โฆษณาไทยตอกย้ำค่านิยม ‘ผิวขาว’

โฆษณาผลิตภัณท์สำหรับผิวขาวในประเทศไทย ซึ่งมีประโยคเด็ดว่า “แค่ขาวก็ชนะ” ได้ก่อให้เกิดเสียงวิจารณ์ในสื่อสังคมออนไลน์จนกลายเป็นประเด็นโต้แย้งเกี่ยวกับค่านิยมด้านความงาม และมาตรฐานของโฆษณาไทย ที่โด่งดังไปถึงต่างประเทศ

หนังสือพิมพ์ นิวยอร์ก ไทมส์ เผยแพร่ประเด็นดังกล่าว โดยระบุว่า สังคมไทยค่อนข้างให้คุณค่าด้านความงามกับคนที่มีผิวขาวอย่างมาก โดยเฉพาะผู้หญิง ซึ่งเกี่ยวโยงไปถึงเรื่องสถานะทางสังคม เนื่องจากผู้หญิงผิวขาวจะดูมีสถานะทางสังคมที่สูงกว่าผู้หญิงผิวสีแทน หรือผิวเข้ม ที่ถูกมองว่าต้องออกไปทำงานกลางแจ้งทำให้ผิวคล้ำ

บริษัท ยูลิฮัน กรุ๊ป ผู้ผลิตผลิตภัณท์เสริมความงาม โซล ซีเครท เป็นผู้ผลิตภาพยนตร์โฆษณาดังกล่าว โดยได้เผยแพร่วิดีโอบนเว็บไซต์ยูทูบ ซึ่งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับนักแสดงสาวที่มีผิวสีเข้มขึ้น ทำให้แพ้คู่แข่งที่มีผิวขาวสว่าง โดยมีคำบรรยายในวิดีโอว่า แค่ขาวก็ชนะ

โฆษณาดังกล่าวได้สร้างกระแสวิจารณ์แพร่หลายในเว็บไซต์พันทิป ดอทคอม ซึ่งเป็นฟอรั่มแสดงความคิดเห็นในประเด็นต่างๆ ที่ชาวไทยให้ความสนใจมาก ทั้งนี้สมาชิกของเว็บไซต์ดังกล่าวแสดงความไม่พอใจและโกรธเคืองต่อการนำค่านิยมของผิวขาวมาใช้ในการโฆษณา โดยสมาชิกหลายรายมองว่าโฆษณาดังกล่าวสะท้อนค่านิยมเหยียดสีผิวอย่างชัดเจน และสะท้อนความคลั่งไคล้การมีผิวขาวของคนไทย

ล่าสุด ยูลิฮัน กรุ๊ป ได้ออกมาแถลงคำขอโทษผ่านทางเฟซบุ๊ก ระบุว่า บริษัทได้ลบวิดีโอดังกล่าวออกจากทุกช่องทางการโฆษณาแล้ว รวมทั้งระบุว่าสิ่งที่โฆษณาต้องการจะสื่อคือ ให้ผู้หญิงพัฒนาตัวเองให้สวยขึ้นในด้านบุคลิกภาพ รูปลักษณ์ ทักษะ และความเป็นมืออาชีพเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด และบริษัทไม่ได้เจตนาก่อให้เกิดประเด็นดังกล่าว

ก่อนหน้านี้ โฆษณาของผลิตภัณท์อาหารเสริมในไทย เวอรีน่า เคยถูกโจมตีอย่างหนักหลังเผยแพร่โฆษณาที่มีเนื้อหาล้อเลียนคนผิวสีในแอฟริกัน เมื่อปี 2013 เช่นเดียวกับซิตร้า ไทยแลนด์ หนึ่งในธุรกิจย่อยของยูนิลีเวอร์ ที่เผยแพร่โฆษณามีเนื้อหาเกี่ยวกับเด็กไทยที่ได้รับการยอมรับหลังมีผิวขาวสว่างขึ้น ทำให้ถูกวิจารณ์อย่างหนัก จนบริษัทต้องออกมาขอโทษกับเรื่องดังกล่าว

ขณะที่รายงานของ โกลบอล อินดัสทรี อนาไลซิส บริษัทวิจัยตลาด เปิดเผยว่า ภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก เป็นตลาดใหญ่ที่สุดสำหรับสินค้าเพิ่มความสว่างใสของผิว และคาดการณ์ว่า ภายในปี 2020 ผลิตภัณท์ดังกล่าวจะมีมูลค่าในตลาดโลกอยู่ที่ราว 2.3 หมื่นล้านเหรียญสหรัฐ (ราว 8.33 แสนล้านบาท)

ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ธุรกิจสินค้าสำหรับผิวขาวได้ทำการตลาดเชิงรุกมากขึ้นในเอเชีย สะท้อนค่านิยมด้านความงามของคนในเอเชียที่ให้ความสำคัญกับเรื่องผิวขาว นอกจากนี้ธุรกิจเครื่องสำอางและผลิตภัณท์ดูแลผิวระดับโลกอย่าง โอเลย์ และลอรีอัล มักจะใช้คำว่า ริ้วรอย และสมบูรณ์แบบ ในตลาดเอเชีย ซึ่งเป็นอีกเรื่องที่คนเอเชียให้ความสำคัญอย่างมาก