ธุดงค์ธรรมบรรลัย

โดย...สมผล ตระกูลรุ่ง นักวิชาการกฎหมายอิสระ

พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า “รุกขมูลเสนาสนัง เมื่อบวชแล้วท่านจงไปอยู่ในป่า ในเขา ในถ้ำ ในหุบ ในเหว ป่าช้ารกชัฏ บ้านร้างเรือนว่าง เพื่ออาศัยสถานที่อันสงบสงัดนั้นทำที่สุดแห่งทุกข์เถิด”

จุดหมายสูงสุดของการบวชในพุทธศาสนา คือการกำจัดกิเลสให้หมดสิ้นไปจากใจ ที่ท่านใช้คำว่า การทำที่สุดแห่งทุกข์ ในพุทธพจน์ข้างต้น

แม้กิจของพระเณรที่บวชในพุทธศาสนาจะมี 2 ประเภท คือ คันถธุระ คือ พระเณรที่อยู่ในบ้านในเมือง เรียนพระธรรมคำสอนตามตำรา เพื่อนำไปสั่งสอนผู้คน และ วิปัสนาธุระ คือ พระเณรที่มุ่งปฏิบัติเพื่อให้หลุดพ้นจากกิเลส ปฏิบัติให้พ้นทุกข์ แต่พระพุทธองค์ท่านสรรเสริญและสนับสนุนให้ภิกษุสามเณรปฏิบัติเพื่อการพ้นทุกข์ มากกว่าจะเป็นหนอนหนังสือ แม้จะท่องตำราได้ทั้งเล่ม แต่ถ้าไม่สามารถลดกิเลสลงได้ ก็ไม่มีประโยชน์อันใดเลย

แต่ไม่ว่าจะเป็นคันถธุระหรือวิปัสนาธุระ พระพุทธองค์ก็ไม่เคยสอนให้เดินธุดงค์เข้าในบ้านในเมือง เดินให้ผู้คนเอาดอกไม้มาโปรยให้เหยียบย่ำ

ธุดงค์แบบมีขบวนแห่อย่างวิจิตรอลังการไม่เคยมีพระพุทธศาสนา จะมีก็แต่ลัทธิจานบินที่ทำไปเพื่อการโฆษณาประชาสัมพันธ์ สร้างความยิ่งใหญ่ให้คนที่ไม่รู้แก่นแท้ เกิดศรัทธาเป็นลูกค้าซื้อบุญ

ไม่ว่าเจตนาในการจัดธุดงค์ ที่ควรเรียก “ธุดงค์ธรรมบรรลัย” อีกครั้งนี้ จะทำเพื่ออะไร มีวัตถุประสงค์อะไรก็ตาม ผลที่เกิดขึ้นแน่ๆ คือ ได้สร้างความเดือดร้อนให้คนกรุงเทพฯ จำนวนหนึ่ง คนที่เขามีกิจธุระ มีความจำเป็นต้องใช้เส้นทางสัญจรไปมา แต่ต้องมาเดือดร้อนจากการใช้พื้นผิวจราจรของการจัดธุดงค์ในเมืองกรุงอย่างนี้

ผมยังมองไม่เห็นความจำเป็นใดๆ ที่จะต้องมาเดินธุดงค์ผ่านเมืองกรุงอย่างนี้

ถ้าดูจากการครองผ้าแล้ว ผู้ที่แบกกลดเดินธุดงค์คงจะเป็นแค่เณรมากกว่าจะเป็นพระ การแบกกลดเพื่ออะไร กลดท่านมีไว้สำหรับพักในป่าในถ้ำ ในสถานที่ที่ไม่มีบ้านเรือน ไม่มีห้องแอร์ ไม่มีมุ้งลวดแต่ผู้ธุดงค์เหล่านี้พักในโรงเรียน หรือสถานที่ที่จัดไว้ อยู่ในเมืองหลวง มีความจำเป็นใดต้องแบกกลด

คำตอบชัดเจนอยู่ในตัว คือการสร้างภาพ สร้างความรู้สึกให้กับผู้ธุดงค์ ว่านี่คือการเดินธุดงค์ และก็คงจะเอาบุญมาล่อว่า ทำอย่างนี้ได้บุญมาก

ธรรมกายและสาวกมักจะเรียกร้องให้ผู้คนยอมรับความไม่สะดวก ความเดือดร้อนที่เกิด โดยยืนยันว่า สิ่งที่ทำเป็นความดี เป็นการเผยแผ่|พระศาสนา เป็นการให้โอกาสผู้คนได้ทำบุญ

พระพุทธองค์ไม่เคยขัดขวางการทำดี แต่ก็ไม่ทรงอนุญาตให้การทำความดีหรือการเผยแผ่พระศาสนานั้น ไปสร้างความเดือดร้อนให้กับบุคคลอื่น

พระพุทธเจ้าได้ตรัสหลักคำสอนอันเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนาไว้ในโอวาทปาติโมกข์ ที่แสดงต่อพระอรหันต์ 1,250 รูป ที่ไปประชุมกันโดยมิได้นัดหมายไว้ว่า

“ขันติ คือความอดกลั้น เป็นตบะอย่างยิ่ง พระพุทธเจ้าทั้งหลาย กล่าวว่า นิพพานเป็นบรมธรรม

ผู้ทำร้ายคนอื่น ไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิต

ผู้เบียดเบียนคนอื่น ไม่ชื่อว่าเป็นสมณะ”

การเป็นสมณะในความหมายของพระพุทธองค์นั้น ย่อมไม่เบียดเบียนผู้อื่น ถ้าสมณะยังเบียดเบียนผู้อื่น ไม่ว่าจะอ้างเหตุผลใดก็ตาม ย่อมไม่ใช่สมณะตามความหมายของพระพุทธเจ้า

ตัวอย่างที่ชัดเจนเป็นที่รู้กันทั่วไปคือ การบัญญัติให้มีการเข้าพรรษา ไม่ให้พระเณรออกเดินทางไปเผยแผ่พระศาสนาหรือไปทำกิจใดๆ ในที่ต่างๆ ในช่วงฤดูฝน เพราะเป็นฤดูที่ชาวบ้านทำนา การเดินผ่านไร่นาของชาวบ้านย่อมเหยียบข้าวในนาเสียหาย สร้างความเดือดร้อนให้ชาวบ้านเป็นการเบียดเบียนชาวบ้าน พระพุทธองค์จึงบัญญัติห้ามไว้ ก็ด้วยไม่ต้องการให้พระเณรไปเบียดเบียนชาวบ้าน

การเดินธุดงค์เข้ามาในบ้านในเมือง แม้เด็กเล็กก็คาดคิดได้ว่า จะทำให้การจราจรที่ติดขัดอยู่แล้ว ต้องติดขัดหนักขึ้นและติดไปทั่ว ชาวบ้านย่อมได้รับความเดือดร้อนอย่างแน่นอน ทำให้การเดินทางยากลำบาก ไม่ว่าผู้ได้รับความเดือดร้อนได้รับความลำบากจะมีมากน้อยเพียงใด ผู้ที่ชื่อว่าสมณะก็ไม่มีสิทธิจะทำเช่นนั้น

หรือธรรมกายจะเห็นว่า ความเดือดร้อนนี้ไม่เป็นการเบียดเบียนผู้อื่น

การธุดงค์ครั้งนี้เป็นครั้งที่สองแล้ว ในครั้งแรกก็มีผู้ไม่เห็นด้วยเป็นจำนวนไม่น้อย และก็สร้างความเดือดร้อนจากปัญหาจราจรติดขัดอย่างมากมาแล้ว แต่ธรรมกายไม่สนใจเสียงที่ไม่เห็นด้วยยังคงโปรโมตด้วยการนำความเห็นของคนที่เห็นด้วยมาเป็นเหตุผลที่จะทำต่อไป

หากธรรมกายต้องการสร้างความซาบซึ้งให้กับพ่อแม่ของพระหนุ่มเณรน้อยที่เดินธุดงค์ ต้องการให้โอกาสผู้คนได้ทำบุญ ธรรมกายสามารถทำได้โดยไม่สร้างความเดือดร้อนให้กับชาวบ้าน พื้นที่ในวัดธรรมกายกว้างขวาง ใช้วิธีการแปลกๆ ในการซื้อที่รอบๆ วัดธรรมกายสามารถใช้พื้นที่ในวัดที่คลองหลวง จัดทำกิจกรรมใดๆ ก็ได้ จะจัดให้ยิ่งใหญ่แค่ไหนก็ทำได้ เหมือนกับที่เคยจัดงานให้แม่ชีจันทร์ ขนนกยูง ผู้ปัดระเบิดปรมาณูให้ไปตกที่ญี่ปุ่น ซึ่งเป็นการจัดที่อลังการเทียบเท่าการเปิดโอลิมปิกของประเทศจีนเลย

หรือการจัดกิจกรรมในวัด แม้จะยิ่งใหญ่ แต่เป็นข่าวน้อย ไม่เหมือนการจัดนอกวัด ให้ผู้คนได้รับความลำบากบ้างจะได้เป็นข่าวใหญ่โต

เหมือนแนวความคิดการประท้วงในยุคนี้ที่ต้องปิดถนนให้ชาวบ้านเดือดร้อน จะได้เป็นข่าวใหญ่โต

ธรรมกายกับรัฐบาลนี้ ทำในสิ่งที่คล้ายคลึงกัน คือ ไม่สนใจเสียงคัดค้าน ทำเพื่อสร้างภาพความยิ่งใหญ่ ทำเพื่อให้สาวกชื่นชม จึงไม่มีหน่วยงานภาครัฐจะจัดการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น

รัฐบาลนี้ไม่สนใจกฎหมาย ก็เหมือนธรรมกายไม่สนใจพระธรรมวินัย

คำสอนอันเป็นหัวใจของพุทธศาสนา ยังไม่เชื่อ ไม่ปฏิบัติตาม แล้วจะเป็นสมณะที่แท้จริงได้อย่างไร