‘พระพุทธศาสนาจะมั่นคงได้เพราะพุทธบริษัท 4’

โดย...ราช รามัญ

ชาวพุทธเรายังมีความเข้าใจในเรื่องของพระศาสนาค่อนข้างน้อย ตรงที่ชอบนำเอาความเคารพศรัทธาเป็นตัวตั้งอย่างมากมาย จนกระทั่งบางครั้งเกินพอดีพองาม จึงทำให้เมื่อเหตุการณ์ใดเกิดขึ้นมาต่อพระที่เคารพศรัทธาแล้วก็ทำใจไม่ได้ หรือไม่ก็มีอาการโกรธเคืองและพลอยคิดไปว่า พระสงฆ์ จะเป็นเหมือนกันไปหมด บางคนอาจถึงกับสบถเอาเลยว่า พระศาสนานี้เสื่อมแล้ว

แต่ตามความเป็นจริงแล้ว พระศาสนาไม่เคยเสื่อม และเหตุที่พระศาสนาจะตั้งตรงดำรงอยู่ไม่ได้ต่อไปนั้น เป็นเพราะว่าผู้ที่มีหน้าที่ดูแลพระศาสนานั้นพระพุทธเจ้าทรงตรัสมอบไว้ให้ช่วยกันดูแล ทั้ง ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา

เมื่อเราหอบเอาความรู้สึกและความหวังไว้ไปฝากกับพระสงฆ์หรือพระภิกษุเพียงอย่างเดียวก็เลยทำให้เราค่อนข้างมองไปในมุมเดียวเท่านั้น โดย เนื้อแท้แล้วแม้วันนี้อะไรจะเกิดขึ้นก็ตาม พระศาสนาก็ไม่มีคำว่าเสื่อม แต่ที่เสื่อมเพราะคนนั้นต่างหาก ไม่ใช่พระศาสนา

ได้มีโอกาสพบกับนายทหารระดับนายพลท่านหนึ่ง พล.อ.ต.ภูริทัต จันทร์แก้ว เป็นผู้ชำนาญการสำนักงานปลัดกระทรวงกลาโหม เตรียมทหารรุ่นที่ 22 เป็นนายเรืออากาศรุ่นที่ 29 ในแวดวงทหารเรียกว่า เสธ.เทียน เมื่อหลายปีก่อนได้มีโอกาสร่วมคณะไปทอดผ้าป่าสามัคคีด้วยที่ จ.ลำปาง ซึ่งเป็นวัดเล็กๆ ในหมู่บ้านกุมเนิ้ง อ.เถิน ในครั้งนั้นรวบรวมผู้คนที่มีใจศรัทธาไปสร้างสาธารณกุศลให้บ้าน วัด และโรงเรียน ที่นั่นพูดได้ว่าครบตามคำโบราณ เรียกว่า “บวร”

เสธ.เทียน มีความสนใจและศรัทธาในพระพุทธศาสนามากว่า 5 ปี ศึกษาเรื่องของพระธรรมอย่างจริงจัง และน้อมนำเอามาปฏิบัติด้วย ไม่ใช่เพียงแค่มีความรู้อย่างเดียว “การอ่านทำให้เรามีความรู้ แต่รู้เพียงอย่างเดียวไม่พอ เรื่องของพระพุทธศาสนาจะต้องลงมือปฏิบัติอย่างจริงจังด้วย เพราะพระพุทธศาสนานั้นเป็นสถาบันหลักที่สำคัญอีกหนึ่งของประเทศชาติที่พวกเราทุกคนต้องช่วยกันดูแลและอุปถัมภ์สนับสนุนให้พระสงฆ์ได้เรียนหนังสือ ได้มีโอกาสปฏิบัติธรรม

อย่าเข้าใจผิดกันแบบที่มีความคิดว่าพระศาสนาเองเป็นหน้าที่ของพระสงฆ์ท่านอย่างเดียว ความจริงพวกเราคนธรรมดานี่ก็มีส่วนร่วมด้วย อย่างที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสไว้ว่า พุทธบริษัท 4 ต้องช่วยกันดูแลพระพุทธศาสนายิ่งการปฏิบัติธรรมก็เป็นหน้าที่ของเราด้วยเหมือนกัน ไม่ว่าจะปฏิบัติในเรื่องของทาน ศีล ภาวนา สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นหน้าที่ของพวกเราคนธรรมดาๆ นี่แหละที่จะต้องปฏิบัติ แล้วก็อย่าเน้นเพียงแค่ทำบุญเพียงอย่างเดียว เราต้องเน้นละความชั่วทั้งปวงด้วยจึงจะครบ”

จากทหารสายรบ...ที่มากความสามารถหันหน้ามาปฏิบัติธรรม อุทิศจิตใจถวายเป็นพุทธบูชาตลอดชีวิต ทุกวันนั่งกรรมฐานบำเพ็ญเพียรตามความรู้ความสามารถแห่งตน แม้ทุกวันนี้ก็สวดมนต์นั่งภาวนาอยู่ทุกวันไม่เคยว่างเว้น แต่การนั่งภาวนานั้นมีจุดหมายเพื่อให้เกิดความสงบใจ มีจิตใจที่ผ่องใสใสสะอาด และถ้ามีวาสนาก็สุดแท้แต่ว่าจะได้พบพระสัจธรรมข้อใด

ความปรารถนาในด้านทางธรรมนี้ เสธ.เทียน กล่าวว่า ไม่ได้คิดอะไร มีหน้าที่เพียงแค่ปฏิบัติและทำวันนี้ให้ดีที่สุดเป็นเพียงพอแล้ว คำสอนของพระพุทธเจ้าพระองค์ตรัสชัดแล้วว่า แม้อยู่ใกล้พระองค์แต่ไม่ปฏิบัติก็เท่านั้น แม้อยู่ไกลแต่ปฏิบัติธรรมก็เหมือนได้อยู่ใกล้กับพระองค์เหมือนกับธรรมบทหนึ่งผมชอบมาก เป็นคำสนทนาระหว่างพระเจ้าสุทโธทนะ พระบิดา กับองค์พุทธะ ในคัมภีร์ฝ่ายมหายาน ในคราวที่เสด็จกลับไปในวังเพื่อโปรดพระบิดา น่าสนใจมาก

“ทำไม ลูกถึงทำเช่นนี้ เดินขอข้าวชาวบ้าน พ่อมีสมบัติมากมายพร้อมให้เจ้าเป็นผู้ปกครองนครนี้”

“นั่นเป็นประเพณีอย่างหนึ่งของผู้ที่ได้เป็นพระพุทธเจ้า มหาบพิตร”

“พระพุทธเจ้าจะทำหน้าที่ให้คนมีความสุขได้อย่างคนที่เป็นกษัตริย์ได้อย่างไร”

“หน้าที่ของพระพุทธเจ้าก็เช่นนั้น ทำให้ผู้คนออกจากความทุกข์อย่างถาวรเพื่อพบความสุขอย่างถาวร”

“ความสุขอย่างถาวร สุขแบบนั้นมีด้วยหรือ”“สุขแบบนั้นมีอยู่จริงบนโลกนี้ เป็นสุขที่ไร้ซึ่งความทุกข์ทั้งปวงมาเจือปน เป็นความสุขที่เหนือความสุขทั้งปวง และเป็นความสุขที่บรมสุข ไม่ต้องกลับมามีความทุกข์อีกเลย”

“ความสุขชนิดนั้น ทุกคนมีได้อย่างนั้นหรือ”“มีได้...มหาบพิตร”

“เรียกว่าอะไร แล้วทำอย่างไร”

“เรียกว่า นิพพาน มหาบพิตรตั้งใจฟังเถิด”

จากนั้นพุทธะก็ได้โปรดพระบิดา ด้วยธรรมะที่เหมาะสมตามบารมีแห่งพระบิดา เหตุที่พุทธะทรงเน้นเรื่องของความทุกข์ เพื่อเรียนรู้ เป็นเหมือนขบวนการหนึ่งที่เราต้องผ่าน ต้องเรียนรู้ในสิ่งนั้น เพื่อไปสู่จุดเป้าหมายใหญ่ คือ ความสุขอันเป็นนิรันดร จึงทรงพยายามชี้ให้เห็นว่า ทุกสรรพสิ่งบนโลกนี้ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ ในภาวะแห่งการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ มีอยู่ แล้วก็ดับสลายไป เมื่อเข้าใจอย่างลึกซึ้งในเรื่องนี้ จิตใจก็ไม่เข้าไปยึดเกาะเกี่ยว ไม่เข้าไปถือในสิ่งนั้น จิตใจนั้นก็จะวางได้ในทุกสรรพสิ่ง เมื่อวางแล้วก็ทำให้เราสบาย ไม่เป็นทุกข์ มีแต่ความสุข และถ้าปฏิบัติจนลึกซึ้งขึ้นไปเราก็จะไปสู่ความสุขอันเป็นนิรันดร หรือนิพพาน