ความภูมิใจถวาย 'ช้างเผือก'

นอกจากที่ สมาน ลายนาคขด จะได้รับใช้ใต้เบื้องพระยุคลบาทในฐานะอดีตข้าราชการโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาเพชรบุรี โดยตำแหน่งสุดท้ายก่อนเกษียณอายุราชการเป็นหัวหน้างานบริหารโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาเพชรบุรี แต่สิ่งหนึ่งที่ทำให้เจ้าตัวและครอบครัวปลาบปลื้มคือ การได้ถวายช้างเผือกแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

สมาน ในวัย 78 ปี เล่าว่า พระองค์ท่านได้เสด็จฯ มารับด้วยพระองค์เองบริเวณสนามหญ้า ที่ปัจจุบันเป็นลานกีฬาประจำ อ.แก่งกระจาน เมื่อเดือน มิ.ย. 2520 ขณะนั้นช้างเผือกที่ถวายมีอายุได้ 1 ขวบเศษ ชื่อพลายภาศรี ต่อมาได้ขึ้นระวางสมโภช มีชื่อใหม่คือ พระเศวตภาสุรคเชนทร์

ที่มาของช้างตัวนี้ สมาน บอกว่า ได้ซื้อมาจากชาวบ้านในราคา 3,000 บาท หลังจากนำมาเลี้ยงพบว่ามีพฤติกรรมไม่เหมือนช้างทั่วไป กล่าวคือ ตนเองขึ้นขี่หลังได้ แต่สุภาพสตรีจะขึ้นไม่ได้ เพราะเขาไม่ยอมให้ขึ้น และเมื่อเห็นรูปพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช พลายภาศรีจะเข้าไปหา ทำท่าหมอบ จนกระทั่งได้มีเจ้าหน้าที่จากสำนักพระราชวังมาพบ และบอกว่า ช้างเชือกนี้ไม่สามารถเลี้ยงได้ เนื่องจากมีคุณสมบัติเป็นช้างเผือกตามตำราคชลักษณศาสตร์ อยู่ในตระกูลวิษณุพงศ์ จำพวกอัฏฐคช เป็นช้างประจำพระมหากษัตริย์

“เมื่อรับทราบผมรู้สึกดีใจเป็นอย่างมาก ซึ่งพระองค์ท่านจะให้ค่าเลี้ยงดู แต่ผมไม่ขอรับ เนื่องจากเป็นข้าราชการในพระองค์ท่านอยู่แล้ว แต่ได้บอกกับพระองค์ว่าขอบ้านให้พวกเขาและสัตว์ป่าอื่นๆ ซึ่งต่อมาก็เกิดอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน”

สมาน เล่าว่า รู้สึกดีใจ ปลาบปลื้มใจ อย่างบอกไม่ถูก ที่เป็นคนหนึ่งในคนไทยทั่วประเทศที่ได้ทำดีถวายพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในหลวงรัชกาลที่ 9 เมื่อพระองค์ท่านไม่อยู่แล้ว จะขอทำความดีตามที่พระองค์ท่านสอนไปจนกว่าชีวิตจะหาไม่

สำหรับพระเศวตภาสุรคเชนทร์ได้ขึ้นระวางสมโภชพร้อมกับพระบรมนขทัศและพระเทพวัชรกิริณี โดย พระเทพวัชรกิริณีเป็นช้างที่ชาว จ.เพชรบุรี ถวายแด่รัชกาลที่ 9 เช่นกัน ทั้งนี้ทางจังหวัดได้ถวายช้างเผือกแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชรวม 5 เชือก นอกจากพระเศวตภาสุรคเชนทร์และพระเทพวัชรกิริณี ยังมีพลายวันเพ็ญ พลายยอดเพชร และขวัญเมือง

สำหรับสนามหญ้าที่มีพิธีถวายช้างแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ต่อมาทาง องค์การบริหารส่วนจังหวัดเพชรบุรีได้สร้างเป็นอนุสรณ์สถานแห่งการเสด็จพระราชดำเนินรับการถวายช้างเผือก เพื่อเป็นอนุสรณ์ให้ประชาชนได้ระลึกนึกถึงพระองค์ท่านตลอดไป