โอ้อวด-ไร้กาลเทศะ "ยิงปืนขึ้นฟ้า" ธรรมเนียมฆ่าผู้บริสุทธิ์

โดย...วรรณโชค ไชยสะอาด

เปรี้ยง..เปรี้ยง..เปรี้ยง..เสียงคำรามปืนดังสนั่นจากมือชายหนุ่ม ท่ามกลางสีหน้ายินดี ชอบอกชอบใจของเหล่าเพื่อนฝูง 

ทุกเทศกาล ไล่ตั้งแต่ งานบวช งานเเต่ง งานขึ้นบ้านใหม่ สงกรานต์ ลอยกระทง ส่งท้ายปีเก่า เฉลิมฉลองปีใหม่ หรือเเม้เเต่งานเศร้า อย่างงานศพ ทุกวันนี้ยังมีคนไทยบางกลุ่มบางพวกนิยม ยิงปืนขึ้นฟ้า

แม้ที่ผ่านมาผลกระทบจากพฤติกรรมดังกล่าวจะเป็นที่ประจักษ์ตามหน้าสื่อทุกช่องทาง มีผู้ได้รับบาดเจ็บ ล้มตาย โดนลูกหลง จากกระสุนที่ร่วงหล่นลงมาจากฟากฟ้าแทบทุกปี ขณะที่ผู้กระทำความผิดก็มีโทษทางกฎหมาย จำคุกสูงสุดถึง 10 ปี แต่คนบางกลุ่ม บางพวก ยังไม่หยุด..

ย้อนรอยคดีเลือด

ปัดฝุ่นแฟ้มคดีในอดีต ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 14 มิ.ย.52 เด็กชายอายุ 13 ปี ชาว จ.เพชรบุรี ถูกกระสุนปริศนาตกใส่ลงกลางศีรษะ ขณะกำลังเรียนว่ายน้ำอยู่ในสระจนเสียชีวิตในเวลาต่อมา ภายหลังทราบว่ามีการยิงปืนขึ้นฟ้านับร้อยนัดในงานบวชที่วัดใกล้เคียง พบทั้งปลอกกระสุนปืนขนาด 9 มม. 11มม. ปืนลูกซอง และเอ็ม 16 ตกกระจายเกลื่อนกลาด

1 ม.ค.54 ที่ จ.ราชบุรี เด็กหญิงวัย 8 ขวบ ถูกกระสุนปืนขนาด 11 มม.ตกใส่หลังคาบ้าน เจาะชายโครงซ้ายทะลุตัดขั้วหัวใจเสียชีวิตขณะนอนหลับในมุ้ง หลังจากนั้นไม่กี่วัน ผู้ก่อเหตุก็เข้ามอบตัว รับสารภาพว่าเป็นผู้ยิงปืนขึ้นฟ้าจริง

21 ม.ค.55 ชัยณรงค์ จันทอุไร หนุ่มพัทลุงวัย 36 ปี นอนเสียชีวิตจมกองเลือดภายในบ้าน พบบาดแผลถูกยิงด้วยกระสุนปืนไม่ทราบขนาดเข้าที่ไหปลาร้าด้านซ้าย 1 นัด ตร.ตรวจสอบพบว่าเป็นฝีมือวัยรุ่นข้างบ้านที่ชอบยิงปืนขึ้นฟ้าเวลามีงานเลี้ยง

2 ม.ค.56 น.ส.ลลิตา โตมี อายุ 24 นอนพักผ่อนอยู่ที่บ้านอ.บางปะหัน จ.พระนครศรีอยุธยา กระสุนปริศนาทะลุหน้าต่างกระเด็นถูกผนังจนถูกสะเก็ดเข้าที่ใบหน้าได้รับบาดเจ็บ ตรวจสอบพบว่าเป็นฝีมือเพื่อนบ้านที่ห่างกันเพียง 200 เมตร โดยผู้ก่อเหตุให้การว่ายิงด้วยความคึกคะนอง เพื่อฉลองวันขึ้นปีใหม่

22 มี.ค.57 น.ส.หทัยรัตน์ จันทร์โท อายุ 32 ปี ชาวอ่างทอง ถูกกระสุนปืนยิงเข้าที่ปากทะลุใต้คาง อาการสาหัส ก่อนจะเสียชีวิตในเวลาต่อมา พยานเผยว่าช่วงที่เกิดเหตุ บ้านฝั่งตรงข้ามกำลังจัดพิธีขวัญนาค ระหว่างนั้นเกิดยิงปืนขึ้นหลายนัด กระสุนหนึ่งในนั้นพลาดไปถูกเหยื่อผู้เคราะห์ร้าย ขณะกำลังนั่งอุ้มหลาน

22 ก.ค. 58 ฉลองแห่นาคในวัดเวียงคอย จ.เพชรบุรี นายละออง เอี่ยมโนรี อายุ 47 ปี ดื่มสุราจนเมามาย คึกคะนองนำอาวุธปืนยิงขึ้นฟ้า ปรากฎกว่า อาวุธปืนเกิดลั่น เข้ากลางหลัง นายโรจน์ทวี แขกเต้า หนุ่มใหญ่อายุ 44 ปี เสียชีวิตคาขบวนแห่

ต.ค. ปี 58 เกรียวกราวไปทั่วโลกออนไลน์สำหรับคลิป “ลูกปืนมันเหลือ เก็บไว้เดี๋ยวมันบูด” เหตุการณ์ของกลุ่มชายราว 10 คน กำลังกระหน่ำยิงปืนขึ้นฟ้ากว่า 100 นัด ด้วยอาวุธหลากหลายชนิด ภายในรั้ววัดแห่งหนึ่ง ซึ่งแม้จะไม่มีรายงานผู้ได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิต แต่ทั้งหมดก็ถูกเจ้าหน้าที่เรียกตัวมาสอบสวน ก่อนแจ้งข้อหาพกพาอาวุธปืนในที่สาธารณะ

ทั้งหมดเป็นเพียงคดีตัวอย่าง ที่เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่า ในทุกเทศกาลวันรื่นเริง ยังมีอีกมากมายในรอบสิบปีที่ผ่านมา

โชว์พลัง โอ้อวด ไร้กาลเทศะ

การยิงปืนขึ้นฟ้าในเทศกาลสำคัญ เป็นพฤติกรรมที่หลายคนมองว่า ลอกเลียนและได้รับอิทธิพลมาจากธรรมเนียมการยิงสลุตให้กับบุคคลสำคัญทั้งในอดีตและปัจจุบัน เพื่อแสดงความเคารพนับถือ

ศ.ดร.ศรีศักร วัลลิโภดม นักวิชาการด้านโบราณคดี กล่าวว่า ประเพณีธรรมเนียมการยิงสลุตในประเทศไทยเกิดขึ้นในช่วงรัชกาลที่ 4-5 ซึ่งเป็นช่วงที่ไทยรับเอาวัฒนธรรมตะวันตกเข้ามา เกิดขึ้นในพีธียิ่งใหญ่อันเป็นมงคลของประเทศหรือเพื่อเคารพบุคคลสำคัญ

"เป็นวัฒนธรรมของพวกฝรั่งที่ไทยรับเข้ามา เมื่อราวสมัยรัชกาลที่ 4 ถึงรัชกาลที่ 5 มีงานใหญ่ก็ยิงสลุตกันเพื่อเฉลิมฉลอง โดยเฉพาะในสมัย ร. 5 มีฝรั่งพูดถึงการเฉลิมฉลองให้ ร.5 โดยการยิงสลุต ไม่ได้ยิงเพื่อแสดงอำนาจอะไรใหญ่โต แต่เพื่อเฉลิมฉลอง ซึ่งไทยเรารับธรรมเนียมนี้มาเพื่อให้เกิดความทันสมัย โก้เก๋ ว่าไปแล้วก็ไม่ต่างจากการจุดประทัด ที่ใช้เสียงเป็นสัญลักษณ์ เพื่อให้เกิดเสียงดัง ระบือไกลไปทั่ว ซึ่งอาจหมายถึงการแสดงอำนาจก็เป็นได้ เพราะเกิดขึ้นเฉพาะงานใหญ่หรือบุคคลสำคัญเท่านั้น แต่ไม่ได้มีนัยยะทางการเมืองอะไร"

ส่วนประเพณีการยิงปืนขึ้นฟ้าของชาวบ้านทั่วไป อ.ศรีศักร มองว่า ไม่มีกาลเทศะเหมือนกับธรรมเนียมยิงสลุต และเห็นว่าเป็นเพียงการโชว์พลัง โอ้อวด เพื่อความเท่ ซึ่งอาจเป็นการเอาอย่างพวกภาพยนตร์คาวบอยของฝรั่ง ซึ่งมักยิงปืนขึ้นฟ้าหลังปล้นสำเร็จ

ทั้งนี้ การยิงสลุตในประเทศไทย ปรากฏในพงศาวดารว่ารู้จักกันมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เนื่องจากมีการคบค้าสมาคมกับฝรั่งหลายชาติ จึงรู้ขนบธรรมเนียมของฝรั่ง

โดยจดหมายเหตุของฝรั่งเศส ระบุว่า เมื่อวันที่ 3 ก.ย. พ.ศ. 2223 เรือรบฝรั่งเศสชื่อ เลอโวตูร์ ได้เข้ามาในบางกอก  นายเรือได้สอบถามไปทางกรุงศรีอยุธยาว่าจะยิงสลุตให้ชาติไทยเมื่อเรือผ่านป้อมที่บางกอกจะขัดข้องหรือไหม สมเด็จพระนารายณ์ ก็รับสั่งให้ออกพระศักดิ์สงคราม ผู้รักษาป้อม ยอมให้ฝรั่งเศสยิงสลุตได้

หลังแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์ ไทยไม่นิยมฝรั่งเศส ประเพณีการยิงสลุตจึงหายไป จนมาปรากฎอีกครั้ง ในสมัยรัชกาลที่ 4 ได้มีการเริ่มประเพณีนี้ขึ้นอีก เมื่อเซอร์จอนเบาริง เป็นราชทูต เมื่อพ.ศ. 2398 ก็มีการขออนุญาตยิงสลุต 21 นัด

กระทั่งชัดเจนที่สุด ในปลายสมัยรัชกาลที่ 5  ไทยมีหลักเกณฑ์การยิงสลุต ที่เรียกว่า “ข้อบังคับว่าด้วยการยิงสลุต ร.ศ. 124” ขึ้น โดยผู้มีหน้าที่ยิงคือ เรือรบหลวง ยิงในทะเล และป้อมยิงสลุตยิงบนบก ต่อมาในรัชกาลที่ 6 ได้ทรงเปลี่ยนแก้ไข โดยทรงตราเป็นพระราชกำหนดเรียกว่า “พระราชกำหนดการยิงสลุต ร.ศ. 131" การยิงสลุตแบ่งเป็นของหลวง แบบธรรมดา ใช้ยิง 21 นัด แบบพิเศษใช้ยิง 101 นัดในพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ต่อมา รัชกาลที่ 7 มิให้ใช้ เพื่อความประหยัด และได้ยกเลิกไปเมื่อ พ.ศ. 2483 โดยปัจจุบัน การยิงสลุตใช้ข้อบังคับที่เรียกว่า “ข้อบังคับทหารว่าด้วยการยิงสลุต”

กระสุนวิถีโค้ง อันตรายถึงชีวิต

พูดถึงอันตรายจากการยิงปืนขึ้นฟ้า ในทางวิทยาศาสตร์ เรียกว่า การเคลื่อนที่วิถีโค้ง  

รศ.ดร.วีรชัย พุทธวงศ์  ภาควิชาเคมีคณะศิลปศาสตร์ เเละวิทยาศาสตร์  มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บอกว่า กรณียิงปืนขึ้นฟ้า กระสุนที่หล่นลงมาจะมีความเร็วเท่ากับเมื่อครั้งออกจากปากกระบอกปืน ตามหลักของการเคลื่อนที่วิถีโค้ง (Projectiles)  ในทางฟิสิกส์

“ความเร็วที่ยิงขึ้นไปกับที่ตกลงมานั้นเท่ากัน เรียกว่าหลักการเคลื่อนที่วิถีโค้ง ความเร็วปลายเท่ากับความเร็วต้น ขอให้นึกภาพภูเขา ความเร็วของกระสุนจะหมดลง เมื่อขึ้นไปถึงยอดภูเขา ก่อนจะตกลงมาด้วยแรงโน้มถ่วงของโลก ซึ่งปลายทางลงจะมีความรุนแรงเหมือนกับที่ยิงออกไป หากยังไม่ชัดพอ ก็ขอให้นึกถึง เวลาเราเปิดน้ำก๊อก เมื่อเอามือรองน้ำระยะใกล้จะรู้สึกเบามือ แต่ถ้าลดมือลงมารองน้ำต่ำๆ จะรู้สึกว่าน้ำมีน้ำหนักมากขึ้น ตามแรงโน้มถ่วง”

รศ.ดร.วีรชัย  บอกอีกว่า ความรุนแรงของวิถีโค้งนั้น รุนแรงกว่าแนวระนาบด้วยซ้ำ เนื่องจากการยิงกระสุนในแนวระนาบ อำนาจการทะลุทะลวงจะลดน้อยลงไปตามระยะทาง เป้าหมายอยู่ไกลเท่าไหร่ ความรุนแรงก็ลดลงเท่านั้น ตัวอย่างเช่น เหตุกราดยิงที่เมืองปารีส เมื่อหนุ่มรายหนึ่งวิ่งหนีไปพร้อมกับโทรศัพท์ กระสุนวิ่งเข้าที่มือถือ แต่ไม่ทะลุ ทำให้รอดพ้นการได้รับบาดเจ็บ ซึ่งเป็นเพราะว่าเจ้าตัวอยู่ในระยะไกลนั่นเอง

ทั้งนี้ กลุ่มงานตรวจอาวุธปืนและเครื่องกระสุน สำนักงานพิสูจน์หลักฐานตำรวจ ได้ทำการศึกษา “กรณีลูกกระสุนปืนที่มีผลต่อร่างกายมนุษย์” พบว่า ความเร็วประมาณ 150 ฟุต / วินาที ส่งผลต่อการบาดเจ็บเนื้อเยื่อเเละความเร็วที่มากขึ้นสามารถทำให้กระดูกหักได้ อ้างอิงจาก Wound Ballistics ; Theoy and Practice ดังนั้นการยิงปืนขึ้นฟ้า (วิถีโค้ง) ลูกกระสุนปืนเคลื่อนที่ตกลงมาจะมีค่าความเร็วปลาย ประมาณ 300 ถึง 600 ฟุต / วินาที มีเเรงมากพอที่จะทำให้กระดูกหักหรือทะลุเข้าไปในกระโหลกศรีษะได้ ซึ่งหมายความว่า ลูกกระสุนที่ยิงขึ้นฟ้าอาจทำให้คนที่ไม่รู้เรื่อง ได้รับอันตรายถึงขั้นเสียชีวิต หรือถูกทรัพย์สิน อาคาร บ้านเรือน รถยนต์ จนเกิดความเสียหายได้

จัดเต็ม..โทษหนักคุก 10 ปี

สำหรับบทลงโทษของผู้ที่ยิงปืนขึ้นฟ้านั้น หากเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ จะมีความผิดทั้งทางวินัยและอาญา ส่วนกรณีหากยิงปืนขึ้นฟ้าแล้วตกลงมาโดนผู้อื่นจะมีความผิดต่อชีวิตและร่างกาย ฐานกระทำการโดยประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นได้รับอันตรายแก่กายหรือจิตใจ  มีโทษจำคุกไม่เกิน 1 เดือน ปรับไม่เกิน 1 พันบาท

กระทำการโดยประมาทฯ ผู้อื่นได้รับอันตรายสาหัส มีโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี ปรับไม่เกิน 6 พันบาท และหากประมาทจนทำให้ผู้อื่นเสียชีวิตมีโทษจำคุกไม่เกิน 10 ปี ปรับไม่เกิน 2 หมื่นบาท

สำหรับการติดตามตัวผู้ยิงปืน เจ้าหน้าที่ตำรวจจะดูจาก ร่องรอยบาดแผล วิถีกระสุนและองศาที่ตกลงมาเพื่อคำนวณหาตำแหน่งของผู้ยิงว่าอยู่ในรัศมีใดจากจุดที่พบกระสุน จากนั้นจะสอบสวนว่าภายในรัศมีดังกล่าว มีการจัดงานรื่นเริงที่ใดบ้างหรือมีผู้ใดเห็นเหตุการณ์ยิงปืนขึ้นฟ้าบ้าง ที่ผ่านมาสำนักงานตำรวจแห่งชาติพยายามประชาสัมพันธ์ไม่ให้ประชาชนยิงปืนขึ้นฟ้า แต่ยังคงเกิดกรณีเช่นนี้ทุกครั้งในช่วงเทศกาล  

วิรัช หวังปิติพาณิชย์ ทนายความ (tanaiwirat.com) กล่าวว่า ประชาชนทั่วไปหากพบเห็นผู้ใดกระทำความผิดยิงปืนขึ้นฟ้า แม้จะไม่ได้รับผลกระทบโดยตรง แต่ก็สามารถเป็นพลเมืองดี นำเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นไปแจ้งความกล่าวโทษต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจได้เช่นกัน

“หากพบเห็นหรือทราบว่าได้มีคนกระทำความผิด สามารถไปแจ้งต่อเจ้าหน้าที่ เพื่อให้ทราบว่าได้มีการทำความผิดเกิดขึ้นมา เมื่อเจ้าหน้าที่ตำรวจรับแจ้งความแล้ว ก็จะไปดำเนินการ เสาะหา สืบสวน หรือไปจับกุมคนที่ทำความผิดมาลงโทษตามกฎหมาย อยากฝากไปถึงผู้ที่คิดจะยิงปืนขึ้นฟ้าว่า การยิงปืนขึ้นฟ้าในช่วงเทศกาลไม่ใช่สิ่งที่ควรทำ เพราะเราไม่ทราบได้ว่ากระสุนจะไปตกที่ใด หากตกใส่คน ทำให้เขาเสียชีวิต ครอบครัวเขาก็เดือดร้อน และเราก็ถูกดำเนินคดีด้วย อย่าทำเลย” 

ความเสียหายที่ผ่านมาทั้งหมด มากพอแล้ว ที่จะยืนยันได้ว่า พฤติกรรมยิงปืนขึ้นฟ้าในงานเทศกาล ควรหมดไปเสียที