"เค-วอเตอร์"แจงปมน้ำคาใจ

โดย...สุภชาติ เล็บนาค

จบลงแล้ว สำหรับทริปพาผู้สื่อข่าวไทยกว่า 40 คน ไปดูงานบริษัทแม่ของ เควอเตอร์ ที่เกาหลีใต้ เพื่อโชว์ความพร้อม ก่อนที่เควอเตอร์จะเริ่มดำเนินงานโครงการบริหารจัดการน้ำของประเทศไทย ภายใต้โมดูล A3 การปรับปรุงพื้นที่ในโครงการชลประทานเหนือ จ.นครสวรรค์ วงเงิน 6 หมื่นล้านบาท และโมดูล A5 การจัดทําทางผันน้ำวงเงิน 1.5 แสนล้านบาท

เควอเตอร์ (Korea Water Resources Corporation) เป็นองค์กรของรัฐบาล ดูแลโครงสร้างพื้นฐาน และการคมนาคม ต่อมารับผิดชอบเรื่องที่เกี่ยวกับทรัพยากรน้ำทั้งหมดของเกาหลีใต้

ที่เป็นไฮไลต์ของการเดินทางทริปนี้ คือ การเยี่ยมชมเส้นทางระบายน้ำ คยอง-อิน อารา จากเมืองอินชอน ไปบรรจบแม่น้ำฮัน ใกล้กรุงโซล ความยาว 18 กม. ซึ่ง ลี ฮัน กู ผู้อำนวยการฝ่ายทรัพยากรน้ำ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ระบุว่าจะเป็นภาพตัวอย่างของฟลัดเวย์ในประเทศไทย และโครงการพัฒนาแม่น้ำ 4 สายหลัก เพื่อควบคุมอุทกภัย เก็บกักน้ำ ปรับปรุงคุณภาพน้ำ และพัฒนาพลังงานทดแทนในแม่น้ำฮัน แม่น้ำนักดอง แม่น้ำกึม และแม่น้ำเยียงซาน จะเป็นตัวอย่างของรูปแบบการบริหารจัดการแบบบูรณาการในประเทศไทย และจะเป็นตัวอย่างของการใช้ระบบ Single Command บริหารจัดการน้ำของ “แก้มลิง” ตามโมดูล A3 อีกด้วย

เควอเตอร์ อ้างว่าประสบความสำเร็จอย่างสูงทั้งสอง โครงการ แต่ในทางกลับกัน ก็มีเสียงวิจารณ์ตามมามากเช่นเดียวกัน ทางระบายน้ำ ความยาว 18 กม. มีมูลค่าการก่อสร้างสูงถึง 2,500 ล้านเหรียญสหรัฐ หรือ 7.5 หมื่นล้านบาท คิดเป็นครึ่งหนึ่งของ 1.5 แสนล้านบาท ซึ่งเป็นมูลค่าของการก่อสร้างฟลัดเวย์ 300 กม.ในไทย ขณะที่โครงการพัฒนาแม่น้ำนั้น ถูกวิจารณ์โดยคนในประเทศว่าเป็นความล้มเหลว เพราะทำให้เกิดปรากฏการณ์ Algae Bloom เมื่อน้ำมีแร่ธาตุมากเกินกว่าที่พืชน้ำจะรองรับได้ สาเหตุมาจากน้ำเสียจากโรงงานและบ้านประชาชนถูกปล่อยลงไปยังแม่น้ำ และทำให้ระบบไม่สามารถรองรับได้ ส่งผลกระทบต่อสัตว์น้ำจำนวนมาก

“โพสต์ทูเดย์” ดึงคำถาม-ตอบบางส่วน ตลอด 5 วันของการศึกษาดูงานครั้งนี้ โดยมีผู้บริหารของเควอเตอร์ 2 คน เป็นผู้ไขข้อข้องใจหลัก

1.นโยบายต่างประเทศของบริษัทเป็นอย่างไร

ยุน บยอง ฮุน รองประธานฝ่ายธุรกิจต่างประเทศ - ธุรกิจในต่างประเทศเริ่มต้นเมื่อปี 2537 เพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนน้ำในแอฟริกา และดูแลในเรื่องการผลิตพลังงานไฟฟ้าและการประปา แต่หลังปี 2543 ปัญหาหลักกลายเป็น “การเปลี่ยนแปลงจากสภาพภูมิอากาศ” ทั่วโลกแทน จากผลพวงสภาวะโลกร้อน ซึ่งเควอเตอร์เองถือเป็นบริษัทที่มีความเชี่ยวชาญ จึงเข้าไปวางแผนจัดการน้ำให้หลายประเทศทั่วโลกแบบรัฐบาลต่อรัฐบาล เช่น ในมาเลเซีย อินโดนีเซีย และโมร็อกโก

เควอเตอร์เป็นองค์กรของรัฐ ฉะนั้นการแสวงหากำไรจึงน้อยกว่าบริษัทเอกชน จึงเป็นข้อดีของเรา

ยุน บยอง ฮุน

2.อะไรคือปัญหาทำให้เกิดน้ำท่วมในไทยปี 2554

ลี ฮัน กู - มี 2 ปัจจัยหลัก คือ 1.การระบายน้ำออกสู่อ่าวไทย ทุกคนรู้ดีว่าภาคเหนือส่วนใหญ่เป็นภูเขา และภาคกลางเป็นที่ราบ แม้จะมีแม่น้ำหลายสาย แต่เส้นทางส่วนใหญ่แคบ และไม่ได้รับการดูแลที่ดีพอ ทำให้ระบายน้ำออกได้เพียง 3,500 ลบ.ม./วินาที ศักยภาพการไหลมีปัญหา 2.ส่วนที่ไม่เกี่ยวกับโครงสร้าง ได้แก่ การจัดการแบบซิงเกิลคอมมานด์ ซึ่งวิธีแก้ปัญหามี 2 อย่าง ต้องมีศูนย์ดูแลสถานการณ์ตลอด 24 ชม.ว่าเป็นอย่างไร รวมถึงต้องสร้างระบบวิเคราะห์สถานการณ์

เราเชื่อว่าปัญหาหลักไม่ใช่เรื่องเขื่อนที่ต้องเพิ่มเข้าไปก็คืออ่างเก็บน้ำขนาดเล็ก ขนาดกลาง ที่บริหารโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และมีฐานข้อมูลกลางดูแลโดยรัฐ

3.อยากให้อธิบายโครงการทางผันน้ำในเกาหลีใต้ เพราะจุดประสงค์ดูเหมือนจะต่างกับของไทย และบริษัทก็ไม่เคยมีประสบการณ์การผันน้ำในประเทศอื่น

ยุน บยอง ฮุน - จริงอยู่ที่โครงการระบายน้ำ คยอง-อิน อารา จะสั้นแค่ 18 กม. ตรงกันข้ามกับของไทยที่มีความยาวถึง 300 กม. และใช้งบมากกว่าเกาหลีใต้หนึ่งเท่า แต่ต้องเข้าใจว่าในเกาหลีใต้ทุกอย่างราคาแพง และที่ดินที่ตัดผ่านก็เป็นเขตเมือง ทำให้ค่าชดเชยสูง ต่างจากในไทยที่ส่วนใหญ่ตัดผ่านพื้นที่เกษตรกรรม

เราเชื่อว่าประสบการณ์ในการสร้างเขื่อนขนาดใหญ่ และการทำทางระบายน้ำในเกาหลีใต้ รวมถึงอีกหลายประเทศทั่วโลก จะสามารถนำมาประยุกต์ใช้ได้ ส่วนเรื่องเกษตรกรรม แม้ทางระบายน้ำในเกาหลีจะใช้เพื่อช่วยน้ำท่วมและมีวัตถุประสงค์รองเป็นเรื่องความสวยงาม และทางจักรยานเพื่อพักผ่อน แต่จากประสบการณ์หลายสิบปีที่ผ่านมา เราดูแลเรื่องการจัดสรรน้ำเพื่อการเกษตร ทั้งในเกาหลีเอง และในหลายประเทศทั่วโลก

4.การเชื่อมโยงระหว่างโมดูลต่างๆ เพราะเควอเตอร์ได้เพียง 2 โมดูล ขณะที่โมดูลการก่อสร้างเขื่อน และการจัดการน้ำแบบ Single Command เป็นของบริษัทอื่น และคิดว่าการเมืองไทยจะเป็นอุปสรรคหรือไม่

ลี ฮัน กู - เราได้บอกกับรัฐบาลไทยไปแล้วว่าระบบ Single Command เป็นสิ่งจำเป็น และแต่ละโมดูลไม่สามารถแยกส่วนออกจากกันได้ หากโครงการพร้อมเดินหน้าต่อ เควอเตอร์จะเข้าไปคุยกับล็อกซเล่ย์ ซึ่งได้รับคัดเลือกให้ดูแลโมดูลเรื่องการบริหารจัดการน้ำ และพร้อมจะคุยกับบริษัทอื่นๆ ที่ได้รับการคัดเลือกในแต่ละโมดูล

ยุน บยอง ฮุน - เราได้ยินมาบ้างเรื่องปัญหาการเมืองในไทยว่าอาจเป็นอุปสรรคในการเข้าไปร่วมโครงการ แต่เราค่อนข้างมั่นใจในคำเชิญของรัฐบาล และเห็นความตั้งใจในการจัดระบบบริหารจัดการน้ำครั้งใหญ่

5.อยากให้อธิบายโครงการพัฒนา 4 แม่น้ำ เรื่องการทำลายระบบนิเวศ และการปรับใช้ในประเทศไทย

ลี ฮัน กู - ปรากฏการณ์แม่น้ำสีเขียวเกิดขึ้นทั่วโลก และในเกาหลีใต้เองก็เกิดขึ้นเป็นประจำ โดยเฉพาะในช่วงฤดูร้อน ทั้งนี้ เกิดจากอุณหภูมิที่สูงขึ้น รวมถึงแร่ธาตุที่มากเกินกว่าจะบำบัดน้ำเสียได้ รวมถึงปัจจัยอื่นๆ ซึ่งอยู่เหนือการควบคุม ซึ่งในเกาหลีใต้ยังไม่รู้ว่าเกิดจากอะไร เราไม่ปฏิเสธว่ามีปัญหาดังกล่าว อย่างไรก็ตามการปรับใช้ในประเทศไทยเชื่อว่าประสบการณ์ขุดลอกแม่น้ำสายหลักในโครงการ 4 แม่น้ำ จะช่วยให้ทำฟลัดเวย์ในโมดูล A5 และการมอนิเตอร์ข้อมูลน้ำในแก้มลิง

ลี ฮัน กู