สนธิสัญญาเวสต์ฟาเลีย(ตอนแรก)
ถ้าจะกล่าวถึงคำว่า “สนธิสัญญา” ก็คงจะหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะนึกถึงกฎหมายหรือกฎระเบียบต่างๆ ระหว่างประเทศที่ทำกันขึ้นมา ซึ่งมักจะมีการเซ็นสัญญากันหลายฝ่ายหรือหลายประเทศ ทั้งนี้สัปดาห์นี้ผู้เขียนจะพาคุณผู้อ่านมารับทราบข้อมูลและเนื้อหาสาระเกี่ยวกับสนธิสัญญาสันติภาพเวสต์ฟาเลีย ซึ่งถือได้ว่าเป็นสนธิสัญญาแรกๆ ที่เป็นการปูพื้นฐานไปสู่รูปแบบของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศสมัยใหม่ โดยเฉพาะคำว่า “อำนาจอธิปไตย” มาจนกระทั่งถึงทุกวันนี้
ถ้าจะกล่าวถึงคำว่า “สนธิสัญญา” ก็คงจะหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่จะนึกถึงกฎหมายหรือกฎระเบียบต่างๆ ระหว่างประเทศที่ทำกันขึ้นมา ซึ่งมักจะมีการเซ็นสัญญากันหลายฝ่ายหรือหลายประเทศ ทั้งนี้สัปดาห์นี้ผู้เขียนจะพาคุณผู้อ่านมารับทราบข้อมูลและเนื้อหาสาระเกี่ยวกับสนธิสัญญาสันติภาพเวสต์ฟาเลีย ซึ่งถือได้ว่าเป็นสนธิสัญญาแรกๆ ที่เป็นการปูพื้นฐานไปสู่รูปแบบของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศสมัยใหม่ โดยเฉพาะคำว่า “อำนาจอธิปไตย” มาจนกระทั่งถึงทุกวันนี้
ขอเริ่มด้วยการอธิบายความหมายคร่าวๆ ของสนธิสัญญาสันติภาพเวสต์ฟาเลียกันก่อนนะครับ สนธิสัญญาฉบับนี้ คือ สนธิสัญญาที่มีการลงนามระหว่างหลายฝ่าย เพื่อยุติสงครามศาสนาคริสต์ระหว่างนิกายโปรเตสแตนต์กับนิกายโรมันคาทอลิก ซึ่งมีการจัดทำขึ้นมาหลายฉบับ โดยมีการลงนามกัน ณ เมืองเวสต์ฟาเลีย ในประเทศสาธารณรัฐเยอรมนีปัจจุบัน ซึ่งมีฝ่ายต่างๆ ที่ร่วมเห็นชอบด้วยถึง 109 ฝ่าย และมีการเซ็นสัญญาตกลงกันนานแบบมาราธอนตั้งแต่วันที่ 15 พ.ค. จนถึง 24 ต.ค. ปี ค.ศ. 1648
นอกจากเมืองเวสต์ฟาเลียแล้ว ฝ่ายต่างๆ ยังใช้เมืองออสนาบรุ๊คและเมืองมุนสเตอร์เป็นสถานที่ลงนามสนธิสัญญาอีกด้วย
ผลของการลงนามในสนธิสัญญาหลายฉบับที่เห็นได้อย่างชัดเจน ได้แก่ การยุติสงครามศาสนาระหว่างคริสต์นิกายที่มีชื่อว่า “สงคราม 30 ปี” ระหว่างปี ค.ศ. 1618-1648 ลงได้แบบราบคาบ โดยสงครามศาสนาดังกล่าวเป็นสงครามที่กินพื้นที่ครอบคลุมไปทั่วยุโรปในขณะนั้นสร้างความสูญเสียให้แก่หลายประเทศในยุโรปอย่างมากมายมหาศาล โดยบริเวณที่เสียหายมากที่สุด ได้แก่ ดินแดนบริเวณประเทศเยอรมนีปัจจุบัน ซึ่งสมัยนั้นเรียกกันว่าเป็น “อาณาจักรโรมันอันศักดิ์สิทธิ์”
ผลที่สำคัญอีกประการของสนธิสัญญาสันติภาพเวสต์ฟาเลีย ได้แก่ การยุติสงคราม 80 ปี (ค.ศ. 1568-1648) ระหว่างประเทศสเปนซึ่งเรืองอำนาจในขณะนั้นกับเนเธอร์แลนด์หรือสาธารณรัฐดัตช์ในขณะนั้น จนนำไปสู่การเป็นเอกราชของเนเธอร์แลนด์ในที่สุด
สนธิสัญญาสันติภาพเวสต์ฟาเลียถือได้ว่าเป็นสนธิสัญญาที่เป็นผลมาจากการทำงานทางด้านการทูตของฝ่ายที่เกี่ยวข้องหลายฝ่ายมานาน จนกระทั่งประสบผลสำเร็จและถือได้ว่าเปลี่ยนโฉมหน้าทางด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศในยุโรปได้อย่างมากมายมหาศาล โดยเฉพาะการเกิดระบบใหม่ที่เรียกว่า “ระบบอธิปไตยแบบเวสต์ฟาเลีย” ที่มีลักษณะของการให้ความสำคัญกับอธิปไตยของแต่ละรัฐมากกว่าอำนาจจากจักรวรรดิที่มีราชวงศ์แฮพส์บวกส์เป็นใหญ่อยู่ในขณะนั้น
สัปดาห์หน้า ผู้เขียนจะลงรายละเอียดถึงอานิสงส์ของสนธิสัญญาสันติภาพเวสต์ฟาเลียที่ส่งผลมาจนถึงปัจจุบันนี้กันต่อครับ