การล้างจากมลทินตัวอย่างจากต่างประเทศ

มีคนสงสัยใคร่รู้ ถามไถ่กันเรื่องการล้างมลทินเป็นจำนวนมาก ซึ่งหากเราพิจารณาง่ายๆ ตามรากศัพท์ก็คือ จะต้องมีมลทินเกิดขึ้นเสียก่อน จึงจะมีการล้างมลทินตามมา มลทินที่พูดถึงกัน ถ้าหากเราไม่ได้มองในเรื่องระหว่างชายหญิง ก็จะเป็นเรื่องการมีความผิด การถูกลงโทษ การถูกให้ออกจากงาน หรือการอื่นใดอันทำให้ผู้คนมองว่าเป็นสิ่งที่ไม่ดี และทำให้ชื่อเสียงของคนผู้ได้รับผลร้ายนั้นมัวหมอง

เมื่อเกิดมีมลทินขึ้น หากต้องการจะให้มลทินนั้นหมดไป ก็สามารถมีกระบวนการการล้างมลทินกันเกิดขึ้นได้ นั่นก็คือ การทำให้มลทินหายไป ซึ่งกับเรื่องบางเรื่องล้างมลทินอย่างไร ก็ไม่มีทางหายไปได้ แต่กับเรื่องบางเรื่อง ซึ่งส่วนใหญ่จะมีการบันทึกไว้เพื่อเป็นหลักฐานหรือใช้ในการอ้างอิงต่อไป การทำลายการบันทึกหรือหลักฐานนั้นๆ และไม่ให้มีการอ้างอิงถึงกันต่อไปอีก ก็ถือได้ว่าเป็นการล้างมลทิน

การล้างมลทินนั้นไม่ได้เป็นสิ่งที่มีกันแต่เฉพาะในประเทศที่มีสถาบันพระมหากษัตริย์เท่านั้น เนื่องจากหากมองในเรื่องของการล้างมลทินในความผิดหรือโทษแล้ว การล้างมลทินก็คือ การทำให้ความผิดหรือโทษนั้นหายไป ซึ่งเป็นกระบวนการทางกฎหมายที่สามารถมีได้ในประเทศที่ใช้การปกครองรูปแบบใดก็ได้ มิได้เป็นการที่พระมหากษัตริย์ พระราชินี หรือองค์อธิปัตย์ในรูปแบบอื่นๆ ใช้พระราชอำนาจ มีพระบรมราชวินิจฉัย หรือทรงให้คำแนะนำอันใดเท่านั้น

ยกตัวอย่างเช่น ประเทศสหรัฐซึ่งมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยแบบประธานาธิบดี ก็มีสิ่งที่เรียกว่าการล้างมลทิน (Expungement หรือ Expunction) เช่นกัน กระบวนการดังกล่าวของสหรัฐเป็นกระบวนการทางศาล ซึ่งบันทึกหรือประวัติการถูกจับกุม หรือการลงโทษ หรือที่บางทีเราก็เรียกรวมๆ กันว่า ประวัติอาชญากรรม จะถูกปิดผนึกไว้หรือลบออกไปจากสายตาของกฎหมาย ซึ่งกระบวนการดังกล่าวอาจจะเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าการลบประวัตินั่นเอง

การล้างมลทินและกระบวนการการล้างมลทินนั้น อันที่จริงก็จะแตกต่างกันไปในแต่ละประเทศ บางประเทศก็จะขึ้นอยู่กับการดำเนินการของรัฐบาล บางประเทศก็จะเป็นเรื่องของรัฐสภา บางประเทศก็จะเป็นกระบวนการทางศาล เช่น สหรัฐ ซึ่งในแต่ละมลรัฐก็จะมีกระบวนการที่แตกต่างกันไปด้วย

การล้างมลทิน คือ กระบวนการทำให้บุคคลคนหนึ่งปราศจากประวัติอาชญากรรม หรือประวัติการกระทำความผิดใดๆ ซึ่งภายหลังจากที่ผ่านกระบวนการล้างมลทิน โดยได้รับอนุญาตให้มีการลบประวัติ หรือล้างมลทินแล้ว บุคคลดังกล่าวก็ไม่จำต้องเปิดเผยประวัติการถูกจับกุม การถูกลงโทษ อีกต่อไป

ยกตัวอย่างเช่น เมื่อเวลาสมัครงาน ก็ไม่จำต้องกรอกในช่องเคยรับโทษมาก่อน เมื่อเวลาถูกถามในการสัมภาษณ์งาน ก็ไม่จำต้องตอบว่าเคยต้องโทษ เคยมีความผิดในเรื่องนั้นเรื่องนี้มาก่อน หรือเมื่อเวลากรอกเอกสารเพื่อขอเข้าประเทศ (Visa) ก็ไม่ต้องกรอกในช่องที่ว่าเคยต้องโทษ หรือเคยมีความผิดในเรื่องใด และเมื่อเจ้าหน้าที่กงสุลของประเทศที่บุคคลประสงค์จะขอเข้าประเทศสอบถาม ก็ไม่จำต้องตอบว่าเคยต้องโทษ หรือเคยมีความผิด เนื่องจากสิ่งเหล่านั้นที่ถือได้ว่าเป็นมลทิน ได้ถูกล้างไปเสียแล้ว จึงถือว่าไม่เคยมีอยู่ ก็เลยไม่ต้องไปพูดถึง เพราะถือเสมือนหนึ่งว่าไม่มี หรือไม่เคยมีอยู่เลย

ข้อควรระวังอย่างหนึ่งของการล้างมลทินก็คือ การลบประวัติ หรือการลบบันทึกเกี่ยวกับการต้องโทษ หรือการมีความผิดต่างๆ นั้น จะต้องทำให้หายไป หรือไม่สามารถตรวจสอบได้ ไม่ว่าจะโดยนายจ้าง กระบวนการกงสุล หรือบุคคลใดๆ ไม่ว่าจะเป็นทางสาธารณะ หรือส่วนบุคคล เนื่องจากว่าการลบประวัติ หรือการลบบันทึก ที่จะต้องเกิดขึ้นในการล้างมลทินนั้น บางประเทศหรือบางมลรัฐของบางประเทศ จะใช้วิธีปิดผนึก (Sealed) เอาไว้ ไม่ได้ลบทิ้งไปเลย ดังนั้นก็เท่ากับว่าประวัติหรือบันทึกเหล่านั้นก็ยังมีอยู่ เพียงแต่มีการเก็บด้วยชั้นความลับที่จะต้องไม่มีใครสามารถเข้าถึงได้

การที่ประเทศส่วนใหญ่ไม่ได้ลบประวัติหรือบันทึกทิ้ง หากแต่ปิดผนึกไว้ ก็เนื่องจากความจำเป็นในอันที่หน่วยงานบางหน่วยงานยังมีความจำเป็นต้องทราบประวัติของบุคคลต่างๆ หรือยังมีความจำเป็นที่จะต้องใช้ประวัติหรือบันทึกนั้นๆ ในการพิจารณาประเด็นบางเรื่องเกี่ยวกับบุคคล เช่น การใช้ของหน่วยข่าวกรอง การใช้ของเจ้าหน้าที่ตำรวจ หรือการใช้ของศาล ซึ่งก็จะต้องใช้อย่างระมัดระวัง และไม่สามารถจะเปิดเผยออกไปได้ โดยเฉพาะต่อสาธารณะ

การล้างมลทินเป็นเรื่องที่ต้องพิจารณากันอย่างละเอียดถี่ถ้วน แม้จะเป็นเรื่องดีที่เราไม่ควรจะไปบันทึกเรื่องไม่ดีของใครๆ แต่ในบางมุม การมีประวัติบางอย่าง ก็จำต้องปล่อยให้มีประวัติเช่นนั้นต่อไป วันนี้ไม่มีการพิจารณาเรื่องอันใดเกี่ยวกับการล้างมลทิน เพียงแต่เอาเกร็ดมาเล่าฝากกันคิดเล่นๆ ดูนะครับ