การครอบงำ

คำว่า “การครอบงำ” บางท่านก็เห็นว่าเป็นคำอันล้าสมัย แต่บางท่านก็มองว่าเป็นคำที่ตรงไปตรงมา และสามารถบ่งระบุถึงการที่บุคคลหนึ่งบุคคลใด คิดทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดไปตามทิศทางที่มีผู้หนึ่งผู้ใดเป็นผู้กำหนด

คำ “การครอบงำ” นี้ใช้กับหลายสิ่งหลายอย่าง และสามารถที่จะขยับให้แคบกว้างได้ ตามแต่บริบทจะพาไป เช่น การครอบงำทางความคิด ก็จะกว้างมาก เพราะไม่รู้ว่าความคิดนั้นจะเป็นเช่นไร การครอบงำทางเศรษฐกิจก็อาจจะกว้างได้ หากเรามองตลาดโลกโดยรวม หรืออาจจะแคบ หากเรามองเพียงประเทศหนึ่ง การครอบงำกิจการ ก็อาจจะแคบ เนื่องจากเราอาจจะมองเพียงกิจการหนึ่งกิจการใด เช่น กิจการโทรคมนาคม

โดยศัพท์คำว่า “การครอบงำ” นั้น ดูเหมือนจะกระเดียดไปในทางที่ส่อจะเป็นลบไปเสียมากกว่าบวก แต่ด้วยยุคปัจจุบัน ผู้คนจำนวนหนึ่งมองว่า “การครอบงำ” หากจะเกิดมีขึ้น ก็เป็นสิทธิเสรีภาพที่ผู้คนจะยอมถูกครอบงำได้ มีคนยกตัวอย่างว่า แม้ระดับรัฐมนตรีก็ยังยอมรับว่าตนเองเป็นขี้ข้าผู้อื่น ดังนั้นการจะถูกครอบงำหรือไม่ ไม่ใช่เป็นประเด็นสำคัญสำหรับคนยุคนี้

อย่างไรก็ตาม ก็ยังมีผู้คนอีกจำนวนมากที่มองว่าหากเกิดมี “การครอบงำ” ขึ้น ไม่ว่าจะเกี่ยวข้องกับเรื่องใด ล้วนเป็นสิ่งที่จะต้องจับตามอง หรือจะต้องมีการดำเนินการอย่างหนึ่งอย่างใด เพื่อให้การครอบงำนั้นเกิดการคลายตัวออก หรือให้ผู้ที่ทำการครอบงำหยุดการกระทำเช่นว่า หรือทำอย่างไรให้ผู้ที่ถูกครอบงำเกิดหูตาสว่าง และหลุดพ้นจากการถูกครอบงำ

ทั้งนี้ มีผู้คนอีกจำนวนหนึ่งที่มองการครอบงำแบบสัมพัทธ์ โดยเฉพาะมองการครอบงำร่วมกับทางเลือกและความหลากหลาย นั่นคือ หากผู้คนมีทางเลือก และมีความหลากหลายให้เลือก แล้วยังคงเลือกทางหนึ่งทางใด โดยแม้จะเป็นทางที่จะต้องให้ตนเดินตาม โดยไม่ได้สามารถกำหนดเจตจำนงของตนเองก็ตาม ก็ต้องถือว่าเป็นเรื่องที่เขาได้เลือกแล้ว โดยเฉพาะ การเลือกในหลายสิ่งหลายอย่างที่มีทางเลือกมากมาย แต่ผู้คนกลับเลือกทางอันจำกัด เช่นนั้น การถูกครอบงำ ไม่อาจจะยกอ้างได้ เนื่องจากคนผู้นั้นเป็นคนเลือกเอง จึงไม่ถือว่ามี “การครอบงำ”

ทฤษฎีในเรื่องการครอบงำก็ถูกนำมาใช้ในทางการเมืองเช่นกัน ถ้ามองโดยเกณฑ์ว่าการครอบงำเกิดขึ้นต้องมีการจับตามอง หากพิจารณาเรื่องการเลือกตั้ง ยิ่งพรรคใดได้รับการเลือกตั้งมาด้วยคะแนนเสียงอันมาก ยิ่งต้องจับตามอง เนื่องจากจำนวนอาจจะทำให้เกิดการครอบงำได้ แต่หากมองในแง่ว่าใครเขาอยากจะเลือกอะไรก็ตามแต่เขา ในเมื่อมีทางอื่นๆ ให้เลือก แต่จะเลือกทางที่อาจจะถูกครอบงำ ก็ต้องปล่อยให้เป็นเรื่องสิทธิเสรีภาพ ก็ปล่อยไปตามยถากรรมของการได้เลือกแล้ว ก็ไม่ต้องไปจับตามองอะไร

แบบไหนถูกใจใครก็เลือกกันเอานะครับ