มหาดไทย-คมนาคมทำไมใครๆก็อยากได้

หากมองไปที่ความขัดแย้งของพรรคเพือแผ่นดินและพรรคภูมิใจไทยถ้ามองแบบการเมืองก็น่าเชื่อว่ามาจากเรื่องของผลประโยชน์ที่ไม่ลงตัว ซึ่งผลประโยชน์ที่ว่านั้น คือ การจัดสรรงบประมาณของกระทรวงใหญ่อย่างมหาดไทยและคมนาคม

โดย...ไพบูลย์ กระจ่างวุฒิชัย

หากมองไปที่ความขัดแย้งของพรรคเพือแผ่นดินและพรรคภูมิใจไทยถ้ามองแบบการเมืองก็น่าเชื่อว่ามาจากเรื่องของผลประโยชน์ที่ไม่ลงตัว ซึ่งผลประโยชน์ที่ว่านั้น คือ การจัดสรรงบประมาณ เพราะสิ่งนี้จะเป็นเครื่องมือในการหาเสียงที่สำคัญในอนาคต โดยหากส.ส.คนไหนสามารถผันงบประมาณลงพื้นที่ของตัวเองได้มากเท่าไหรโอกาสในการได้เก้าอี้ส.ส.ยิ่งมากขึ้นเป็นเงาตามตัว

ไม่แปลกที่นายชาญชัย ชัยรุ่งเรือง รมว.อุตสาหกรรม จะเสนอให้พรรคประชาธิปัตย์เข้ามาดูแลกระทวงมหาดไทย เอง ซึ่งในส่วนลึกๆแล้วก็อาจต้องการให้ประชาธิปัตย์เข้ามาดูในกระทรวงคมนาคมด้วย

ถามว่าทำไมสองกระทรวงนี้ถึงมีความสำคัญในทางการเมืองมากมายขนาดนี้ ?

ในส่วนของ "กระทรวงมหาดไทย" (มท.) ถือว่าเป็นศูนย์บัญชาการส่วนราชการทั่วประเทศโดยเฉพาะท้องถิ่นตั้งแต่ผู้ว่าราชการจังหวัดไปจนถึงผู้ใหญ่บ้าน โดยในร่างพ.ร.บ.งบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณพ.ศ.2554 กำหนดให้กระทรวงมหาดไทยมีงบประมาณทั้งสิ้น 231,685,000,000 บาท คิดเป็น11.2% ซึ่งถือว่าเป็นหน่วยงานลำดับต้นๆที่ได้รับงบประมาณค่อนข้างสูงจากทั้งหมด 2.07 ล้านล้านบาท

ไม่เพียงเท่านี้ หากเจาะเข้าไปในรายละเอียดของกระทรวงมหาดไทยจะพบว่า กรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น ได้รับงบประมาณสูงสุดจำนวน 160,025,319,100 บาท ซึ่งเป็นส่วนราชการของมหาดไทยที่จะมีผลต่อการทะลวงฟันในพื้นที่ให้กับภูมิใจไทย

งบประมาณรายต่ายประจำปีงบประมาณพ.ศ.2554 จำแนกตามหน่วยงานรวมกระทรวงมหาดไทยและหน่วยงานในกำกับ 231,685,000,000 บาท

ที่มา :  เอกสารงบประมาณฉบับที่ 3 งบประมาณรายจ่ายประจำปีพ.ศ.2554 เล่มที่ 6

ทั้งนี้หากจะบอกว่างบประมาณของกระทรวงมหาดไทยถือว่าเป็นชิ้นปลามันมากที่สุดในทางการเมืองมากที่สุด คือ งบประมาณของกรมส่งเสริมการปกครองส่วนทิ้งถิ่น เพราะเป็นหน่วยงานนี้จะควบคุมกลไกส่วนราชการท้องถิ่นทั่วประเทศกว่าหมื่นแห่ง ซึ่งส่วนใหญ่คนกลุ่มนี้จะเป็นหัวคะแนนให้กับนักการเมืองและนั่นหมายความว่าจะเป็นกลไกที่สร้างฐานทางการเมืองได้มากที่สุดเช่นกัน

โดยงบประมาณของกรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่นมีจำนวนทั้งสิ้น 160,025,391,100 บาท จำแนกตามแผนงาน 5 ด้าน ดังนี้

1. แผนงานสนับสนุนการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน 15 ปี  2,942,574,100 บาท

2. แผนงานพัฒนาด้านสาธารณสุข     7,240,557,600 บาท

3. แผนงานสวัสดิการสังคมและความมั่นคงของมนุษย์  31,068,312,000 บาท

4. แผนงานส่งเสริมการกระจายอำนาจการปกครอง   117,123,986,300 บาท

5.แผนงานบริหารจัดการภาครัฐ     1,649,961,100 บาท  

ขณะที่ กระทรวงคมนาคม (คม.)แม้ในภาพรวมของกระทรวงจะดูเหมือนว่าไม่ได้เป็นกลไกสร้างฐานอำนาจทางการเมืองมากนักถ้าหากเทียบกับกระทรวงคมนาคม แต่ด้วยการที่กระทรวงคมนาคมเป็นหน่วยงานที่ดูแลระบบการขนส่งของประเทศ ทำให้ย่อมมีบทบาทในการจัดสรรงบประมาณเพื่อสร้างถนนหนทางทั่วประเทศ ส่งผลให้การเซ็นอนุมัติเกี่ยวกับการก่อสร้างระบบขนส่งในต่างจังหวัดหรือส่วนท้องถิ่นย่อมมีผลในทางการเมืองไม่แพ้กันเพราะการเอาถนนเข้าไปในพื้นที่แบบในคำจำกัดความว่า “ไกลปืนเที่ยง” ได้ย่อมนำมาซึ่งคะแนนความนิยมในทางด้วย

งบประมาณประจำปีงบประมาณพ.ศ.2554 จำแนกตามหน่วยงาน 76,713,406,600 บาท

ที่มา :  เอกสารงบประมาณฉบับที่ 3 งบประมาณรายจ่ายประจำปีพ.ศ.2554 เล่มที่ 4

ทั้งนี้ หากมองกระทรวงคมนาคมในมิติของการเมืองแล้วกรมทางหลวงและกรมทางหลวงชนบทจะมีบทบาทเพราะจะเป็นส่วนราชการที่อนุมัติเกี่ยวกับการก่อสร้างในการสร้างถนนโดยเฉพาะในต่างจังหวัด โดยหากส่วนไหนของประเทศอยากได้ถนนลาดยางก็ต้องผ่านการยินยอมของสองหน่วยงานนี้ จึงไม่แปลกที่สองหน่วยงานดังกล่าวจะได้งบประมาณมากที่สุดในกระทรวงคมนาคม

แผนงานกรมทางหลวงในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและระบบบริหารจัดการขนส่งสินค้าและบริการ 47,444,907,800 บาท

ที่มา :  เอกสารงบประมาณฉบับที่ 3 งบประมาณรายจ่ายประจำปีพ.ศ.2554 เล่มที่ 4

แผนงานกรมทางหลวงชนบาทในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและระบบบริหารจัดการขนส่งสินค้าและบริการ  20,768,483,500 บาท

ที่มา :  เอกสารงบประมาณฉบับที่ 3 งบประมาณรายจ่ายประจำปีพ.ศ.2554 เล่มที่ 4

เพราะฉะนั้น เมื่อดูจากตัวงบประมาณทั้งในส่วนของภาพรวมและจำแนกในกรมกองที่มีผลต่อการสร้างฐานเสียงเลือกตั้งแล้ว จะเห็นได้ว่าด้วยตัวเลขงบประมาณจำนวนมหาศาลนี้จึงเป็นสิ่งหอมหวานให้ครอบครอง หรือถ้าใครครอบครองดูแลอยู่แล้วก็อยากจะรักษามันเอาไว้