พระอาจารย์บุญมา ฐิตเปโม

โดย...ประสาร ปัจฉิมชน

อาจเพราะท่านพระอาจารย์บุญมา ฐิตเปโม เป็นหนึ่งในห้าคณาจารย์ที่มรณภาพเพราะเครื่องบินตกที่ อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี เมื่อปี พ.ศ. 2527 เหตุของการมรณภาพจึงกลายเป็นเรื่องที่เอ่ยถึงมากที่สุด มากกว่าเรื่องราวอื่นๆ ในชีวิตของท่าน

พระอาจารย์บุญมา เป็นหนึ่งในศิษย์ของพระอาจารย์มั่น ภูริทัตเถระ กำเนิดที่บ้านก่อ อ.ม่วงสามสิบ จ.อุบลราชธานี ท่านมีจิตน้อมนำไปในสมณเพศ แน่วแน่มาตั้งแต่หนุ่มว่าจะไม่ครองเรือน ในวัย 22 ปีได้บวชแล้วเรียนและฝึกปฏิบัติอยู่กับพระอาจารย์บุญ ปญฺญาวุโธผู้เป็นลุง

ก่อนพระอาจารย์บุญมาจะเป็นหนึ่งในศิษย์ของพระอาจารย์มั่น ท่านเคยร่ำเรียนอยู่กับเจ้าคุณอุบาลี (จันทร์ สิริจนฺโท) ท่านเคยร่ำเรียนอยู่กับเจ้าคุณอุบาลี 5 พรรษา ก่อนจะออกปฏิบัติธรรมร่วมไปกับพระอาจารย์มั่น พระอาจารย์เสาร์ กนฺตสีโล และพระอาจารย์สิงห์ ซึ่งล้วนแต่เป็นสดมภ์หลักของพระกรรมฐานในช่วงกึ่งพุทธกาลและจาริกธรรมไปกับหลวงปู่ขาวอยู่หลายครั้ง ก่อนจะปักหลักอยู่ที่วัดป่าบ้านโนนทัน หรือวัดป่าศิริสาลวัน อ.หนองบัว ลำภู จ.อุดรธานี หรือ จ.หนองบัวลำภู ในปัจจุบัน

ท่านพระอาจารย์บุญมาเป็นผู้ที่เก็บตัว หลีกเลี่ยงกิจนิมนต์ชอบวิเวกและปฏิบัติอยู่เงียบๆ

ในปี 2517 ซึ่งเป็นช่วงที่ประเทศอยู่ในช่วงการขัดแย้งทางอุดมการณ์ทางการเมืองนั้น พระอาจารย์บุญมาได้สร้างพระอุโบสถขึ้นที่วัดป่าศิริสาลวัน โดยมีรูปทรงเป็นจตุรมุขเช่นเดียวกับอุโบสถวัดเบญจมบพิตรใน กทม. ตามเอกสารหลักฐานเก่าๆ ระบุว่า ตอนนั้นทางราชการกังขาถึงกลับส่งสายสืบแฝงตัวเข้าไปหาข่าวว่า ท่านไปเอาเงินมาจากไหน

สุดท้ายก็ได้ความว่า มาจากคณะศรัทธาล้วนๆ

หลังสร้างโบสถ์วัดป่าศิริสาลวันเรียบร้อย จะมีพิธีฝังลูกนิมิต คณะศิษย์ได้ขอสร้างเหรียญขึ้น 3 แบบ รวมทั้งพระผงอีกจำนวนหนึ่ง

งานฝังลูกนิมิตและการอธิษฐานจิตพระรุ่นนี้ทำพร้อมกัน โดยมีคณะศิษย์ของพระอาจารย์มั่น อาทิ พระอาจารย์ขาว อนาลโย พระอาจารย์อ่อน ญาณศิริ พระอาจารย์ฝั้น อาจาโร พระอาจารย์วัน อุตฺตโม และอีกหลายรูปไปร่วมในพิธี

พระเครื่องพระอาจารย์บุญมาก็ไม่ได้เป็นที่แพร่หลายมากนัก เพราะท่านไม่ยอมให้นำไปเช่าหากันในลักษณะที่ทำเป็นการค้าท่านไม่อนุญาตให้นำไปเปิดเช่าหากันตามตัวแทนที่เป็นศูนย์ต่างๆ ซึ่งเป็นวิธีหนึ่งที่นิยมกันในสมัยนั้น หากแต่ทางวัดจะแจกเป็นของชำร่วยเมื่อมีคนทำบุญร่วมปฏิสังขรณ์เสนาสนะตั้งแต่ 30 บาทขึ้นไป หรือไม่ท่านก็จะแจกเอง

รูปแบบเหรียญทั้ง 3 นี้ ทำเป็นรูปอาร์มอย่างหนึ่ง เป็นรูปไข่ครึ่งองค์ ด้านหลังเป็นรูปพระพุทธยืน และมีเสือยืนอยู่ตัวหนึ่ง อีกแบบเป็นเหรียญทรงสี่เหลี่ยม มีรูปท่านนั่งขัดสมาธิอยู่เต็มองค์ หรือที่เรียกว่า รุ่นพิเศษ ส่วนพระผงนั้นจะพิเศษตรงมีผสมเกษา 9 คณาจารย์ไว้ด้วย

เรื่องราวอื่นของพระอาจารย์บุญมานั้นมีแน่ เพราะแค่ที่ท่านติดตามพระอาจารย์อย่างใกล้ชิดก็เป็นเวลาถึง 6 พรรษาแล้ว และอัฐิธาตุของท่านก็แปรเป็นพระธาตุเหมือนกัน

บางเรื่องราวท่านสรุปไว้ว่า “...ทำไมไม่ทำความรู้สึกเหมือนกับเราหายใจเอาลมเข้าไปบ้างล่ะ ลมมันไม่มั่นหมายอะไรเลยนะ มันพัดไปมาของมันเท่านั้น ไม่มีกลิ่น ไม่มีรูป ไม่มีน้ำหนัก บางทีเรายุ่งๆ ลืมเสียด้วยซ้ำไปว่าเราได้หายใจเอาลมเข้าไป ลมนี่ก็เหมือนกัน ถ้ามันทรยศกับเรา มันเข้าแล้วไม่ยอมออก มันออกแล้วไม่ยอมเข้าจะลำบากนะ นี้แหละพระพุทธเจ้าของเราท่านจึงสอนว่า ควรกำหนดรู้ รู้กับอารมณ์ต่างๆ นั้น ไม่ว่าอะไรมากระทบ เราควรกำหนดรู้ให้ชัด ให้มีสติ ให้มีสัมปชัญญะซี เกิดมามีจิตใจย่อมปฏิบัติได้เสมอภาคทุกคน อย่าไปติดสิ่งภายนอกเพียงอย่างเดียว จิตก็จะก้าวหน้าได้แน่นอน...”

“...ทางความบริสุทธิ์สิ้นพบสิ้นชาติ ข้ามโอฆะของสัตว์ทั้งหลาย สติปัฏฐานทางเดียวเท่านั้น ท่านผู้ข้ามแล้วในอดีต หรือท่านผู้จักข้ามในอนาคต หรือท่านผู้ข้ามอยู่ในปัจจุบัน บัดนี้ ท่านก็ข้ามโอฆะด้วยสติปัฏฐานทางเดียวนี้เอง ดังนี้...”

ครั้งท่านอยู่ท่านก็เงียบๆ พระเครื่องท่านก็เงียบๆ ไม่ได้โด่งดังอะไร แต่ใช่ว่าอะไรที่เงียบแล้วไม่ดี ส่วนมากจะตรงกันข้ามมากกว่า