สาระสำคัยที่ควรรู้ ของผังเมือง รวม กทม. พ.ศ. 2556 (ตอนจบ)

ข้อกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินของผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ได้ปรับเปลี่ยนวิธีการระบุขนาดของกิจการ จากเดิมที่อาศัยการจำแนกเป็นอาคารขนาดใหญ่ อาคารสูง และอาคารขนาดใหญ่พิเศษตามกฎหมายควบคุมอาคาร เป็นการจำแนกตามขนาดพื้นที่การประกอบกิจการไม่เกิน 1,000 ตารางเมตร ไม่เกิน 2,000 ตารางเมตร ไม่เกิน 5,000 ตารางเมตร ไม่เกิน 10,000 ตารางเมตร และเกินกว่า 10,000 ตารางเมตร เพื่อให้สามารถจำแนกรายละเอียด และเกิดการผสมผสานกิจการการใช้ประโยชน์ที่ดิน (Mixed Land Use) ที่เพิ่มมากขึ้น

ทั้งนี้ เพื่อป้องกันปัญหาการจราจรและผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมของบริเวณพื้นที่โดยรอบ ข้อกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินของผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 จึงได้ปรับเปลี่ยนเงื่อนไขขนาดเขตทางของถนนสาธารณะ ซึ่งแต่เดิมกำหนดให้ต้องมีความกว้างไม่น้อยกว่า 10 เมตร 16 เมตร และ 30 เมตร เป็นไม่น้อยกว่า 12 เมตร 16 เมตร และ 30 เมตร ยกเว้นอาคารอยู่อาศัยรวม ซึ่งคณะกรรมการผังเมืองได้มีมติให้ยังคงไว้ซึ่งถนนสาธารณะที่มีความกว้างของเขตทางไม่น้อยกว่า 10 เมตร

ทั้งนี้ การใช้ประโยชน์ที่ดินซึ่งตามเงื่อนไขของข้อกำหนดเดิมให้สามารถกระทำได้แต่เพียงภายในระยะ 200 เมตรจากกึ่งกลางถนนสาธารณะ แต่เพื่อให้การใช้ประโยชน์ที่ดินสามารถกระทำได้อย่างมีนัยสัมพันธ์กับขีดความสามารถในการรองรับปริมาณการจราจรของถนนสาธารณะที่เป็นที่ตั้งของกิจการการใช้ประโยชน์ที่ดินนั้นๆ

ข้อกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินของผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 จึงได้ปรับเปลี่ยนให้การใช้ประโยชน์ที่ดินดังกล่าวสามารถกระทำได้ภายในระยะไม่เกิน 200 เมตร 300 เมตร และ 500 เมตร จากเขตทางของถนนสาธารณะที่มีความกว้างไม่น้อยกว่า 10 หรือ 12 เมตร 16 เมตร และ 30 เมตร ตามลำดับ

ส่วนเงื่อนไขของการใช้ประโยชน์ที่ดินภายในระยะ 500 เมตรโดยรอบสถานีรถไฟฟ้า ซึ่งแต่เดิมให้ถือปฏิบัติโดยการวัดระยะจากจุดกึ่งกลางสถานี แต่ด้วยข้อกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินของผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ได้ปรับเปลี่ยนให้วัดระยะจากขอบชานชาลา เพื่อให้เป็นไปตามวิธีการสากล

นอกเหนือจากการปรับเปลี่ยนข้อกำหนดเกี่ยวกับกิจการที่จะอนุญาต ไม่อนุญาต หรืออนุญาตโดยมีเงื่อนไขในแต่ละประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดินแล้ว ผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ยังได้ปรับเปลี่ยนข้อกำหนดเกี่ยวกับความหนาแน่นหรือมวลอาคารบางประการ

ยกตัวอย่างเช่น การปรับลดอัตราส่วนพื้นที่อาคารรวมต่อพื้นที่ดิน (Floor Area Ratio หรือ FAR) ของการใช้ประโยชน์ที่ดินประเภทอนุรักษ์ชนบทและเกษตรกรรม ก.1 ซึ่งถูกกำหนดให้เป็นช่องทางผันน้ำ (Flood Way) จาก 1:1 เป็น 0.5:1 เพื่อสร้างเสริมประสิทธิภาพในการป้องกันและแก้ไขปัญหาอุทกภัยของกรุงเทพมหานครและจังหวัดปริมณฑล

และด้วยวัตถุประสงค์ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาอุทกภัย ตลอดจนการเพิ่มพื้นที่สีเขียวเพื่อช่วยดูดซับก๊าซเรือนกระจก จึงได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมข้อกำหนดอัตราส่วนพื้นที่ว่างต่อพื้นที่อาคารรวม (Open Space Ratio หรือ OSR) ให้ต้องมีพื้นที่น้ำซึมผ่านได้ เพื่อปลูกต้นไม้ไม่น้อยกว่าร้อยละ 50 ของพื้นที่ว่างตามข้อกำหนด

ในส่วนของแผนผังแสดงโครงการคมนาคมและขนส่งของผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 นอกเหนือจากโครงการขนส่งมวลชนทางรางที่จะดำเนินการโดยการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.) การรถไฟแห่งประเทศไทย (ร.ฟ.ท.) และกรุงเทพมหานคร ตลอดจนโครงการทางพิเศษของการทางพิเศษแห่งประเทศไทยแล้ว

แผนผังแสดงโครงการคมนาคมและขนส่งยังได้กำหนดให้มีโครงการก่อสร้างถนนสายหลัก ประกอบกับโครงการพัฒนาโครงข่ายถนนสายรอง (Collector and Distributor Road) โดยการขยายและเชื่อมต่อถนนซอย เพื่อให้เกิดความสะดวกในการเข้าออกสู่ถนนสายหลัก ทางพิเศษ และระบบขนส่งมวลชนทางรางจากพื้นที่ปิดล้อมขนาดใหญ่ของถนนสายหลัก (Super Block) ที่มีอยู่เป็นจำนวนมากในกรุงเทพมหานคร

ในส่วนของแผนผังแสดงที่โล่งของผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ได้มีการเปลี่ยนแปลงในสาระสำคัญ คือ นอกจากการระบุถึงที่โล่งเพื่อนันทนาการและการรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม และที่โล่งพักน้ำเพื่อป้องกันน้ำท่วม หรือแก้มลิง เช่นเดียวกับแผนผังแสดงที่โล่งของผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2549 แล้ว ยังได้นำข้อกำหนดที่โล่งเพื่อการรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมบริเวณริมถนนและริมแม่น้ำลำคลองตามที่ระบุในผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2549 มาแสดงไว้ในแผนผังแสดงที่โล่งด้วย

เพื่อให้เห็นถึงการเชื่อมต่อพื้นที่สีเขียวอันจะก่อให้เกิดเป็นระบบนิเวศทางธรรมชาติที่สมบูรณ์ยิ่งขึ้น อีกทั้งยังได้เพิ่มแผนผังและข้อกำหนดที่โล่งเพื่อการสงวนรักษาสภาพการระบายน้ำตามธรรมชาติ และที่โล่งเพื่ออนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพแวดล้อมชายฝั่งทะเล เพื่อการป้องกันและแก้ไขปัญหาอุทกภัยของกรุงเทพมหานครอีกด้วย

นอกเหนือจากการกำหนดพื้นที่ที่มีสภาพความเป็นที่ลุ่มต่ำเพื่อการป้องกันและแก้ไขปัญหาอุทกภัยในแผนผังแสดงที่โล่งดังกล่าวข้างต้นแล้ว ผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ยังได้กำหนดให้มีแผนผังแสดงโครงการกิจการสาธารณูปโภคที่เพิ่มขึ้น โดยแผนผังดังกล่าวได้กำหนดให้มีโครงการปรับปรุง ขยาย และขุดคลองเพื่อการระบายน้ำและป้องกันน้ำท่วม เพื่อให้สามารถระบายน้ำจากภายในพื้นที่กรุงเทพมหานคร และน้ำหลากจากพื้นที่ตอนเหนือให้ไหลผ่านกรุงเทพมหานครลงสู่อ่าวไทยได้โดยสะดวก

นอกจากนี้ แผนผังแสดงโครงการกิจการสาธารณูปโภคยังได้กำหนดโครงการอุโมงค์เพื่อการระบายน้ำและป้องกันน้ำท่วม ตลอดจนโครงการโรงบำบัดน้ำเสีย และโครงการโรงควบคุมคุณภาพน้ำเพื่อการดำเนินการของกรุงเทพมหานครต่อไปในอนาคต

ทั้งนี้ ด้วยนโยบายสนับสนุนให้ผู้ประกอบการจัดให้มีพื้นที่ว่างสาธารณะ หรือจัดให้มีที่จอดรถยนต์เพื่อเปลี่ยนถ่ายการสัญจรบริเวณสถานีรถไฟฟ้า เช่นเดียวกับผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2549 แล้ว

ผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ยังได้มีนโยบายสนับสนุนให้ผู้ประกอบการก่อสร้างอาคารประหยัดพลังงาน หรือจัดให้มีที่กักเก็บน้ำฝนในอาคารหรือแปลงที่ดิน ตลอดจนการจัดให้มีที่อยู่อาศัยสำหรับผู้มีรายได้น้อย หรือผู้อยู่อาศัยเดิมในพื้นที่โครงการ โดยมีมาตรการให้ได้รับอัตราส่วนพื้นที่อาคารรวมต่อพื้นที่ดิน (FAR Bonus) เพิ่มขึ้นสูงสุดถึงร้อยละ 20 ของอัตราส่วนพื้นที่อาคารรวมต่อพื้นที่ดิน ตามที่ได้กำหนดไว้ในแต่ละประเภทการใช้ประโยชน์ที่ดิน

ท้ายที่สุด ผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ได้เพิ่มบทเฉพาะกาล เพื่อให้การขออนุญาตก่อสร้าง ดัดแปลง ใช้หรือเปลี่ยนการใช้อาคารตามกฎหมายควบคุมอาคาร และการขออนุญาตประกอบกิจการตามกฎหมายต่างๆ ได้แก่ กฎหมายสาธารณสุข กฎหมายโรงงาน ฯลฯ ที่ได้ยื่นไว้ก่อนวันที่กฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวมกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2556 ใช้บังคับ โดยให้เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องดำเนินการพิจารณาเป็นไปตามกฎกระทรวงให้ใช้บังคับผังเมืองรวม พ.ศ. 2549 ต่อไป