างก้มลงกราบด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้

ศรีสวัสดิ์ บุญมา กำนันตำบลหาดขาม อ.กุยบุรี กล่าวว่า รู้สึกปลาบปลื้มใจที่ได้ร่วมในพิธีสำคัญยิ่ง ถือเป็นการทำงานถวายในหลวงรัชกาลที่ 9 เป็นมงคลสูงสุดในชีวิตที่ได้มีโอกาสรับหน้าที่ขับรถบรรทุกไม้จันทน์หอมร่วมกับชาวบ้านกุยบุรีไปส่งยังสำนักช่างสิบหมู่

สำหรับเส้นทางการเคลื่อนขบวนไม้จันทน์หอม เริ่มออกเดินทางจากอุทยานแห่งชาติกุยบุรี ไปตามเส้นทางถนนเพชรเกษมผ่าน อ.สามร้อยยอด ปราณบุรี หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ ก่อนตรงเข้า จ.เพชรบุรี ผ่าน จ.ราชบุรี เข้าสู่ จ.นครปฐม เพื่อไปส่งมอบที่สำนักช่างสิบหมู่กรมศิลปากร ในกำหนดเวลา 14.00 น.

จากนั้นกำหนดการในเวลา 15.00 น. อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และ ผวจ.ประจวบคีรีขันธ์ ทำพิธีส่งมอบไม้จันทน์หอมให้กับ รมว.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งมอบให้กับกระทรวงวัฒนธรรม(วธ.)ตามลำดับ

ในเวลา 15.09 น. รมว.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ทำพิธีสรงน้ำวางพวงมาลัย และกล่าวส่งมอบไม้จันทน์หอม เป็นอันเสร็จพิธี จากนั้นจะเป็นขั้นตอนการทำงานของสำนักช่างสิบหมู่ต่อไป

ทั้งนี้ การจัดสร้างพระโกศจันทน์ต้องอาศัยช่างหลายประเภท ได้แก่ ช่างโลหะ จัดสร้างโครงโลหะ ช่างไม้ประณีตแปรรูปไม้จันทน์เป็นรูปลักษณะต่างๆ เพื่อใช้ฉลุลวดลาย ช่างโกรกฉลุ โกรกและฉลุลายตามแบบ ช่างประดับลาย นำดอกลายที่สำเร็จแล้วมาประดับกับโครงพระโกศ ซึ่งแต่ละขั้นตอนต้องใช้ความละเอียดรอบคอบ ประณีตและพิถีพิถัน คาดว่าต้องมีการเขียนลายและฉลุไม่ต่ำกว่า 1 หมื่นชิ้น วธ.จะเปิดโอกาสให้สถาบันการศึกษาและประชาชนที่มีฝีมือในงานประณีตศิลป์ มีส่วนร่วมในการดำเนินงาน ภายใต้การกำกับดูแลของสำนักช่างสิบหมู่ ขณะนี้มีผู้แจ้งขอร่วมดำเนินการมายังสำนักช่างสิบหมู่แล้วกว่าร้อยราย คาดว่าการดำเนินการจะแล้วเสร็จภายในเดือน ก.ย. 2560

สมชาย ศุภลักษณ์อำไพพร นายช่างศิลปกรรมอาวุโส กลุ่มศิลปะประยุกต์และเครื่องเคลือบดินเผา สำนักช่างสิบหมู่ ผู้ออกแบบพระโกศจันทน์ กล่าวว่า แนวคิดในการออกแบบพระโกศจันทน์ครั้งนี้ พัฒนาแบบมาจากพระโกศจันทน์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 และพระโกศจันทน์พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล รัชกาลที่ 8 ซึ่งมีความโดดเด่นของลายที่ตื้นลึก มีมิติชัดเจน แต่ครั้งนี้พิเศษกว่าทุกครั้ง เนื่องจากได้เพิ่มลายพุ่มข้าวบิณฑ์ก้านแย่งตรงกลางเป็นพระครุฑส่วนประกอบรอบฐานรองพระโกศจันทน์ และลายบัวกลีบขนุนเทพพนม ส่วนประกอบรอบพระโกศจันทน์ เมื่อนำทั้งสองส่วนมาประกอบกันจะกลายเป็นเทพยดาทรงครุฑ ซึ่งถือเป็นครั้งแรกในการใช้ครุฑออกแบบพระโกศจันทน์ และเมื่อเสร็จสมบูรณ์จะมีความวิจิตรงดงามและสมพระเกียรติที่สุด