หาคำตอบ "คลิปอุบัติเหตุบนท้องถนน" เตือนสติคนได้จริงหรือ?

เรื่อง...พรพิรุณ  ทองอินทร์

ปฏิเสธไม่ได้ว่า ที่ผ่านมาคลิปวีดีโอที่ได้รับความนิยมสูงสุดประเภทหนึ่งในโลกออนไลน์คือ "คลิปอุบัติเหตุบนท้องถนน"

ไม่ว่าจะเป็นภาพที่ถูกบันทึกโดยกล้องวงจรปิด หรือกล้องติดรถยนต์ เผยให้เห็นพฤติกรรมการขับขี่อันเกิดจากความประมาทมักง่าย ทั้งซิ่งด้วยความเร็วสูง ผ่าไฟแดง เฉี่ยวชน แซงไม่พ้น ย้อนศร ฯลฯ จนมีผู้บาดเจ็บเสียชีวิตไม่เว้นแต่ละวัน

นพ.ธนะพงศ์ จินวงษ์ ผู้จัดการศูนย์วิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน (ศวปถ.) เผยว่า สาเหตุที่คนชอบดูคลิปอุบัติเหตุบนท้องถนน เพราะเป็นเรื่องใกล้ตัวที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน

"ข้อดีคือช่วยให้คนในสังคมได้เห็นเหตุการณ์จริงๆซึ่งถ่ายทอดออกมาได้ดีกว่าคำพูด เป็นหลักฐานประกอบคดีได้ กลายเป็นเครื่องมือชั้นดีที่ทำให้คนในสังคมได้เรียนรู้และเฝ้าระวังอุบัติเหตุบนท้องถนน อีกทั้งยังช่วยกระตุ้นให้หน่วยงานต่างๆที่เกี่ยวข้องเข้ามาแก้ไข

ขณะเดียวกันข้อเสียคือ บางคลิปเข้าข่ายละเมิดสิทธิส่วนบุคคล ทั้งภาพความรุนแรง สภาพศพ ใบหน้าผู้ตาย ดังนั้นสิ่งผู้ที่ถ่ายคลิปควรทำคือ อย่าละเลยต่อเหตุการณ์ อย่ามัวห่วงแต่ถ่ายคลิปเพราะกลัวไม่ได้เป็นที่หนึ่งในการอัพลงบนโซเชียล ต้องระมัดระวังไม่ให้ไปละเมิดสิทธิเหยื่อผู้ได้รับบาดเจ็บ หรือผู้เสียชีวิต"

ผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยบนท้องถนนรายนี้ ทิ้งท้ายว่า แม้ยังไม่มีงานวิจัยระบุชัดเจนว่าคลิปวีดีโออุบัติเหตุจะช่วยเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการขับขี่ของผู้คนให้ดีขึ้นได้ แต่เชื่อว่าคลิปเหล่านี้จะช่วยเตือนสติ ทำให้ฉุกคิด และระมัดระวังตัวมากยิ่งขึ้น

ขณะที่ ธาม เชื้อสถาปนศิริ นักวิชาการสถาบันวิชาการสื่อสาธารณะ มองว่า เหตุผลที่คลิปเหล่านี้มียอดวิวเยอะ เพราะมีองค์ประกอบของดราม่า สร้างผลกระทบให้คนดูได้

"ตามหลักจิตวิทยา คนที่ชอบดูคลิปวีดีโออุบัติเหตุ 1.ดูเพราะอยากดูจริงๆเพื่อเติมเต็มความพึงพอใจ อยากรู้อยากเห็นความสยดสยอง 2.ดูไว้เป็นอุทาหรณ์เตือนภัย ถึงไม่ชอบแต่ก็ยังอยากดู เพราะเป็นเรื่องใกล้ตัว มีประโยชน์ต่อการดำรงชีวิต ถามว่าคลิปอุบัติเหตุจะช่วยทำให้สถิติอุบัติเหตุลดลงไหม ได้ แต่ไม่มากเท่าไหร่ ตราบใดที่ตัวผู้ขับขี่เองเองยังขาดวินัยและความระมัดระวัง อุบัติเหตุก็สามารถเกิดขึ้นได้ทุกที่ทุกเวลา"

นักวิชาการด้านสื่อรายนี้ กล่าวว่า สิ่งที่สำนักข่าวต่างๆควรคำนึงถึงก่อนการลงคลิปอุบัติเหตุคือ ควรลดทอนความรุนแรง ยิ่งคลิปที่อยู่ในโลกออนไลน์ต้องคัดกรองและระมัดระวังในการนำเสนอ เพื่อไม่ให้ไปกระทบต่อครอบครัวของผู้ประสบอุบัติเหตุ

"อย่าพยายามขายเรื่องดราม่า เช่น เรื่องส่วนตัวของผู้ประสบอุบัติเหตุ เพราะเป็นการโฟกัสที่ผิดจุด ไม่ช่วยแก้ปัญหาใดๆ วิธีการที่ควรทำคือ ไปดูสาเหตุของคลิปว่าทำไมถึงเกิดอุบัติเหตุเช่นนั้น สภาพแวดล้อมโดยรอบเป็นอย่างไร มีอะไรผิดปกติหรือไม่ สอบถามเหตุการณ์เพิ่มเติมจากหน่วยงานหรือเจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบ เพื่อความถูกต้องของข้อมูลข้อเท็จจริง"

นอกจากความหวาดเสียว ตื่นเต้นระทึกใจ คลิปเหล่านี้ควรจะเป็นอุทาหรณ์แก่คนดูไม่ให้ประมาท ระมัดระวังในการขับขี่ และใส่ใจเรื่องวินัยจราจรมากขึ้น มิเช่นนั้นโศกนาฏกรรมบนท้องถนนอาจเกิดขึ้นกับตัวเราไม่วันใดก็วันหนึ่ง.