posttoday

"พัดงาแกะสลัก" หนึ่งเดียวในโลก

25 มิถุนายน 2560

สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (อัมพร) เป็นเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต รูปที่ 7 ที่รับพระราชทานพัดแฉกงาประดับพลอย

โดย...ส.สต

สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณบดินทรเทพยวรางกูร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชูปถัมภ์ในการบำเพ็ญพระราชกุศลฉลองพระชันษา 90 ปี สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

พร้อมทั้งถวายพัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย พัดพิเศษประจำเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต วันที่ 26 มิ.ย. 2560 ณ พระอุโบสถวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

พระราชทานพระราชูปถัมภ์

ตามหมายรับสั่ง... ลง วันที่ 16 มิ.ย. 2560

สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชูปถัมภ์ในการบำเพ็ญพระราชกุศลฉลองพระชันษา 90 ปี สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ณพระอุโบสถวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม เขตพระนคร กรุงเทพมหานครวันจันทร์ ที่ 26 มิ.ย. 2560 เวลา 17.30 น.

สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเสด็จพระราชดำเนินไปยังพระอุโบสถวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ทรงวางพุ่มดอกไม้ และทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยถวายราชสักการะพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จเข้าพระอุโบสถ ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการบูชาพระพุทธอังคีรส ประธานพระอุโบสถ ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยถวายราชสักการะพระบรมราชสรีรังคารพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระราชสรีรังคาร สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 เสด็จฯ ไปทรงพระสุหร่ายทรงเจิม พระพุทธรูปประจำวันประสูติสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

พระสงฆ์เจริญชัยมงคลคาถา จบแล้ว สมเด็จพระราชาคณะ ถวายศีล พระสงฆ์ 20 รูป เจริญพระพุทธมนต์ ฉลองพระพุทธรูปประจำวันประสูติ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เนื่องในสมัยพระชันษา 90 ปี จบแล้ว ทรงประเคนจตุปัจจัยไทยธรรม ทรงหลั่งทักษิโณทก พระสงฆ์ถวายอนุโมทนา ถวายอดิเรก เสร็จแล้ว เสด็จฯ ไปถวายดอกไม้ธูปเทียนแพ ทรงหลั่งน้ำสรงที่พระหัตถ์ ถวายผ้าไตร ถวายพัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย แด่สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

ขณะที่ทรงหลั่งน้ำสรง พระสงฆ์เจริญชัยมงคลคาถา ชาวพนักงานประโคมฆ้องชัย สังข์ แตร ดุริยางค์ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ถวายพระพรชัยมงคล ถวายอดิเรก เสด็จฯ ไปทรงกราบที่หน้าเครื่องนมัสการ ทรงลาพระสงฆ์ เสด็จพระราชดำเนินกลับ

แต่งกายเครื่องแบบปกติขาวไว้ทุกข์

 

"พัดงาแกะสลัก" หนึ่งเดียวในโลก

พัดยศสมัยรัชกาลที่ 4

พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย เล่มนี้ มีประวัติเล่าไว้ในหนังสือ เรื่อง พัดรองงานพระราชพิธี ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ที่ กสทช.จัดพิมพ์เป็นที่ระลึกเฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสงานฉลองพระชันษา 100 ปี สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก วันที่ 3 ต.ค. 2556 ว่า

พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย มีลักษณะเป็นทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ แกะด้วยงาทั้งเล่มตลอดด้าม ใบสลักเป็นลายโปร่งอย่างประณีตประดับพลอย

เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (บุญศรี) ต้นสกุล บุรณศิริ ทำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อพระราชทานแด่สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ ให้ทรงถือเป็นพัดยศประจำในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ก็พระราชทานพัดแฉกงานี้ แด่สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ครั้งยังเป็นเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายธรรมยุต เมื่อ
วันที่ 29 พ.ย. 2436

หลังจากนั้นต่อมาในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรส สิ้นพระชนม์ ก็ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ เป็นสมเด็จพระสังฆราชเจ้า เมื่อวันที่ 20 ส.ค. 2464 ก็ได้รับพระราชทานพัดแฉกงาเล่มนี้เป็นพัดยศ ให้ทรงถือสืบต่อมาตลอดพระชนมายุ

และต่อมาในปี 2493 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ก็ได้โปรดพระราชทานแด่สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ (ม.ร.ว.ชื่น นพวงศ์) เมื่อทรงดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายธรรมยุต

ดังนั้น พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอยนี้ จึงเป็นพัดที่พระราชทานแด่สมเด็จพระราชาคณะ ตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่ฝ่ายธรรมยุต ซึ่งเป็นพระราชวงศ์และใช้เฉพาะในวันงานพระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา และวันรับพระกฐินหลวงเท่านั้น

ในรัชกาลปัจจุบัน ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพัดเล่มนี้แด่สมเด็จพระสังฆราช (วาสนมหาเถร) วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม และสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช (สุวฑฺฒนมหาเถร) วัดบวรนิเวศวิหาร ซึ่งเป็นธรรมยุต

ครั้นสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช (สุวฑฺฒนมหาเถร) สิ้นพระชนม์ สมเด็จพระวันรัต (จุนท์) ดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต แต่มิได้รับพระราชทานพัดเล่มนี้

รูปที่ 7 ที่ทรงถือพัดพิเศษ

เมื่อสถาปนาสมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (อัมพร) ซึ่งเป็นพระเถระผู้ใหญ่ฝ่ายธรรมยุต ได้รับการสถาปนาเป็นสมเด็จพระสังฆราชนั้น สมเด็จพระวันรัต (จุนท์) จึงลาออกจากตำแหน่ง

เจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต เมื่อวันที่ 20 มิ.ย. 2560 เพื่อให้มหาเถรสมาคมถวายตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุตแด่สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ตามธรรมเนียมปฏิบัติแห่งคณะธรรมยุต

วันที่ 26 มิ.ย. 2560 สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (อัมพร) จึงเป็นเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต รูปที่ 7 ที่รับพระราชทานพัดแฉกงาประดับพลอย เพื่อเป็นเกียรติยศสืบไป

"พัดงาแกะสลัก" หนึ่งเดียวในโลก