ทาสยุคใหม่บนเรือประมงไทย

มาริไทม์ส เอ็กเซ็กคิวทีฟ แหล่งข่าวชั้นนำสำหรับกลุ่มผู้อ่านในอุตสาหกรรมการเดินเรือซึ่งมีสำนักงานใหญ่ในสหรัฐ รายงานว่า กลุ่มตัวแทนที่ได้รับมอบหมายจากสหพันธ์แรงงานขนส่งระหว่างประเทศ (ไอทีเอฟ) จำนวน 4 คน ได้ขึ้นเรือประมงพาณิชย์ที่ท่าเรือสงขลา ทางตอนใต้ของประเทศไทย เมื่อ 1 สัปดาห์ก่อนหน้านี้ เพื่อดำเนินการสืบสวนเรื่องการละเมิดสิทธิแรงงานในอุตสาหกรรมการประมงไทย

การสืบสวนดังกล่าวเกิดขึ้นหลังรายงานระบุว่า เรือประมงไทยราว 1 หมื่นลำจาก 4 หมื่นลำเท่านั้น ที่มีหลักฐานการลงทะเบียน บางครั้งก็ลงไว้ด้วยใบอนุญาตปลอม และมีการใช้ "แรงงานทาสยุคใหม่" หรือคนงานหาปลาผู้ทำงานโดยปราศจากค่าจ้าง สัญญาจ้าง หรือแม้แต่ความเต็มใจ อันเป็นประเด็นปัญหาที่นักสิทธิมนุษยชนและองค์กรต่างชาติที่เกี่ยวข้องให้ความสนใจอย่างใกล้ชิด

คีธ แมคคอร์ริสตัน หนึ่งในทีมสืบสวนของไอทีเอฟ เล่าถึงสภาพบนเรือว่า "พวกลูกเรือหวาดกลัวที่จะพูดกับเรา พวกเขาไม่มีสัญญาจ้าง ไม่มีห้องน้ำ ไม่มีที่อาบน้ำ ไม่มีเบาะรองนอน สิ่งอำนวยความสะดวกในการทำอาหาร มีแค่ไฟที่ก่อในที่แจ้งกับภาชนะพื้นฐานเท่านั้น และลูกเรือทั้ง 24 คน นอนรวมกันในห้องพักแคบๆ เราคุยกับชาวประมงคนหนึ่งที่อยู่บนเรือมาเป็นเวลา 10 เดือนแล้ว แม้ว่าเราจะสงสัยว่าเขาอาจจะอยู่มานานกว่านั้นมากทีเดียว"

ทั้ง 4 คน พบว่าเงื่อนไขการทำงานบนเรือประมงนั้นเลวร้ายมาก แรงงานบางคนถึงขั้นปราศจากความหวังที่จะได้กลับบ้านพร้อมเงินแม้แต่แดงเดียว

อภิญญา ทาจิตต์ จากศูนย์ สเตลลา มาริส ซีฟาร์เรอร์ส ในศรีราชา ซึ่งเป็นองค์กรของคริสตจักรโรมันคาทอลิก เปิดเผยว่า มีหลายครั้งทีเดียวที่ทางศูนย์พบชาวประมงถูกทอดทิ้ง ทั้งในและนอกประเทศไทย โดยยกตัวอย่างชาวประมงคนหนึ่งที่ถูกทิ้งไว้ที่โรงพยาบาลหลังขาหักจากการทำงานบนเรือ ชาวประมงคนดังกล่าวไม่มีเงินติดตัวและไม่เคยได้รับค่าจ้างใดๆ เลยตลอดช่วงเวลา 2 ปีบนเรือ ทางศูนย์จึงจำเป็นต้องออกให้

นอกจากนี้ ยังมีชาวประมงอีกคนหนึ่งที่ได้รับความบอบช้ำทางจิตใจอย่างหนักจากการถูกทารุณกรรม จนต้องเข้ารับคำปรึกษา อภิญญา บอกว่าชายผู้น่าสงสาร "พยายามอธิบายให้เราฟังว่าเขาถูกล่ามเอาไว้เหมือนสุนัข เมื่อพยายามหลบหนีลงจากเรือ"

มาร์ค เดวิส รองเลขาธิการไอทีเอฟ ประจำภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก แสดงความเห็นว่า ขณะนี้อุตสาหกรรมการประมงตลอดทั่วทั้งภูมิภาคกำลังเผชิญกับความท้าทาย แต่กลับกลายเป็นแรงงานทั้งชาวไทยและชาวต่างด้าวในอุตสาหกรรมเหล่านี้ที่ต้องทนทุกข์จากการถูกทอดทิ้งและการละเมิดนานัปการ โดยคำถามอันขมขื่นที่เดวิสทิ้งท้ายไว้ ก็คือ "เราก้าวมาถึงจุดที่ปลามีราคาสูงกว่าชีวิตของคนงานซึ่งเป็นผู้จับปลาได้อย่างไรกัน"

บรรยายภาพ : อดีตลูกเรือหาปลาชาวพม่าได้รับการช่วยเหลือจากการอดตาย หลังถูกทิ้งไว้บนเกาะขนาดเล็กในอินโดนีเซียเพราะป่วยเกินกว่าจะทำงานต่อได้